This study was conducted as a survey study in the 2017 (from September to December) to analyze the current status and husbandry practices of Anatolian water buffalo enterprises in Igdir, Turkey. Using the Simple Random Sampling procedure, a sample of 98 enterprises was selected among 319 Anatolian water buffalo producers to apply a questionnaire as a primary source of data collection. The data revealed that the average age of the owners was 56.87±1.27 years and they are literate and have mixed enterprises. The first age of the breeding of buffalo, postpartum service internal, insemination after estrus detection, lactation length and the number of inseminations per gestation were 28.20±0.67 months, 72.47±2.82 days, 2.91±0.23 hours, 236.74 days and 1.29±0.06 times, respectively. The average intake time of first colostrum, the amount of milk intake within the first two hours after birth and the weaning age in the Anatolian water buffalo calves were 1.59±0.72 hours, 2.71±0.97 kg and 208.42±48.25, respectively. Implementation of effective policies to develop the breeding of Anatolian water buffalo in Igdir is mandatory. Such policies include extension services (on nutrition, veterinary care, product processing…etc.), increasing the herd numbers, and establishing a union for Anatolian Water Buffalo Breeders in Igdir province.

Bu çalışma soy kütüğü sistemine kayıtlı olan Siyah Alaca - Holstein (HF), Esmer (BS), Simmental (SM), Siyah Alaca - Holstein melezi (HFX), Esmer melezi (BSX) ve Simmental melezi (SMX) sığırlara ait bazı üreme özelliklerini karşılaştırmak amacıyla yürütülmüştür. Çalışmanın materyalini 2000-2019 yılları arasında doğmuş 22.331 baş ineğe ait 2001 – 2014 yılları arasındaki döl verim kayıtları kullanılmıştır. Döl verimi özellikleri üzerine genotip ve bölge faktörlerinin etkilerinin istatiski analizi amacıyla GLM ANOVA yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmada sığır ırkları ve melezlerinin döl verimi özellikleri Türkiye’deki coğrafik bölgeler bazında ortaya konularak karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; ilkine buzağılama yaşı (İBY) 858.0 ± 151.1 gün, ilk buzağılamada gebelik süresi (İBGS) 274.4 ± 13.5 gün, gebelik başına tohumlama sayısı (GBTS) 1.98±0,98 adet/baş, bir inekten alınan canlı buzağı sayısı (CDBS) 4.1±1.8 baş ve buzağılama aralığı (BA) 441.2±88.8 gün olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, İBY, CDBS ve BA özellikleri açısından genotip x bölge interaksiyonunun önemli olması, ırkların bu özellikler bakımından bölgelerde ortaya koymuş oldukları döl verim performansının farklı olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada genotip x bölge interaksiyonun önemli olduğu tespit edilmiş olup İBY, CDBS ve bu BA özellikleri için yürütülecek seleksiyon çalışmaları ile bölgelere göre yapılacak ırk tercihlerinde bu araştırma sonuçlarının dikkate alınması yeni oluşturulacak sürülerin döl verim performansının yükseltilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Öz: Bu çalışma, yetiştirici görüşleri doğrultusunda sığır ırklarının tercihi ve nedenlerinin tespit edilmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada anket sayısı basit Tesadüfi örnekleme yöntemi ile 487 kişi olarak belirlenmiştir. Yetiştiricilerin cevap verdikleri her soru kategorisine ait tanımlayıcı istatistiki değerler, IBM SPSS 20.0 paket programı kullanılarak yapılmıştır. Yetiştiricilerin Irk tercihinde %31.2 ile Simental ırkı ilk sırayı almıştır. Bu ırkı, %27.9 ile Holstein Friesian ırkı (Siyah Alaca) ve %14.8 ile Brown Swiss (Esmer) ırkı izlemiştir. Diğer ırkların tercih edilme oranı ise %26.1 olmuştur.Yetiştiricilerin ırk tercihinde etkili nedenlerin arasında süt verimi ilk sırayı (%18.9) almıştır. Bu tercih nedenini tercih oranı birbirine eşit olan süt yağı verimi, döl verimi ve satış kabiliyetinin (sırasıyla %11.9, %11.9 ve %11.3) izlemiştir. Hayvan başına karkas verimi ise ırk tercih nedenleri sıralamasında 3. sırada (%10.2) yer almıştır. Yetiştiricilerin %46.0'sı yetiştireceği ırkı tercih ederken; ayak-tırnak sağlamlığı, kolay bakım, meme hastalıklarına dayanıklılık, mizaç, süt proteini ve ırka duyulan sempatinin etkili olduğunu bildirmişlerdir. Sonuç olarak, yetiştiricilerin sığır genotipi tercihinde önceliği kombine ırklara (Simental, Brown Swiss) verdiği, kültür ırklarını tercih etmedeki eğilimin yetiştirici yaşının ilerlemesine bağlı olarak arttığı belirlenmiştir. Irk tercihinde öncelik Simental ırkına ait olup, bu ırkı Holstein Friesian ve Brown Swiss ırkları izlemektedir. Irk tercihinde en önemli nedenin yüksek süt veriminin olduğu belirlenmiş olup, bunu yüksek döl verimi (yavru verimi), pazarlanmandaki kolaylık ve yüksek süt yağı oranı izlemektedir. Son yıllarda artan küresel ısınmaya bağlı olarak ortaya çıkan kuraklığın yakın gelecekte ırk tercihini önemli ölçüde etkileyeceği tahmin edilmektedir. Bu nedenle sıcaklık toleransı yüksek ve hastalıklarına karşı dirençli ırkların elde edilmesi için ıslah çalışmalarına hız verilmesi tavsiye edilmektedir.

This study aimed to determine the effect of various environmental factors on the somatic cell count (SCC) in cow’s milk. The material of the study consisted of an SCC analysis result obtained from 207.614 raw milk samples collected from 65.288 head cattle had different breeds, ages, lactation number, and lactation length between May and December in 2019. They were raised on 6,305 dairy farms that are members of the Cattle Breeders Association (CBAT). In order to determine the effect of region, city, and cattle breed on SCC in raw milk of cattle, a regression tree was created using the Chi-square Automatic Interaction Detection (CHAID) algorithm, a Data Mining (DM) method. Accordingly, the mean SCC value of all enterprises was determined as 201.253 cells/mL. In this study, it was found that the region, city and breed groups with the highest average somatic cell counts were CAR, MSR, MR and SAR region group (285.430 cells/mL); C09, C45, C20, C64, C48, C43 city group (266.744 cells/mL); and HF, MC, and BS breed group (295.705 cells/mL). As a result of this study, the variables affecting SCC were determined as region, city, and breed respectively, in order of importance. Keywords: CHAID; Dairy cattle; Somatic cell count

Bu araştırmada, somatik hücre sayısı (SHS) ve Süt üre nitrojeni (SÜN) seviyesinin birbirleri ile ilişkileri ve süt kompozisyonuna olan etkileri araştırılmıştır. Danimarka Kırmızısı, Simental, ve Siyah Alaca ırklarında SHS değerleri sırasıyla; 201.6±13.11x103 (Log10 SHS: 4.90±0.622), 178.22±14.532x103 (Log10 SHS: 4.90±0.567) ve 305.7±94.37x103 hücre ml-1 (Log10 SHS: 4.95±0.619); süt üre nitrojen (SÜN) değerleri sırasıyla; 8.07±0.221, 17.81±0.353 ve 7.53±0.667 mg dl-1; 305 günlük süt verimleri 7603.3±79.57, 8125.0±85.037 ve 7995.9±216.51 kg; laktasyon süresi 348.9±3.82, 380.0±14.26, , 466.4±32.45 gün; sütün yağ oranı %3.60, 3.68 ve 3.72; sütün protein oranı %3.40, 3.55 ve 3.33; sütün laktoz oranı %4.69, 4.73 ve 4.67; süt kuru madde oranı %12.41, 12.72 ve 12.26 olarak tesbit edilmiştir. SHS’na üre sınıflarının etkisi Sarı Alaca ırkında önemsiz, Danimarka Kırmızısı ve Siyah Alaca ırklarında ise önemli (P<0.05), metabolik hastalık sınıflarının etkisi Sarı Alaca ve Siyah Alaca ırkta önemsiz, Danimarka Kırmızısı ırkında ise önemli (P<0.05) bulunmuştur. SÜN değerine SHS sınıflarının etkisi Simental ve Danimarka Kırmızısı ırklarında çok önemli (P<0.01), Siyah Alaca ırkında ise önemsiz, metabolik hastalık sınıflarının etkisi tüm ırklarda önemli (P<0.05) bulunmuştur. Metabolik hastalıklar bakımından ırklar arasındaki farklar önemli (P<0.05) bulunmuştur. Siyah Alaca ırkında ketosis oranı diğer iki ırka göre daha yüksek, ketosis oranı ise daha düşük düzeyde bulunmuştur.