Toplumsal yapıyı oluşturan en önemli kurumlardan/gruplardan biri ailedir. Ailenin işlevsel açıdan önemi, onun toplum kültürünün aktarıldığı, bireyin ilk sosyalleşmesini gerçekleştirdiği, eğitildiği, terbiye edildiği bir kurum olması dolayısıyladır. Bireyin kültürlenme ve toplumsallaşma sürecinin en önemli unsurları ise değerlerdir. Bireyin edindiği değerler toplumsal yapı, kurum ve yaşamın devamlılığı için kaçınılmazdır. Toplum ve değerler arasında doğrudan bir ilişki vardır. Aile de toplumun en temel kurumu olarak değerler üzerine kurulur, devam eder ve böylece toplumun sürekliliğine hizmet eder. Dolayısıyla ailenin sahip olduğu değerler kültürü/sistemi önemlidir. Araştırmanın konusu, Kırgızistan’da yaşayan ailelerin sahip olduğu değerlerdir. Araştırmanın temel problemi “Kırgız Ailesinin sahip olduğu değerler nelerdir?” sorusu çerçevesinde oluşturulmuştur. Çalışma, Kırgız ailesinin sahip olduğu temel değerleri belirlemeyi, bu değerlerin değişim sürecinden nasıl etkilendiği ortaya koymayı, geleneksel ve modern değerlerin etkileşiminin nasıl gerçekleştiğini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda elde edilecek verilerin, alana kuramsal katkı sağlamasının yanı sıra aile politikaları konusunda yapılacak çalışmalara katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Bunun yanı sıra araştırmanın Kırgız toplum yapısının analiziyle ilgili çalışmalara da önemli veriler sunması beklenmektedir. Bu çerçevede çalışma Kırgız ailesinin sahip olduğu mevcut değerler sistemiyle sınırlandırılmıştır. Araştırmada aile ve Kırgız ailesinin tarihsel gelişimi gibi konular incelenmemiştir. Araştırmanın deseni, durum çalışmasıdır. Kırgız ailesindeki değerleri belirlemeyi ve betimlemeyi amaçlayan nitel bir araştırmadır. Elde edilen nitel veriler, içerik analizi yöntemine tabi tutulmuştur. Araştırma, Kırgızistan’ın tamamını demografik özellikleriyle temsil edebilecek nitelikte olan Bişkek ve Oş bölgelerinden seçilen çalışma grubu ile gerçekleştirilmiştir. Bu bölgelerden biri ülkenin kuzeyinin diğeri ise güneyinin en büyük şehirleridir. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi ile birlikte maksimum çeşitlilik örneklemesi uygulanmıştır. İstenilen verilere ulaşmak için görüşme yapılmış, katılımcı sayısı 20 aile olarak belirlenmiştir.

Makalede, düşünce ve dilin dayanak noktaları olan kavramlara ilişkin ontolojik tümeller probleminin bilgi kuramsal yapıdaki eğitsel izdüşümüne odaklanılmıştır. Çalışmanın problemi din eğitimi biliminin din eğitimi pratiğine kavram öğretimi süreçlerini kılavuzlayıcı ilkeler sunabilmesi adına eğitsel bir temelin imkanıdır. Makalede kavram felsefesinin bir görünümü olarak değerlendirilebilecek kavramlaştırma yaklaşımları ile din öğretimi pratiğinin öncelikli alanlarından olan kavram öğretimi arasında ilişkisellik kurarak felsefi bir perspektifle ilkesel ve eğitsel bir temel inşa etmek amaçlanmıştır. Dolayısıyla çalışmada din eğitimi biliminin kavram öğretimine temellendirilmiş eğitsel ilkeler sunmasının imkânına odaklanılmıştır. Konuya ilişkin literatürde bulunan çalışmalar sınıflandırıldığında; din eğitiminde yer alan dini/ahlaki kavramların analizine odaklanan; spesifik bir kavramın öğretim ortamlarına taşınma sürecini eğitsel açıdan yapılandıran ve örnek ders işleyişleri sunan; kavram öğretimi sürecinin niteliğini çeşitli paydaş görüşlerine göre belirlemeye çalışan; öğretiminin niteliğinin arttırması için kavram öğretimi teknikleri tasarlayan ve kavram öğretimi sürecinde farklı yöntemlerin işlevselliğini tespit etmeyi amaçlayan çalışmaların olduğu görülmektedir. Kavram tahlillerine, kavram öğretimi sürecine ve didaktik olarak kavram öğretimine odaklanan çalışmalarda kavram ve kavramlaştırma yaklaşımlarının din eğitimi ile ilişkiselliğine odaklanılmadığı, kavramlara ilişkin öne sürülen felsefi ve psikolojik argümanların din eğitimi bilimi perspektifinden ele alınmadığı anlaşılmaktadır. Çalışmada din eğitimi biliminin ve din eğitimi faaliyetlerinin kavram yaklaşımları için ihtiyaç olarak görülen felsefi ve eğitsel temel arayışı, kavramlara ilişkin kuramlar ve din eğitimi faaliyetlerinde kavram öğretim ilkeleri arasında kurulan bağlantılar ile desteklenmeye çalışılmıştır. Din eğitimi biliminin din öğretimi pratiğine bilgi üretirken sahip olacağı kavram öğretimi anlayışının ne olabileceği kuramsal açıdan ilksel bir sorudur. Bu bağlamda makalede cevap aranan sorular şunlardır: “Düşünce dünyasında kavramlaştırma yaklaşımları ve argümanları nelerdir? Tikel-tümel gerilimlerden rafine edildiğinde eğitsel bağlamda kavramlaştırma işlemi nasıl yapılmaktadır? Din eğitimi faaliyetleri için kavram tartışması ne ifade etmektedir? Kavram yaklaşımlarından kavram öğretimi için hangi eğitsel ilkelere ulaşılabilir? Din eğitimi bilimi din öğretimi faaliyetlerine bilgi üretirken hangi kavram yaklaşımından hareket edebilir?. Belirtilen soruların düşünsel düzlemle tartışabilmesi için metodolojik olarak nitel araştırma yöntemlerinden dokümanı anlama ve anlayış oluşturma, sistematik olarak analiz etme ve bilgi üretmek için veriyi yorumlama aşamalarından oluşan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Ulaşılan verilerin analiz sürecinde betimsel analiz yöntemi tercih edilmiş ve kavram yaklaşımları birer tema olarak kabul edilmiştir. İçerik oluştururken örneklem tercihinde kavram tartışmalarının ana akım izleği takip edildiğinden amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği kullanılmış ve ölçüt olarak seçilen kuramlarda kavram tartışmalarına ilişkin temel kırılmaları temsil edebilme gücü aranmıştır. İçerik, temalar arasında kronolojik ardışıklık ve mantıksal aşamalılığa göre düzenlenerek diyalektik bir salınım içerisinde ele alınmıştır. “Kavram anlayışları nelerdir ve bunların argümanlarına göre kavramlar nasıl öğrenilmektedir?” çekirdek sorularına odaklanılarak yaklaşımların argümanları sıralı bir yapıda ele alınmış ve yaklaşımlar arası karşılaştırmalı bir perspektifle din eğitimi bağlamında tartışılmıştır. Sonuç olarak kavram ontolojilerinin/anlayışlarının kavramlaştırma yaklaşımlarına etki ettiğine; kavramlaştırma yaklaşımlarının kavram öğretimine eğitsel ilkeler sunabileceğine ve din eğitimi biliminin din eğitimi pratiğine kavram öğretimi süreci için bilgi üretirken indirgemeci ve dikotomik bir kabulden ziyade bütünsel, bağlamsal ve ilkesel bir yaklaşım içerisinde holistik bir kavram öğretimi anlayışına sahip olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Kyrgyzstan gained its independence in 1991. The Constitution adopted in 1992 became a basis for the restructuring process in the religious sphere. According to the relevant articles of the Constitution, the issues relating to the place and purpose of formal and non-formal religious education in general education, the formation of religious groups, their relations with the state, etc., have been discussed. The subject of this article is the changes and transformations in religious education in schools after independence. In this context, first of all, information about the general education system and religious education of Kyrgyzstan will be given. Then, the legal and historical basis of religious education at schools since 1991, its status in the school system, its aims, teaching model, teachers, regional variations, etc., will be reviewed and evaluated. In the conclusion part, current developments and challenges will be discussed. The aim of the article is to evaluate whether religious education in the school system in Kyrgyzstan is structured on national and universal principles and to open the issue for discussion. The study is important in terms of drawing a future perspective on how religious education should be at the universal level in the school system and contributing to comparative religious education.