ZAMAN BİSİKLETİ FANTASTİK ÇOCUK ROMAN SERİSİNİN KÜLTÜREL ÇÖZÜMLEMESİ CULTURAL ANALYSIS OF "THE TIME BICYCLE" FANTASTIC CHILDREN NOVEL SERIES Öz Çocuk edebiyatı; milli ve manevi kültürün kuşaklara aktarılmasında büyük rol oynamaktadır. Günümüzde bu durumun fark edilişi ile çocuk edebiyatı çalışmaları hız kazanmış ve günümüz yazarları bu alana yönelerek kültürün çocuklara aktarılmasında çocuk edebiyatını etkili kullanmaya başlamışlardır. Çocuklar; eserlerde yer alan kültürel değerler ile içinde yaşadıkları toplumu ve coğrafyayı yakından tanıma imkânı bulabilmekte ve bu sayede daha bilinçli bireyler olabilmektedirler. Bilgin Adalı eserlerinde çocukların hayal ve duygu dünyalarına seslenerek onlara; bilgi vermekte, toplumsal değerleri sezdirmekte, macera ruhu aşılamakta ve içinde yaşadıkları kültürü tanıma imkânı sunmaktadır. Bunu yaparken eserlerinde geçmiş ve geleceği sentezleyerek çocuklara aktarmaktadır. Günümüz çağdaş çocuk edebiyatı yazarlarından Bilgin Adalı'nın eserleri ile ilgili yapılan bu çalışmada Bilgin Adalı'nın Zaman Bisikleti adlı üç ciltlik fantastik çocuk roman serisinde yer alan kültürel unsurların çocuklara aktarımı tespit edilmeye çalışılmış, tespit edilen unsurlar örnek cümlelerle sunulmuştur. Çalışma materyali olarak ele alınan kitaplar hakkında veriler sunulmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme metodu ile veriler elde edilmiştir. Sonuç olarak çalışma kapsamında yazarın Zaman Bisikleti 1, Zaman Bisikleti 2-Geçmişten Gelen Konuklar ve Zaman Bisikleti 3-Zamanda Kaza adlı romanlarındaki kültürel unsurlar çözümlenmiş olup yazarın kültürel unsurları sıklıkla kullandığı ve romanların çocuklara tavsiye edilebilecek nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapıtlardaki fantastik kurgu, fantastik çocuk kitapları için yapılan sınıflama temelinde incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda ise çocuk alan yazını ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.

No abstract

Bu araştırmanın amacı demokratik öğrenme ortamının inşasına yönelik olarak öğretmen görüşlerini değerlendirmektir. Araştırma, nitel araştırma yönteminin olgubilim deseni ile yürütülmüştür. Çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi ile belirlenmiştir. Bu bağlamda araştırmaya ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde eğitim veren farklı branşlardan 11’i kadın, 29’u erkek olmak üzere 40 öğretmen katılımda bulunmuştur. Araştırmanın verileri üç sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada öğretmenlerin bakış açısı ile öğretmenlerin, okul yönetiminin ve öğrencilerin demokratik öğrenme ortamının inşasına yönelik olarak sorumlulukları hakkında görüşler alınmıştır. Elde edilen görüşler içerik analizi yapılarak bunlardan tema ve kodlar çıkartılmıştır. Araştırma sonucunda demokratik öğrenme ortamının inşasında okul yönetiminin okulla ilgili karar almada öğretmen, öğrenci ve velilerin ortak görüşlerine başvurmasının beklenildiği; öğretmenlerin, sınıfta öğrenciler için demokratik öğrenme ortamı sağlamaları gerektiği; öğrencilerin, okulu ve sınıfı benimsemelerinin etkili olduğu; demokratik öğrenme ortamı için öğrenci, öğretmen, okul yönetimi ve velilerin ortak bir anlayışla hareket etmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Tüm paydaşlar ortak bir amaç ve algı ile hareket ettiğinde bir bütünlük içinde demokratik öğrenme ortamı oluşmaktadır. Bu noktada eğitim süreci içerisinde her bireyin üstüne düşen sorumlulukları yerine getirmesi gerekmektedir.

Halk bilimi geçmişten günümüze değin toplum ve edebiyatın ayrılmaz bir parçasıdır. Çağdaş yazarlarımız tarafından toplumdaki etkisi fark edilen ve çağdaş eserlerde daha fazla yer edinmeye başlayan halk bilimine son yıllarda verilen önem artmıştır. Yapılan bu çalışmada son dönem yazarlarından Özgür Bacaksız'ın "Mutsuz Çocuklar Ülkesi" adlı çocukluk ve gençlik dönemlerini anlattığı biyografi niteliğindeki romanında yer alan halk bilimi motifleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Yazarın eseri üzerine halk bilimi açısından yapılan bu çalışmada verilerin toplanmasında nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme metodu kullanılmıştır. Eserde halk bilimi açısından ön plana çıkan motifler alfabetik dizilime göre sıralanıp dikkate alınarak bulgular toplanmış ve değerlendirilmiştir. Bu motiflerle ilgili örnek cümlelerden bazıları eklenmiş olup unsurların tamamında yinelenen cümleler bulgular kısmına eklenmemiştir. Sonuç olarak ise eserin içerisinde barındırdığı 18 motif (akrabalık bağları, dua, meslekler, taşıtlar vs.) ile halk bilimi açısından yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The individual in need of special education refers to individuals whose developmental and individual qualifications differ in educational terms from their peers. The purpose of special education is to provide individuals with the skills to fulfill their responsibilities in accordance with their needs, to offer trainings for their needs and to live independently. Language acquisition plays an important role in teaching children in need of special education. Because language acquisition is also seen as teaching of reading and writing. In this study, it is aimed to evaluate the learning processes of special education students who are educated in formal education institutions. For this purpose, opinions of teachers were included. Qualitative research methods were used in the study. In this context, 14 special education teachers who were teaching in various current and disability classes were interviewed. The 6-item interview form included questions about the language acquisition process of students receiving special education. As a result of the research, it was concluded that teachers use methods such as balloon inflating, chewing gum, modeling, demonstration, visual presentation, direct language teaching, opportunity teaching, cascading method, natural language teaching method in relation to language acquisition processes of special education students. Concerning the language acquisition process of special education students, it has been concluded that cooperation between school, family and students, one-to-one professional training, staff development, chin exercises, raising awareness of families and getting support from specialist personnel will be effective.