Küresel ölçekte yayılan ve pandemi ilan edilen Covid-19 süreci tüm dünyada farklı ölçeklerdeki yerleşimler ve yönetsel yapılar arasındaki ilişkileri sorgulamaya ve yeniden tanımlamaya sebep olmuştur. Araştırmanın amacı, Isparta İl Hıfzıssıhha Kurulu kararlarının pandemiyle mücadele kapsamında kentsel direnç oluşturma yolunda kentin durumuna özgü kararlar mı; yoksa merkezi yönetimin aldığı kararların uygulayıcısı konumunda mı olduğunun incelenmesidir. Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Amaca yönelik olarak, 11 Mart 2020-11 Nisan 2021 arası süreçte Isparta’ya ait günlük vaka verileri ile Sağlık Bakanlığı internet sitesinden elde edilen Türkiye’nin günlük vaka verileri karşılaştırılarak kanıtlar oluşturulmuştur. Elde edilen kanıtlar ışığında ilgili dönemde; Isparta İl Hıfzıssıhha Kurulu tarafından alınan kararlar ve merkezi yönetim kararları belirlenen beş dönem altında karşılaştırılmıştır. Araştırmanın sonucunda Isparta İl Hıfzıssıhha Kurulu’nun topluma yönelik kısıtlamalar, halka açık kamusal alanlar, esnafa yönelik düzenlemeler gibi birçok konuda merkezi yönetimin aldığı kararları açıklamaya ve/veya uygulamaya yönelik kararlar aldığı görülmüştür. Isparta İl Hıfzıssıhha Kurulu’nun ildeki vaka artışını engellemek adına bir kentsel direnç oluşturma yolunda etkin ve etkili olamadığı görülmüştür. Bunun yanında dirençli kent için vurgulanan çeşitli tehlikeler karşısında uyum sağlama, yanıt verme ve kentin kapasitesini geliştirme şartlarının gerçekleşmediği görülmüştür.
Dünyanın yeniden şekillenmesine etki eden küreselleşme kavramı, neredeyse her alanda duyulmaktadır. Kentler, küresel geçerliliklerin öncelikli alanlarından biri olarak bu sürecin içinde yer almaktadırlar. Elbette ki, dünya üzerinde kentler farklı sınıflandırmalar çerçevesinde değerlendirilmelidir. Yine de küresel çağda kentlerin konumlanması ve durumu önemli bir tartışma konusu olarak öne çıkmaktadır. Bu tartışmada ünlü, çok büyük ve etkili metropollerin yanında büyük, orta, küçük, istisnai gibi ölçeklerle sınıflandırılabilecek kentleri de ele almak gereklidir. Orta ölçekli bir kent, küresel koşullardan nasıl etkilenmektedir ve ona karşı nasıl bir duruş sergileyebilir? Makalede yürütülen tartışma ve değerlendirme, orta ölçekli kentlerin, burada örnek olarak Isparta ve Burdur ele alınmıştır, son yıllarda fazlaca büyüyen bir sektör olan kahve pazarındaki hâkim marka Starbucks örneğinde küreselleşmiş markalarla kurdukları etkileşimi ele almaktadır. Bu amaçla, söz konusu iki il merkezinde inceleme, gözlem, alan araştırması ve görüşmeler yapılmış, istatistiki veriler derlenmiş ve bir karşılaştırma çerçevesi oluşturulmaya çalışılmıştır. Nihayetinde Türkiye'de kentlerin küresel koşulları dışlamayan ancak tarihi, sosyal, kültürel, doku, coğrafi vb. özelliklerinin de göz önünde bulundurulmasının önemine dair çıkarımlar yapılmıştır.
1990’lı yıllarla birlikte küreselleşme süreci ile 1980’li yıllarda başlayan ekonomik ve siyasal neoliberal politikaların etkisiyle; hukuk devleti, demokratikleşme, insan hakları gibi kavramların önemi artmıştır. Yaşanan gelişmelerle yerel yönetimler ile merkezi hükümetin ilişkileri yeniden sorgulanmıştır. Merkezin vesayetinin ve karışmasının daha sınırlı, daha katılımcı ve yönetişim çerçevesinde şekillenen bir yerel yönetim anlayışının tartışıldığı 1990’lar Türkiye’sinde yerel yönetim reformu tartışmaları güncelliğini korumuş, özellikle yerel seçimler öncesinde popülerliği artmıştır. Bu nedenle çalışmada, 1991 milletvekili seçimlerinden 2002 milletvekili seçimlerine kadar olan süreçte başka ülkelerdeki yönetişim ve katılım temelindeki değişimlere paralel olarak Türkiye’de 1991–2002 dönemindeki yerel yönetim reform çabaları/söylemleri, taslakları, örnekleri ve denemeleri irdelenmektedir. Bu bağlamda, reform çabalarının hukuki arkaplanı, sonuçları ve eksiklikleri, yerel ve metropoliten yönetişime doğru dönüşümü mümkün kılan siyasi, iktisadi, idari, küresel ve uluslararası ilişkiler bağlamındaki öncelikler, siyasi aktörlerin bakış açıları akademik yazın ile hükümet ve siyasi parti belgeleri harmanlanarak tartışılmaktadır. Türkiye’de 1990’lı yıllarda, etnik ve dinsel hareketler güçlenmiş, radikal sağ partiler ortaya çıkmış, siyasal partiler yelpazesi parçalanmıştır. Kısa süreli koalisyon hükümetleriyle yönetilen 1991–2002 dönemi Türkiye’sine, siyasal ve ekonomik istikrarsızlık ile toplumsal huzursuzluklar hâkim olmuş, tekrarlanan ve zenginleşen içeriklere sahip çoğu söylem ve vaatlerin gerçekleşmesi AK Parti iktidarları dönemine ertelenmiştir. Daha katılımcı, yeterli ve yetkin, günün şartlarına uygun ve demokratik yerel yönetimler doğrultusunda reformlar yapılması ihtiyacı siyasal partilerin 1991–2002 dönemi belgelerine girmiştir. Yerel yönetimler reformuna dair 1991–2002 döneminde yasalaşmayan söylem ve tasarılar, sık değişen ve çoğu kısa ömürlü koalisyon hükümetlerinin 2002’de bitimiyle, AK Parti iktidarları döneminde, -1990’lardaki söylemlere bazı benzerlikler içeren şekilde- 2004’ten itibaren kanunlaşmış ve ikincil mevzuatları oluşturulmuştur.
Günümüzde, yerel kamusal hizmet sunumunda en önemli aktör olarak belediyeler karşımıza çıkmaktadır. Özellikle 2000'li yıllar sonrasında hizmette etkinlik ve etkililiği sağlamak için pek çok düzenleme yapıldığı görülür. Ancak yerel hizmette etkinlik konusunda beklenen dönüşümün gerçekleşebilmesi, yerel aktörlerde böyle bir bilincin ve isteğin ortaya çıkmasıyla mümkün olabilecektir. Bu çalışma, yerel halk tarafından seçilen ve en önemli yerel aktörlerden biri olan belediye meclisi üyelerinin, bu konular hakkındaki algıları ve nitelikleri üzerine odaklanmaktadır. Bu noktada çalışmanın örneklemi Isparta Belediye Meclisi ve Isparta'nın ilçesi olan Yalvaç Belediye Meclisidir. Bu doğrultuda bu belediye meclislerinin hizmet etkinliğine bakışı, "nitelik sorunsalı" kapsamında ampirik olarak incelenmiştir.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2024 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.