After the 1970s, the political economi process dominated by neoliberal ideology changed the physical and social structure in cities. The preferences of individuals for the place where they live have also differed depending on many parameters. The aim of this study is to determine the factors affecting the place preferences experienced with neoliberal urbanization. In addition, helps to make inferences about the elements that should be given priority in the planning of cities. In accordance with this purpose in Istanbul-Kağıthane and Izmir-Bayraklı, which have experienced neoliberal urbanization, surveys were conducted with a total of 643 people and an attempt was made to develop a scale related to “preference of living place”. To the question consisting of 21 items “5. very important, 4. important, 3. of middling importance, 2. less important, 1. not important” five-likert type answers were asked to be given. In the explanatory factor analysis (EFA) conducted with the SPSS package program, it was determined that the scale had 4 sub-dimensions (the characteristics of the district and house, proximity to public services, work-related factors, social environment relations). “Confirmatory Factor Analysis (CFA)” was performed using the Amos program. According to the CFA, it was determined that the structural equation model result of the scale was significant at the p=0.000 level, the 18 items and 4 sub-dimensions that make up the scale are related to the scale structure. The fact that the goodness of fit values are at an acceptable level shows that the dimensions obtained as a result of EFA are supported by CFA. In both research areas, one-way analysis of variance was applied to compare the scale sizes of the participants participating in the study according to their housing types. In Kağıthane and Bayraklı, the reasons for choosing those living in gated community-residences are factors related to work and district-house characteristics while the factor of social environmental relations for those living in slum-old apartments has come to the fore. In addition, it has been observed that in general, individual and hedonic approaches were effective in choosing a place to live in the neoliberal period.

Son yıllarda kentlerin yapılı çevresinin değişiminde etkili olan antropojenik faktörler, kent iklimini olumsuz etkilemiştir. Buna paralel kentlerde sıcaklıkların artışıyla birlikte kentsel ısı adalarının oluşumu kaçınılmaz olmuştur. Bu çalışmanın amacı hızlı ve yoğun kentleşme ile kentsel ısı adaları arasındaki bağlantıyı ortaya koyabilmektir. Buna göre Türkiye’de kentleşmenin en yoğun yaşandığı yerlerden olan İstanbul’dan üç bölge (İstanbul Bölge, Sarıyer, Şile) örneklem olarak seçilmiştir. Seçilen bölgelerin Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden alınan meteorolojik verileri (1950-2021) ile United States Geological Survey (USGS)’den alınan 1990 ve 2009 yılı Landsat TM 5 ve 2021 Landsat 8 (OLI-TIRS) uydu görüntüleri, bu çalışmadaki veri setlerini oluşturmuştur. İstanbul Bölge, Sarıyer ve Şile meteoroloji istasyonlarına ait ortalama sıcaklık, maksimum sıcaklık, minimum sıcaklık, toplam yağış, ortalama rüzgar hızı olmak üzere 4 farklı meteorolojik parametre incelenmiştir. Zaman serisi analizleri Mann-Kendall yöntemi ile ele alınmıştır. Buna göre seçilen üç istasyonun uzun yıllık tüm sıcaklık parametrelerinde bir artış eğilimi görülmüştür. Bu eğilimler tüm sıcaklık parametrelerinde 1980’li yılların ilk yarısında uzun süreli ortalamanın üstüne çıkarak, artış yönünde bir trend göstermiştir. Seçilen istasyonlardan İstanbul Bölge istasyonunda yağışlarda bir azalma, Sarıyer ve Şile istasyonlarında ise bir artış eğilimi gözlemlenmiştir. İstasyonların rüzgar hızlarında azalma eğilimi görülmüştür. Tüm parametreler içerisinde, özellikle her istasyon için 0.01 anlam düzeyi ile en kuvvetli trend, maksimum sıcaklık ve rüzgar hızı parametrelerindedir. 1990-2009-2021 yıllarına ait seçilen bölgelerin landsat uydu görüntüleri incelendiğinde ise yer yüzeyi sıcaklıkları (YYS) değerlerinde genel olarak artış görülmüştür. Özellikle kentleşmenin en yoğun görüldüğü İstanbul Bölge istasyonu inceleme alanının 1990 YYS ortalaması, 25,5 °C, 2009’da 28,8 °C, 2021’de 32,8 °C’dir. Sarıyer inceleme alanı 1990 YYS ortalaması 23,4 °C, 2009’da 26,2 °C, 2021’de 29,3 °C’dir. Şile inceleme alanı 1990 YYS ortalaması 22,7 °C, 2009’da 23,8 °C, 2021’de 26,3 °C’dir. Özellikle geçmişten günümüze sıcaklıklarda bir artış gözlemlenmiştir. Çalışmanın sonuçları, hızlı ve yoğun kentleşmenin kentsel ısı adaları üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.