3 ÖZBu çalışmanın amacı çiftlerin çatışma çözüm stillerini ölçmek amacıyla geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Bu amaçla 2 ayrı çalışma yürütülmüştür. İlk çalışmada, romantik ilişki yaşayan ya da evli kişilerle yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Hem bu mülakatlardan oluşturulan maddeler, hem de alanda uzman kişiler tarafından ilgili yazın incelenerek eklenen maddelerle geniş bir madde havuzu oluşturulmuştur. Romantik ilişki yaşayan 200 katılımcıyla (Ort.yaş = 23.13, S.yaş = 2.96) yapılan açımlayıcı faktör analizi sonuçlarına göre ÇÇSÖ için dört faktörlü yapının uygun olduğunu gözlenmiştir. Bu boyutlar, olumsuz çatışma çözme stili, olumlu çatışma çözme stili, boyun eğme ve geri çekilme olarak tanımlanmıştır. İkinci çalışmada ise 140 evli çiftten (280 kişi; Ort.yaş = 38.09, S.yaş= 10.35) veri toplanmıştır. Bu çalışmada ölçeğin faktör yapısı hem açımlayıcı hem de doğrulayıcı faktör analizleriyle test edilmiştir. Yapılan analizler ve ilgili değişkenlerle olan korelasyonları incelendiğinde, ÇÇSÖ'nün çatışma çözüm stillerini ölçmede geçerli ve güvenilir bir araç olduğu bulunmuştur.

No abstract

ÖzetBirlikte ebeveynlik, son yıllarda ebeveynlik ve aile çalışmaları alanyazınında giderek daha çok çalışılmaya başlanmış bir kavramdır. Uluslararası alanyazında, birlikte ebeveynliğin niteliğinin ebeveynlik ve çocuk uyumunu evlilik ilişkisinin ötesinde ve üzerinde açıkladığına dair ampirik bulgular göze çarpmaktadır. Bununla birlikte, ulusal alanyazında birlikte ebeveynliğin görece yeni ve sınırlı düzeyde çalışılmaya başlandığı ve bu yapının değerlendirilmesine yönelik kültüre özgü kapsamlı bir ölçme aracının ise henüz bulunmadığı bilinmektedir. Dolayısıyla, bu çalışmada, ulusal alanyazındaki bu boşluğu doldurmak amacıyla Türk kültürüne özgü bir Birlikte Ebeveynlik Ölçeği'nin (BEÖ) geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırma, evli ve birlikte yaşayan, 0-18 yaş aralığında çocukları bulunan toplam 677 ebeveynle (n = 550 anne, %81.2; n = 127 baba, %18.8) yürütülmüştür. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonuçları, BEÖ'nin birlikte ebeveynlik anlaşması, birlikte ebeveynlik çatışması, birlikte ebeveynlik desteği, birlikte ebeveynliğin küçümsenmesi, birlikte ebeveynlik iş bölümü ve aile ilişkilerinin ortak yönetimi olmak üzere toplam altı boyuttan oluştuğunu göstermiştir. BEÖ toplam puanı ve alt boyutları ile Aile Çatışması Ölçeği, Aile Bütünlüğü Ölçeği ve Algılanan Romantik İlişki Kalitesi Ölçeği arasında saptanan anlamlı ilişkiler, BEÖ'nin ölçüt-bağıntılı geçerliğe sahip olduğunu göstermiştir. Güvenirlik analizlerinde, BEÖ'nin alt boyutları için Cronbach alfa katsayılarının .87 ile .95 arasında değiştiği; BEÖ toplam puanı için .97 olduğu belirlenmiştir. Üç hafta arayla gerçekleştirilen test-tekrar test çalışmasında ise güvenirlik katsayıları .76 ve üzerinde hesaplanmıştır. Sonuç olarak, araştırma bulguları, BEÖ'nin Türk kültüründe evli ve birlikte yaşayan, 0-18 yaş çocukları bulunan çiftlerde, birlikte ebeveynlik ilişkisinin düzeyinin ölçümünde kullanılabilecek kapsamlı, geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermiştir.