Verimlilik sadece tohum ile değil toprağında verimliliği ile gerçekleşebilir. Bunun için toprağın verimine etki eden olumsuz faktörler toprak analizi ile belirlenip uygun gübreler kullanılarak giderilebilir. Bu durumda kimyasal gübre kullanım bilinci ve zararlarının bilinmesi çok önemlidir. Buradan yola çıkılarak üreticilerin kimyasal gübre kullanım alışkanlıklarının incelenmesi bu araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Üreticilerin bilinçli gübre kullanıp kullanmadıkları belirlemek, fazla kimyasal gübre kullanımının toprağa zararlı olup olmadığını üreticilerin bilip bilmediğini ortaya koymak ve bu bilgiyi etkileyebilecek sosyodemografik özellikleri binary logit analizi ile test etmek araştırmanın hedefleri içindedir. Oransal örnekleme yöntemi ile belirlenen 145 üreticiye anket uygulanmıştır. Araştırma kapsamında görüşülen üreticilerin yaş ortalaması 52 ve %59.31’u ortaokul mezunudur. Üreticilerin kimyasal gübre tecrübesi 23.8 yıldır. Üreticilerin %86.21’i kimyasal gübreyi verimi artırdığı için tercih etmektedir. Üreticilerin yarısından fazlası (%62.76) gübre miktarının sürekli artması halinde bu durumun verimi artırmayacağı görüşündedir. Binary logit analiz sonucunda; üreticilerin sosyo-demografik özelliklerinin istatistiki olarak etkili olmayıp, üreticinin kimyasal gübrenin toprağa verdiği zararları (tuzlulaşma, ağır metal riski, besin maddesi dengesizliği gibi) bilmesi (farkındalıkla) ile ilişkili olduğu ortaya koymuştur.

Oğuzlar 77 cevizi üreticilerinin yetiştiricilik ve pazarlama sorunları bu araştırmada incelenmek istenmiştir. Bu amaç doğrultusunda 100 ceviz üreticisi ile görüşülmüştür. Üreticilerin ortalama yaşının 58,10 ve %64,00'nün ilkokul mezunu olduğu görülmüştür. Üreticilerin 18,28 yıllık ceviz yetiştiriciliği deneyimi olduğu belirlenmiştir. Üreticilerin yetiştirdikleri ürünlerin %96.00'sı tescilli Oğuzlar 77 ürünü olduğu belirlenmiştir. Üreticilerin %76,00'sı sadece ceviz yetiştiriciliğinden gelir elde etmektedir. Ortalama üretim alanı 10.47 da ve ağaç başına ortalama verim 15,07 kg cevizdir. Üreticilerin %79,00'u yetiştiricilik problemi yaşamaktadır. Yetiştiricilikteki en büyük problem ise doğal ve iklimsel afetlerdir. Yetiştiricilerin yetiştiricilik problemi değerlendirmelerini işletmecinin yaşı, yetiştiricilik tecrübesi ve ceviz ekim alanı istatistiki olarak etkilediği logit analizi sonucu söylenebilir. Üretilen cevizlerin %82,00'si toptan olarak tüccarlara pazarlanmaktadır. Üreticilerin %97,00'sinin pazarlama sorunu yaşamadığı belirlenmiştir. İklim değişikliği gibi doğal afetlerden etkilenen yetiştiricilere sigorta yaptırması ve sigortalatma hakkında eğitim verilmesi önerilebilir. Aile işletmesi olan üreticilerin kadın girişimciliğine yönelik eğitim verilebilir. Cevizin değerlendirilmesi için cevizi sadece ham ürün değil katma değer katacak ceviz reçeli, köme/cevizli sucuk gibi ürünlere dönüştürülerek de kadın işletmeleri kurulması önerilebilir.

Tıbbi ve aromatik bitkiler; insanoğlunun daha sağlıklı bir yaşam sürmesi veya çeşitli hastalıklara karşı korumak ve iyileştirmek için kullanılan bitkilerdir. Dünya pazarlarında her geçen gün tıbbi ve aromatik bitkilere olan talep giderek artmaktadır. Bu çalışmada, Erzurum ili merkez ilçelerinde (Aziziye, Palandöken ve Yakutiye) kentsel alanda yaşayan bireylerin tıbbi ve aromatik bitkileri satın almadaki bilinç düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, oransal örnekleme yöntemi kullanılarak 272 birey belirlenmiş ve örnek hacmi homojen olarak ilçelere dağıtılarak veriler anket yolu ile toplanmıştır. Araştırma kapsamın görüşülen bireylerin ortalama yaşı 35.04, %54.04’ü erkek, %76.10’u evli ve 2,572.72 TL/ay geliri olduğu belirlenmiştir. Bireylerin tıbbi aromatik bitkileri satın almada dikkat ettikleri 10 özellik, faktör analizi sonucu iki faktör halinde özetlenmiştir. Araştırmada bireylerin tıbbi aromatik ürünleri satın almayı etkileyen faktörleri binary logit analiz sonucunda; %1 önem seviyesinde bireylerin tıbbi aromatik ürünleri satın alım yerlerinden aktarlar, eczaneler ve pozitif etkilediği belirlenmiştir. Yani bireylerin bilinçli olarak tıbbi aromatik bitkiyi satın almasını satın alım yerleri ve mevsimsel tüketim istatistiki olarak pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir.

Bu çalışmada ürün çeşitliliği ve özellikleri fazla ve farklı olan Tokat ilinde bireylerin yöresel ürün tüketimi ve tüketime etki eden bazı faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşabilmek için oransal örnekleme yöntemi ile 272 bireyle görüşülmüştür. Bireylere yöresel ürün tanımı sorulduğunda %65.07'si doğru tanımı yaparken %34.93'ü yöresel ürünü tanımını yanlış yapmıştır. Yörenin en çok bilinen ve tüketimi en çok yapılan ürünler sırasıyla Tokat domatesi (%95.96), Tokat biberi (%90.07), Tokat yaprağı (%73.90), Tokat kirazı (%64.49), kuşburnu (%62.13) ve Tokat narenci üzümü (%60.66)'dır. Araştırmada bireylerin yerel ürün satın almadaki bilinç düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesinde binary logit analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda bireylerin yerel ürün satın alımındaki bilinç düzeyine etki eden faktörler şunlardır; bireylerin bölgeye göçü, 5 yıldan fazla süre ile bölgede ikame etmesi, ürünün teminin kolay olması ve ürünün albenisi, ürünün lezzeti, bölge ekonomisine katkı yapması ve hanede yaşayan birey sayısı. Araştırma sonucunda yöre halkının yerel ürün tüketimi yaptığı ve yerel ürün satın almaya sosyo demografik özelliklerin istatistiki olarak etkisi olmadığı aksine tamamen alışkanlık, damak tadı gibi faktörlerin etkili olduğu anlaşılmaktadır.

Bu araştırma ile Tokat ili Merkez ilçesinde bulunan büyükbaş hayvancılık yapan işletmecilerin sosyo-ekonomik yapılarını ortaya koymak ve işletmelerin mevcut arazi varlığı, gübre saklama alanı gibi mevcut durumlarını belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç için 200 büyükbaş hayvan işletmesinin işletmecileri ile yüz yüze görüşülmüştür. İşletmecilerin yaş ortalamasının 52,91 olduğu ve üreticilerin %39,50’sinin ilkokul mezunu olduğu belirlenmiştir. İşletmelerde %80’inde hem süt üretimi hem de et üretimi yapılmaktadır. İşletmelerin %44’ünde gübre muhafaza alanı ve %26’sında sağım ünitesinin mevcut olduğu belirlenmiştir. İşletmelerin %60,50’si hayvanlarını hayvan pazarında satmakta ve %55’i ise hayvan satışında sorun yaşamaktadır. Süt üretiminde bulunan işletmelerin %38’i sütü toptancıya satmaktadır. Bu sonuçlar doğrultusunda üreticinin en büyük sıkıntısı olan yem ve yem masrafı üzerine bir destek politikası geliştirilmesi önerilebilir ya da kaliteli yem yetiştirmek üzere kurs/seminerler düzenlenebilir. Böylelikle işletmeler yem konusunda kendi kendine yeten işletmeler haline getirilebilir. Üstünde durulması gereken bir başka konu ise hijyenin yeterli olmaması ve ahır varlığının az olması sonucunda hayvan kaybının yüksek olmasıdır. Ayrıca gübre saklama depolarının azlığı çevre kirliliği gibi önemli konulara sebep olmaktadır.