Öz: Fotovoltaik (PV) sistemlerin artması sebebiyle yatırım maliyetlerinin geri dönüşümü ile ilgili doğru tahminlerin yapılması önemli hale gelmiştir. Fotovoltaik modüller iklime bağlı olarak kararlılıklarını, verimliliklerini ve çalışma ömürlerini etkileyebilecek bozulmalara maruz kalmaktadır. Bu çalışmada, Uludağ çevresinde orta yükseklikte dağlık bölgelerde kurulmuş fotovoltaik modüllerin yapısında bozulmaya sebep olan ultraviyole (UV) ışınların, nemin ve ısıl çevrimlerin fotovoltaik modüllerin çalışma ömrünü ne oranda etkilediği incelenmiştir. 835 metre rakımda orta yükseklikte dağlık bölgede kurulan santraldeki fotovoltaik modüllerin ömrü ile ilgili elde edilen sonuçlar deniz seviyesindeki şartlarda çalışan fotovoltaik modüllerin ömrü ile karşılaştırılmıştır. Santralin kurulduğu bölgede UV ışınımın daha yüksek olmasından dolayı modül ömrü %5,6 kısalmakta, sıcaklık değerlerinin daha düşük olmasından dolayı ise modül ömrü %10 uzamaktadır. Nemin doğrudan etkisi ile modüllerin ömrü %5,8 kısalmaktadır. Bulutlu ve yağışlı günlerin daha fazla olmasından dolayı UV ışınlarının etkisi azalmakta ve modül ömründe %14'lük artış gerçekleşmektedir. Ayrıca santralin 2000 m gibi daha yüksek bölgelerde kurulması durumunda fotovoltaik modüllerin ömrünün nasıl etkileneceği de araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre deniz seviyesindeki modüllerin ömrünün 24,5 yıl, 835 m yükseklikteki modüllerin 25 yıl ve 2000 m yükseklikte kurulan modüllerin ömrünün de 22,5 yıl olacağı tespit edilmiştir.

No abstract

No abstract

Bu çalışmada araç kabini içerisinde oluşan sıcaklık ve ses gibi bozucu etkilerin dağılımının modellenmesi ve sürücü/yolcu performansı üzerindeki tümleşik etkisinin ağırlıklandırılması hedeflenmiştir. Sıcaklık ve ses parametrelerinin araç kabini içerisindeki dağılımını modellemek, sürücü ve yolcu yorgunluğuna etkisini analiz etmek amacıyla dört farklı senaryoda 120 dakika boyunca dört defa tekrarlanarak ölçümler gerçekleştirilmiştir. Ölçülen veriler Visual Studio 2017 programında tasarlanan arayüze doğrudan aktarılmış ve araç içerisindeki fiziksel parametrelerin dağılımı anlık olarak gözlemlenmiştir. Ayrıca sıcaklık ve ses parametrelerinin sürücü ve yolcuların yorgunluğu üzerindeki ağırlığının belirlenebilmesi için, önceki çalışmalarda yapılmış olan simülasyonlardan elde edilen göz kırpma frekansı ve Karolinska uykululuk ölçeği verileri toplanmıştır. Bağımlı örneklem t-testi yöntemi kullanılarak, aynı bağımlı değişkenin sıcaklık-ses etkisinde yapılan sürüş durumu verileri analiz edilmiştir. Analizler, arayüz ortamına doğrudan aktarılarak, yolculuğun 30, 60, 90 ve 120. dakikalarında bağımsız parametrelerin etkisi ağırlıklandırılmış ve grafiklerle desteklenmiştir. Bu ağırlıklandırma sürücü ve tüm yolcular için ayrı ayrı yapılmıştır. Bağlamsal ve performansa bağlı özelliklerin analizleri sonucunda, sürücü ve ön yolcu için 30. ve 120. dakikalarda sıcaklık parametresi yorgunluğa daha etkinken, 60. ve 90. dakikalarda ses parametresinin etkisi sıcaklık etkisinin önüne geçmiştir. Sağ ve sol arka yolcu için ise, 30, 90 ve 120. dakikalarda sıcaklık parametresi baskınken, 60. dakikada ses parametresinin etkisi baskın olmuştur.

No abstract