No abstract

No abstract

ÖZSosyal temas kuramları, gruplar arası ilişkileri düzenlemek adına yöntemler sunan kuramlardır. Bu kuramlar Allport'un (1954) sosyal temas hipoteziyle başlamış ve daha sonra yayılmacı temas ve hayali temas kuramlarıyla farklı durumlara uygun temas çözümleri sunarak devam etmiştir. Bu makalenin amacı, psikoloji yazınında en eski kuramlardan biri olan gruplar arası temas kuramını ve bu kurama dayanan yayılmacı temas ve hayali temas kuramlarını alanda yapılmış çalışmalar ile derleyerek ilgili yazına Türkçe bir kaynak sağlamaktadır. Bu amaçla hazırlanan bu makale temelde dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm, gruplar arası temas kuramının tarihsel gelişimini ve yapılan çalışmalar sonucu ortaya çıkarılan etkilerini ve süreçlerini içermektedir. Bu bölümde ayrıca iki alt başlık bulunmaktadır. Bu alt başlıklar Allport'un (1954) sosyal temas hipotezinde ve Pettigrew'in (1998) gruplar arası temas kuramında bulunan savları ve ilgili bulguları içermektedir. İkinci bölüm, yayılmacı temas kuramını; üçüncü bölüm hayali temas kuramını ve bu kuramların yazındaki varsayımlarını ve bulgularını içermektedir. Dördüncü ve son bölümde Türkiye'de yapılmış çalışmalar ve bulgular sunulmaktadır.Anahtar Kelimeler: sosyal temas kuramı, yayılmacı temas, hayali temas, önyargı, ayrımcılık, tutum değişimi Küçükkömürler, S. ve Sakallı-Uğurlu, N. (2017).Gruplar arası ilişkileri düzenlemede sosyal temas kuramları: Gruplar arası, yayılmacı ve hayali temas. Nesne, 5(9), 1-31.

İşgücü alanında yaşanan cinsiyet eşitsizliğini birçok toplumda gözlemlemek mümkün olmakla birlikte cinsiyet eşitsizliği oranları toplumdan topluma farkılılık göstermektedir. Bu çalışmanın amacı kültürel boyutlardaki çeşitlilikler ile kadınların işgücündeki yerine dair toplumsal yaklaşımları incelemektir. Bu amaçla farklı ülkelere ait açık veri setlerinden alınan değerler birleştirilmiştir. Kültürel etkiler için Hofstede'nin kültür boyutları ve kadının iş yaşamındaki konumu için Dünya Değerleri Veri Setinden alınan ilgili maddeler kullanılmıştır. Çalışmada hiyerarşik regresyon analizi uygulanmış, gayri safi milli hasıla ve ekonomiye katılım kontrol değişkenleri olarak analize dahil edilmiştir. Sonuçlara göre, (1) kadınların eşlerinden daha fazla para kazanması bireycilik düzeyinin yüksek olduğu toplumlarda sorun olarak görülmemektedir, (2) kadınların iş sahibi olmaları belirsizlikten kaçınan toplumlarda bağımsızlık göstergesi olarak algılanmaktadır ve (3) belirsizlikten kaçınan toplumlar iş kısıtlılığı durumunda işi erkeğin hak edeceği görüşünü desteklememektedir.

Her şeyin belirli bir sistematik içinde ilerlediği bir kasabaya farklı bir yerden gelen iki genç belirsizliği getirir. Daha önce farklı durumlar, değerlendirmeler, davranışlar ve seçimler olabileceğine ilişkin hiçbir şüphesi olmayan Pleasantville halkı bu durumu farklı tepkilerle karşılar. Pleasantville filmi insanların belirsizlikle ilişkisini psikoloji alanyazınındaki bulguları destekleyecek şekilde göstermektedir. Bu incelemede Pleasantville filmini özellikle belirsizlik alanyazını ışığında incelemek amaçlanmıştır. Pleasantville'de sıklıkla belirsizliklere verilen tepkiler gösterilmektedir. İlk verilen tepkiler genellikle şaşırma şeklinde ortaya çıkar.Daha sonrasında ise tepkilerin iki farklı sürece ayrıldığını gözlemleyebiliriz. Bu süreçler, merak odaklı ve endişe odaklı süreçler olarak değerlendirilmiştir. Merak odaklı süreçler alanyazında bulunan belirsizlik ve keşfetme arasındaki ilişkiyi savunan araştırmacılarla paralellik göstermektedir. Diğer yandan endişe odaklı süreç belirsizlik ile gelişen, tutumlarda katılaşma, gruplaşma ve kural koyma eğilimi gibi psikolojik süreçleri öne süren kuramlarla benzerlik göstermektedir. Psikoloji alanyazınındaki bulgularla paralellik gösteren bu film analizinin hem günlük yaşam deneyimleri hem de insanla ilgilenen araştırmacılar açısından göz önünde bulundurulmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.