ÖZETBu çalışma farklı dikim sıklıklarının Lilium candidum L. soğan gelişimi üzerine etkilerini belirlemek için Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sultandağı Meslek Yüksek Okulu Uygulama bahçesinde 2012-2013 sonbahar-kış döneminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada doğal çiçek soğanları ihracatı yapan bir firmadan temin edilen 4 cm çapındaki Lilium candidum L. soğanları bitkisel materyal olarak kullanılmıştır. Çalışma tesadüf parselleri deneme desenine göre üç tekrarlı olarak kurulmuş, her tekerrür için 20x20 cm dikim mesafesinde 20 soğan, 30x30 cm dikim mesafesinde ise 12 soğan kullanılmıştır. Soğanlar 10 cm derinliğe dikilerek soğan çapı, soğan ağırlığı, bitki boyu ve gövde çapı ölçümleri yapılmıştır. Elde edilen verilere varyans analizi ve LSD testi uygulanmıştır. Analizler sonucunda, dikim sıklıklarının soğan çapı, soğan ağırlığı, bitki boyu ve gövde çapı üzerine farklılık oluşturmadığı tespit edilmiştir. Soğan çapı 5.90-5.94 cm, soğan ağırlığı 70.92-79.29 g, bitki boyu 38.07-39.50 cm ve gövde çapının 7.03-7.33 mm arasında değiştiği saptanmıştır. Sökümü yapılan tüm soğanlarda başlangıç soğan çapına göre % 47.5-48.5 arasında bir artış olduğu saptanmıştır.

Leucojum aestivum L. doğal çiçek soğanları içinde ihracatına üretimden kota sınırlaması ile izin verilen türlerden birisidir. Yönetmelikle soğan çevre uzunluğu 7.5 cm üzerindeki göl soğanlarının ihracatına izin verilmektedir. Çoğaltmadan elde edilen yavru soğanların kısa sürede soğan çevre uzunluğunun arttırılması doğal yayılış gösteren göl soğanların korunması yönünden önemlidir. Bu çalışma, göl soğanı üretiminde farklı sakkaroz oranlarının yavru soğan oluşumu ve gelişimi üzerine etkilerini saptamak için gerçekleştirilmiştir. 8.5 cm çevre uzunluğuna sahip göl soğanları temizlendikten sonra boylamasına dört parçaya bölünmüş. Elde edilen parçacıklar 3 litre perlitle dolu siyah plastik torbalara yerleştirilmiş ve üzerine 2 litre perlit ilave edilmiştir. Her torbada 10 parçacık yer almıştır. Torbalara musluk suyu (kontrol), % 1 sakkaroz ve % 2 sakkaroz içeren sulama suyu verilmiş ve parçacıklar 12 hafta inkübasyonda tutulmuştur. İnkübasyon sonrasında; farklı sakkaroz oranlarının yavru soğan oluşturma oranı, yavru soğan boyu, yavru soğan çapı, yavru soğan ağırlığı, yavru soğan sayısı, kök sayısı ve kök çapı üzerine etkisi önemsiz bulunurken, kök uzunluğu üzerine etkisi % 95 güvenle önemli bulunmuştur. Yavru soğan ağırlığı 1.07 g ile 1.23 g, yavru soğan çapı 8.67 mm ile 9.37 mm arasında elde edilmiştir. En yüksek kök uzunluğu (30.39 mm) % 1 sakkaroz uygulamasında gerçekleşmiştir.

Kırsal alanlarda yaşayan insanlar, hem yaşam kalitesini hem de ekonomik şartlarını daha iyi hale getirmek için yoğun bir şekilde kentsel alanlara göç etmeye başlamışlardır. Kentsel alanlardaki aşırı yapılaşma ile kent dokusundaki açık-yeşil alanlarda büyük oranda azalma meydana gelmiştir. Bu azalma kent ekolojisi ve biyoçeşitliliği üzerine olumsuz etkiler oluşturmaktadır. Kentsel alanlardaki yeşil alan büyüklüğünü arttırmak için bina çatı ve yüzeylerinde alternatif bitki yetiştirme yöntemleri geliştirilmektedir. Bu alternatif yeşil alan çözümlerinden birisi de dikey bahçe sistemleridir. Dikey bahçe sistemleri kamusal ya da özel alanlarda çeşitli yetiştirme ortamları kullanılarak dikey düzlemde bitki yetiştirme imkânı sağlayabilmektedir. Dikey bahçeler kentsel ısı adalarının etkisini azaltma, ısı ve ses izolasyonu sağlama, havadaki toz ve kirliliği azaltma gibi kentsel ekoloji ve biyoçeşitlilik üzerine olumlu katkıları vardır. Bu çalışma dikey bahçe sistemlerinin kentsel biyoçeşitliliğe katkılarını ortaya koymak için gerçekleştirilmiştir. Kentsel biyoçeşitlilik, açık yeşil alan ve dikey bahçe sistemleri üzerine değerlendirilmiştir. Kentsel yapılaşmanın kentsel yeşil alanları büyük ölçüde azalttığı görülmüştür. Dikey bahçeler kentsel alanlardaki yeşil alanları artırmak için kullanılabilecek alternatif uygulamalardan birisidir. Bu uygulamalar sayesinde kent biyoçeşitliliği zenginleşebilecek, kent ekolojisi üzerine pozitif katkılar konulabilecektir.

ÖZET Türkiye'nin büyük bir bölümünde doğal yayılış gösteren üzüm sümbülü (Muscari armeniacum Leichtlin ex Baker), Liliaceae familyasına bağlı soğanlı bitkilerden birisidir. Soğanlarının çiçek açabilmesi için belli bir çevre uzunluğunda olması gerekir. Bu çalışma; farklı gelişim dönemlerinde çiçek tomurcuğu alma uygulamalarının üzüm sümbülü gelişimi üzerine etkilerini saptamak için Aralık 2015-Mayıs 2016 tarihleri arasında yürütülmüştür. Bitkisel materyal olarak 7.5 cm çevre uzunluğundaki üzüm sümbülü soğanlarının kullanıldığı çalışma, saksı kültüründe yürütülmüş ve yetiştirme ortamı olarak torf + perlit (1:1; v/v) karışımı kullanılmıştır. Çalışmada; çıkışta çiçek tomurcuğu alma (D1), çiçek açmadan çiçek tomurcuğu alma (D2) ve kontol (K) olmak üzere 3 farklı gelişim döneminde çiçek tomurcuğu alma işlemi uygulanmıştır. Denemede; bitki ağırlığı, soğan çapı, yavru soğan sayısı, yaprak sayısı, yaprak uzunluğu, yaprak eni, yaprak kalınlığı, çiçek sapı uzunluğu, çiçek sapı çapı, çiçek salkım uzunluğu, salkımdaki çiçek sayısı ve çiçek salkım çapı incelenmiştir. Çiçek tomurcuğu alma uygulamalarının soğan çapı, yavru soğan sayısı, bitki ağırlığı, yaprak sayısı, yaprak uzunluğu, yaprak eni ve yaprak kalınlığı üzerine etkisi istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur. Soğan çapı değerleri 32.52 mm (D1), 32.87 mm (D2) ve 31.29 mm (K) olmuştur. Yavru soğan sayısı 4.96 adet (K) ile 6.06 adet (D2) arasında, yaprak uzunluğu 49.59 cm (D2) ile 50.93 cm (D1) arasında değişmiştir. Soğan çapı ve yavru soğan sayısı yönünden uç alma yapılan uygulamalarda daha yüksek değerler elde edilmiştir.

No abstract