Sanal gerçeklik, bilgisayarda yaratılmış üç boyutlu ortamların birden fazla duyum ile deneyimlendiği etkileşimli benzetimlerdir. Bilgisayar bilimlerinde 1970'li yıllardan beri tartışılan sanal gerçeklik uygulamaları, son yıllardaki teknolojik gelişmelerle toplum için daha erişilebilir hale gelmiştir. Özel eğitim alanı da bu güncel gelişmelerden etkilenmekte, özel gereksinimli bireylere yönelik geliştirilen sanal gerçeklik uygulamalarının sayısı her geçen gün artmaktadır. Sanal gerçeklik uygulamaları ile özel gereksinimi olan bireylerin farklı türdeki gereksinimlerine yanıt verecek çözümler üretilmektedir. Bu uygulamalar çeşitli akademik, sosyal, günlük yaşam, iletişim becerilerinin öğretiminde ya da başka türlü destekler için kullanılabilmektedir. Alanyazında; otizm spektrum bozukluğu, zihin yetersizliği, fiziksel yetersizlik ve işitme yetersizliği gibi farklı özel gereksinim grupları için geliştirilmiş sanal gerçeklik uygulamalarının değerlendirilmesine yönelik çok sayıda araştırma yer almaktadır. Mevcut çalışma, alanyazında sanal gerçeklik uygulamalarına ilişkin değerlendirmeleri araştırma bulgularıyla tartışmaktadır.

The purpose of this survey study was to determine the following: (a) What strategies do Turkish special education teachers use to address problem behaviors in their classroom? (b) What are teachers' views with regard to the effectiveness and acceptability of these strategies? (c) Is there a relationship between the use of strategies and teachers' perceived effectiveness and acceptability? and (d) Are differences among teacher ratings of strategy use, effectiveness, and acceptability associated with teacher characteristics (e.g., area of specialization, years of experience)? Results revealed that Turkish teachers' views of acceptability and effectiveness of strategies varied; however, in general, their ratings of positive strategies were higher than their ratings of reductive strategies. Results are discussed in the context of current literature, and directions for further research are suggested. Keywords elementary and middle school, challenging behaviors, disabilities, antecedent and consequence interventionPresence of problem behaviors in school settings is often associated with negative outcomes for students (e.g., segregation, punitive discipline, poor academic outcomes; e.g., Carr et al., 1999;Sprague & Walker, 2000;Sugai et al., 2000). Research also shows that the problem behaviors are more likely to worsen in the absence of intervention (Horner, Carr, Strain, Todd, & Reed, 2002;Oliver, Murphy, & Corbett, 1987). Applied behavior analysis greatly contributed to the development of interventions for problem behaviors. Horner et al. (2002) provided a synthesis of research on behavioral interventions for young children with autism published between 1996 and 2000 and reported that behavioral interventions have been effective in reducing a variety of problem behaviors performed by individuals with autism. These researchers reviewed the published work by integrating intervention approaches into several categories that provided guidance for this study: (a) stimulus-based procedures invol ving alteration of antecedent events, (b) instruction-based procedures involving direct instruction on appropriate behaviors, (c) reinforcement-based procedures involving contingent delivery of reinforcers to increase appropriate behaviors, (d) extinction-based procedures involving interventions withdrawing or minimizing delivery of presumed reinforcers, (e) punishment-based procedures involving delivery of aversive stimuli or removal of positive stimuli contingent on inappropriate behavior to decrease problem behaviors, (f) pharmacological-based procedures including the use of medications to decrease problem behaviors, and (g) other including descriptions of interventions that did not fit one of the categories described above. For the purpose of this study, the term positive is used to refer to the interventions that are preventive and/or designed to increase appropriate behaviors (stimulus based, instruction based, reinforcement based) and reductive for the interventions designed to decrease problem behavior

No abstract

Bu çalışmada, zihinsel yetersizliği olan öğrencilere fotokopi çekme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği araştırılmıştır. Aynı zamanda, eşzamanlı ipucuyla öğretimin ortam, zaman ve araç gereçler arası genelleme etkisi ve uygulama sona erdikten 2, 4 ve 5 hafta sonraki izleme etkisi incelenmiştir. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden yoklama evreli denekler arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Çalışma 14-17 yaşları arasında, iki kız iki erkek dört öğrenci ile yürütülmüştür. Eşzamanlı ipucuyla öğretimin fotokopi çekme becerisinin öğretimindeki etkililiğini değerlendirmek üzere toplu yoklama, günlük yoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumları düzenlenmiş, değerlendirme için tek-fırsat tekniği kullanılmıştır. Oturumların tümü bire-bir öğretim düzenlemesi biçiminde gerçekleştirilmiştir. Öğretim sırasında sözel ipucu ve model ipucu bir arada kullanılmış, öğretimde tüm basamakların bir arada öğretimi yaklaşımı benimsenmiştir. Araştırmada gözlemciler arası güvenirlik ve uygulama güvenirliği verisi toplanmıştır. Araştırma bulguları, eşzamanlı ipucuyla öğretimin çalışmaya katılan zihinsel yetersizliği olan öğrencilerde fotokopi çekme becerisinin öğretiminde etkili olduğunu, öğretim sona erdikten 2, 4 ve 5 hafta sonra da öğrenilenlerin * Bu çalışma, birinci yazarın Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü'nde Yard. Doç. Dr. Oğuz Gürsel danışmanlığında gerçekleştirdiği yüksek lisans tezinin özetidir. Yazarlar, araştırmanın güvenirlik verilerinin toplanmasına katkıda bulunan Öğr. Gör. Funda Bozkurt'a teşekkür ederler.