Amaç: Araştırmanın amacı, Antalya Kaleiçi sokaklarında bulunan bitki türlerinin belirlenmesi, bu sokakların bitkisel tasarımlarının çeşitlilik, tekrar, vurgu ve denge ilkelerine göre değerlendirilmesi ve sokak özellikleri ile bitkisel tasarım ilkeleri arasındaki ilişkilerin analiz edilmesidir. Materyal ve Metot: Çalışmanın materyalini Antalya Kaleiçi'nde bulunan 63 adet sokak ve sokaklarda bulunan bitkiler oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında yer alan 63 sokağın, sokak genişlikleri, sokak uzunlukları, sokağı çevreleyen duvar yükseklikleri, sokakta yer alan bitki türleri yerinde yapılan gözlemler ve ölçümler ile tespit edilmiştir. Her sokak bitkisel tasarım ilkeleri olan çeşitlilik, tekrar, vurgu ve denge unsurlarına göre ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Sokakların tasarım ilkesine göre değerlendirilmesinde, temel tasarım öğeleri olan form, renk, doku ve ölçü unsurlarının kullanılma durumları sorgulanmıştır. Sokak özellikleri ile bitkisel tasarım ilkeleri arasındaki ilişkiler istatistiksel açıdan incelenmiştir. Bulgular: Antalya Kaleiçi sokaklarında 127 farklı bitki türü olduğu, 70 türün de sadece saksılı ve 21 türün sadece yere dikim olarak kullanılırken 36 türün ise hem saksılı hem de yere dikim olarak kullanıldığı belirlenmiştir. Değerlendirilen 63 sokaktan 6'sının, bitkisel tasarımda çeşitlilik, tekrar, vurgu ve denge ilkelerini başarılı bir şekilde sağladığı tespit edilmiştir. Sokaklarda yere dikim bitki tür sayıları, saksılı olarak kullanılmış bitki tür sayıları ve toplam tür sayıları ile tasarım ilkeleri arasındaki ilişkiler istatistiksel anlamda önemli bulunmuştur. Sonuç: Antalya Kaleiçi sokaklarında bitkisel tasarım ilkelerinin sağlanmasında bitki tür sayısının etkili olduğu, aynı zamanda sokaklarda bitkilerin yere dikim veya saksılı olarak kullanımının farklı etkiler yarattığı ve sokak uzunluğu ile sokak genişliğinin de bitkisel tasarımı etkilediği belirlenmiştir.

Bitkisel kompozisyonlar oluştururken, ölçü, renk, form ve doku özellikleri açısından farklılıklar veya benzerlikler gösteren bitki türleri seçilerek farklı tasarım ilkeleri yaratılabilmektedir. Bitkisel tasarımda bitkisel kompozisyonların, bulundukları alanın özelliklerine ve kullanım amaçlarına göre farklı etkiler yaratması sağlanmaktadır. Bu çalışmada, farklı kullanım alanlarında ve farklı kullanım tiplerinde oluşturulmuş bitkisel kompozisyonlardaki bitkilerin, ölçü ve form özelliklerinin incelenmesi ve bu özelliklerin bitkisel tasarım ilkelerine olan katkılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma, Akdeniz Üniversitesi Kampusundeki Çarşı, Fakülte, Hastane ve Kütüphane bahçesi olmak üzere 4 farklı kullanım alanında bulunan giriş, yürüme yolu ve oturma alanı olarak belirlenen 3 farklı kullanım tipindeki alanlarda seçilen toplam 12 adet bitkisel kompozisyonun incelenmesi, bu kompozisyonlarda bulunan bitki türleri üzerinde ölçümler ve gözlemlerin yapılması kapsamında gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda, tüm kullanım alanlarında ve kullanım tiplerinde bitkisel kompozisyonlarda bitkilerin ölçü ve form özelliklerinin, bitkilerin kompozisyon içerisindeki konumlarına ve sayılarına bağlı olarak bitkisel tasarım ilkelerine farklı katkılar sağladıkları belirlenmiştir. Ayrıca bu çalışma sonucu, bitkisel kompozisyonlarda ölçü ve form açısından birbirlerinden oldukça farklı özellikler gösteren türlerle yapılan bitkisel kompozisyonlar kadar, ölçü ve form bakımından birbirine benzer özelliklerdeki bitki türleri ile oluşturulan bitkisel kompozisyonların da tasarım ilkelerini sağlamada benzer derecede başarılı olabildiklerini göstermiştir.

Küresel iklim değişikliğinin gün geçtikçe dünyayı daha fazla etkisi altına alması ve su varlığının azalması, özellikle kentsel alanlarda yapılan peyzaj düzenleme çalışmalarında ekolojik tasarım yaklaşımlarının benimsenmesini ve sürdürülebilir bitkisel tasarımlar için bitki seçimlerinde bitki türlerinin ekolojik tolerans durumlarının dikkate alınmasını ön plana çıkarmaktadır. Bu çalışmada, Antalya kent merkezinde bulunan Karaalioğlu Parkı, Akdeniz Kent Parkı ve Expo 2016 Antalya Parkı’nda kullanılan odunsu peyzaj bitkileri belirlenerek bitkilerin ekolojik tolerans (hava kirliliği, don, kuraklık, tuz, ısı ve rüzgâr) durumları ile ışık istekleri ve su tüketimleri değerlendirilmiştir. İncelenen bu parklarda toplam 49 familyaya ait 112 odunsu bitki taksonunun kullanıldığı ve bunlardan 57’inin ağaç, 50’sinin çalı ve 5’inin ise sarılıcı bitki olduğu tespit edilmiştir. Çalışma kapsamındaki parkların tümünde tespit edilen bitki taksonları değerlendirildiğinde, bitki taksonlarının %84,82’sinin hava kirliliğine, %58,04’ünün dona, %75,00’inin kuraklığa, %41,07’sinin tuza, %70,54’ünün rüzgâra ve %75,00’sinin de ısıya yüksek tölerans gösterdiği belirlenmiştir. Parklarda tespit edilen odunsu taksonların büyük çoğunluğunun ışık isteğinin Güneş/Yarı Gölge ve su tüketiminin ise Orta grubunda olduğu saptanmıştır. Parkların özelliklerine ve bulundukları konumlara göre bitki seçiminde su tüketimleri düşük, çoğu ekolojik tölerans kriterine göre töleransları yüksek taksonların seçimine dikkat edilerek tasarımların yapıldığı belirlenmiştir