No abstract

Günümüzde son derece hızlı ilerleyen dijitalleşme sürecinde en çok ilgi çeken çalışma konularından biri olan blokzincir, tüm işlemlerin bilgisayar bilimi ve kriptografi yöntemleri kullanılarak kayıtlarda tutulduğu, merkezi olmayan ve onaylanmış kayıtların değiştirilmesi çok zor olan bir veri tabanıdır. Yapıları itibariyle, kayıtların değiştirilememesi, merkezi olmayan sistemleri, güvenli ve şeffaf olma özellikleri nedeniyle blokzincir teknolojisinin birçok alanda kullanımına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Blokzincirin dış ticarette kullanımı ile ilgili olarak başta finans ve bankacılık hizmetleri, tedarik zinciri yönetimi, gümrük işlemleri, sigortacılık ve dokümanların dijitalleştirilmesi alanları olmak üzere farklı uygulamalara yönelik araştırmalar ve projeler bulunmaktadır. Ayrıca muhasebe, vergi, noter işlemleri, dijital kimlik, patent ve telif hakları, akıllı sözleşmeler gibi uygulamalar üzerinde araştırmalar da yapılmaktadır. Bu çalışmanın amacı blokzincir teknolojisinin dış ticaretteki potansiyel uygulama alanlarının araştırılmasıdır.

The services sector has been emerging as a key driver of global trade rather than merchandise trade.Together with the re-shaping role of digitalization, ICT and ICT enabled services have been of high importance for the global growth and presenting opportunities both for developed and even more for developing economies.Telecommunications, computer and information, insurance and pension, financial services, intellectual property are emphasized for being more efficient on economic growth and after the Covid-19 pandemic outbroke, the importance of ICT and related services were highlighted due to the rapid digital transformation the pandemic has triggered. The purpose of this paper is to analyze Turkey's foreign trade competitiveness in ICT and ICT-enabled services comparing with the major exporters of aforementioned services.Method: Competitiveness of Turkey, USA, India and China are compared in the trade in services by using competitive advantage indices RCA, RXA, RMP, RTA, RC.Findings: Turkey has a surplus in its services trade, however, the sectors Turkey has competitiveness are travel and transport but not the ICT and ICT-enabled services. Digital transformation may help Turkey to both enable sustainable trade and faster recovery from pandemic.Originality: Originality of the paper comes from the indication of necessity to change the mixture of Turkey's trade in services and the literature lacks this kind of research.

Sanayi üretiminin ana girdilerinden olan çelik ürünlerinin tüketimi ülkelerin gelişmişlikleri ile paralellikler teşkil etmektedir. İnşaat, otomotiv, beyaz eşya, enerji, makina vb. birçok sanayi sektöründe kullanılan çelik ürünleri temel girdi durumundadır ve bu sebeple ekonomik açıdan stratejik sektörler arasında gösterilmektedir. 21. yüzyılda sıvı çelik üretimi gelişmiş ülkelerde düşüş eğilimi göstermektedir, gelişmekte olan ülkelerde ise artış eğilimindedir. Başta AB ve ABD olmak üzere, gelişmiş ülkeler de üretimlerindeki bu düşüş eğiliminin önüne geçmek ve iç pazarlarını korumak için ticaret politikası önlemlerine başvurmaktadırlar. Böylelikle çelik ithalatlarını kontrol altına alırken, üretim açısından mevcut durumu koruma veya iyileştirme beklentisindedirler. Nitekim dünyada en fazla korumacılık önlemi uygulanan sektörlerden biri de yine çelik sektörüdür. Korumacılık önlemleri kapsamında vergi ve/ya kota uygulamaları ön plana çıkmaktadır. Türkiye sıvı çelik üretiminde ve çelik ihracatında dünyanın önemli ülkeleri arasında yer almakta olup söz konusu önlemelere sıklıkla maruz kalmaktadır. Özellikle 2015-2020 yılları arasında ABD, geçmiş yıllarda Türkiye'nin en fazla çelik ihracatı yaptığı ülke iken son yıllarda ABD hükümetinin uyguladığı Section 232 kapsamındaki %25 verginin Türkiye aleyhine iki katına çıkartılması nedeniyle bu süre zarfında Türkiye'nin ABD'ye çelik ihracatı durma noktasına gelmiş; Türkiye için uygulanan ilave %25 verginin kaldırılmasını takiben ihracat hacimleri normalleşme sürecine girmiştir ancak vergi öncesi dönemdeki seviyelere ulaşamamıştır. Diğer yandan AB'de uygulanan kotalar sebebiyle de Türkiye'nin bu bölgeye ihracatı sınırlandırılmış ve bu durum da istatistiklere olumsuz olarak yansımıştır. Türk çelik sektörü bu dönemde pazar çeşitlendirmesini gerçekleştirebilmiştir. Türkiye'nin ihracatında önemli yere sahip geleneksel pazarları olarak nitelendirilen ABD ve AB pazarlarında yaşanan daralma, alternatif pazarlar olarak görülen Güneydoğu Asya, Batı Afrika ve Latin Amerika pazarları ile telafi edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada Türkiye'nin 2015-2020 yılları arasında gerçekleştirdiği çelik ihracatı incelenmekte, ABD ve AB'nin ticaret politikası önlemlerinin, kendi iç pazarlarındaki üretim, ihracat ve ithalatına etkisi analiz edilmektedir.