The use of hydraulic models for carrying out flood simulations is a common practice globally. The current study used HEC-RAS (2D) in order to simulate different flood scenarios on the River Yesil (Ishim). Comparison of different mesh sizes (25, 50 and 75 m) indicated no significant difference in model performance. However, a significant difference was observed in simulation time. In addition, the inclusion of breaklines showed that there was a slight improvement in model performance and a shortening of the simulation time. Sensitivity analysis and the consequent manual calibration of sensitive parameters resulted in a slight improvement (an increase in the model accuracy from 58.4% for uncalibrated to 59.7% for calibrated). Following the simulations inundation maps for 10-, 20- and 100-year flood events were obtained. Hazard classification of the flood extents generated indicated that the settlements of Zhibek Zholy and Arnasay were flooded in all the simulated events. Volgodonovka village experienced flooding when a 100-year flood event was simulated. On the other hand, settlement No. 42 did not experience any flooding in any of the scenarios. The model results also demonstrate that the Counter-Regulator was not overtopped in the event of the 100-year hydrograph.

Flooding events have been negatively affecting the Republic of Kazakhstan, with higher occurrence in flat parts of the country during spring snowmelt in snow-fed rivers. The current project aims to assess the flood hazard reduction capacity of Alva irrigation system, which is located in the interfluve area of Yesil and Nura Rivers. The assessment is performed by simulating spring floods using HEC-RAS 2D and controlling the gates of the existing system. A digital elevation model of the study domain was generated by integration of Sentinel-1 radar images with the data obtained from bathymetrical survey and aerial photography. Comparison of the simulated inundation area with a remote sensing image of spring flood in April 2019 indicated that the main reason for differences was due to local snowmelt in the study domain. Exclusion of areas flooded by local snowmelt, which were identified using the updated DEM, from comparison increased the model similarity to 70%. Further simulations of different exceedance probability hydrographs enabled classification of the study area according to maximum flood depth and flood duration. Theoretical changes on the dam crest as well as additional gates were proposed to improve the system capacity by flooding agriculturally important areas, which were not flooded during the simulation of the current system. The developed model could be used by local authorities for further development of flood mitigation measures and assessment of different development plans of the irrigation system.

No abstract

No abstract

Аңдатпа. Сырдария өзені атырауы мен Арал өңіріндегі экологиялық шиеленістің күшеюі алдымен экономикалық себептерге байланысты болды. Жаңа, неғұрлым өнімі молырақ табиғишаруашылық жүйелер құрумен қатар Қызылорда облысында суармалы егіншілік алқаптарын кеңейту аквальды және субаквальды геожүйелерде табиғи теңгерімнің бұзылуына, шөлейттену процесінің пайда болуы мен дамуына ықпал жасады. Шөлейттену процестерінің бағыты, қарқыны мен ауқымы бірқатар ерекшеліктермен сипатталғанымен, табиғи ортаның тозуының шешуші факторы адам әрекетінің нәтижесі болды. Аймақтың табиғатына өңірлік және жергілікті антропогендік әсер табиғи ландшафттар мен олардың жекелеген бөліктерін түбегейлі өзгертті және экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуына әкеп соқты. Өткен ғасырдың 80-90 жылдары Сырдария өзені атырауында суланудың төмендеу фонында ылғал сүйгіш табиғи аумақтық кешендер алқаптары күрт қысқарды, екінші ретті сортаңдар, тақыр топырақтар, шөлейттенген гидроморфтық топырақтардың аналогтары (аллювийлікшалғынды, батпақты-шалғынды, шалғынды-батпақты) топырақтары бар трансформацияланған ландшафттардың ауданы ұлғайды. Атыраулық ландшафтарының «галофиттену» үрдісі басым жағдай қалыптасты. Мақалада Сырдария өзені атырауы мен Арал теңізінің құрғаған табанындағы жердің тозу процестеріне ландшафттық-экологиялық талдау жасалды. Ландшафт түрлерінің шаруашылықта пайдаланылу типтері талданды. Аумақтың ландшафттық картасы мен жер пайдалану типтері картасы құрастырылды. Атыраулық ландшафттардың қазіргі жай-күйі мен шаруашылықта пайдаланылу жағдайы, антропогендік әсердің салдары көрсетілді. Алынған талдау нәтижелері аумақты оңтайландыру мен тиімді пайдалану бойынша іс-шаралар кешенін әзірлеу мақсатында функционалдық зоналау жүргізу жұмыстарына пайдаланылады. Түйін сөздер: Арал теңізінің құрғаған табаны, жердің тозуы, жер пайдалану типтері, ландшафттық-экологиялық бағалау, Сырдария өзені атырауы.