This article was checked by iThenticate. Similarity Index 6% Bu makalede araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.

Culture and vocabulary are among the fundamental elements of the identity of a language.The culture reflects itself in the nature of the words, and therefore in the language. The changes in the vocabulary of a language display themselves in the culture in return. An investigation into these reflections can yield valuable insights regarding changes in a language over time as well as the syntactic features of a language and cultural values. Vocabulary of a language encompasses many linguistic elements such as proverbs, idioms, reduplications. These elements reveal themselves most vividly in spoken and written cultural productions. Analyzing these lexical units in literary works written both for children and adults may allow us identify the level and structure of the language, the use of lexical elements, and cultural values. To this end, this particular study aims to examine the idioms employed in the stories by Sevim Ak as well as analyze their semantic values for the text. For the analyses of the lexical elements, idioms were specifically chosen because they are widely used both in daily life and other areas and they suggest clues for linguistic and cultural elements. This study is a descriptive study in which 19 stories by Sevim Ak and idioms used in these stories were found. The findings revealed that the author utilized idioms to a great extent, therefore, contributed to its originality and semantic richness. Moreover, they were found to be useful in developing children's vocabulary knowledge and enhance their conceptual understanding.

This article was checked by iThenticate. Similarity Index 12% Bu makalede araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.

Bir dilin söz varlığını oluşturan atasözü, deyim, ikileme, ilişki sözleri gibi dilsel yapılar, içinde doğduğu dilin ve kültürün en önemli izlerini taşır. Bu izler irdelenerekkültürel değerlerin yanı sırao dilde tarihi süreç içerisinde gerçekleşen ses-biçim-anlam değişikleri ortaya konulup dilin yapısal özelliklerine ulaşılabilir. Bir dilin söz varlığı ögeleri de en uygun ve en doğru biçimde o dilde verilen sözlü-yazılı kültür ürünlerinde karşımıza çıkar. Dil gelişimi için kritik dönem olan okulöncesi süreçte de çocuk ne kadar çok nitelikli uyaranla karşılaşırsa, söz dağarcığı ve kavram alanı o kadar genişleyebilir. Dilsel ve görsel uyaranlar içeren en temel ve en kolay ulaşılabilir kaynak ise çocuk edebiyatı yapıtlarıdır. Dolayısıyla bu yapıtlardaki dilsel birimler incelenerek dilin düzeyi, söz varlığı ögelerinden nasıl yararlanıldığı, bunların çeşitliliği, anlamsal değerleri, çocuk okura uygun olup olmadığı gibi durumlar belirlenebilir. Bu çalışmanın amacı da Türk çocuk edebiyatına özgün yapıtlar kazandıran, hem yazar hem şair kimliğiyle öne çıkan Mavisel Yener'in "Dolunay Dedektifleri" roman dizisini söz varlığı ögeleri açısından çözümlemek; bu ögeler aracılığıyla kurmaca metne kazandırılan anlamsal katkıları değerlendirmektir. Bir devamlılık ve bütünlük oluşturması açısından, çalışmanın inceleme nesnesi olarak yazarın roman dizisi seçilmiştir. Betimsel nitelik taşıyan bu çalışmada, kurgusal bir yapı üzerinde tarama yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle Mavisel Yener'in "Dolunay Dedektifleri" roman dizisini oluşturan altı çocuk edebiyatı yapıtı baştan sona taranarak bunlarda yer alan söz varlığı ögeleri (deyim, atasözü, ikileme, ilişki sözleri, yansıma sözcük ve yansıma ikilemeler) saptanmış ve kendi içlerinde bölümlendirilmiştir. Ardından yapıtlardaki dil-anlatım özelliklerinin ve söz varlığı ögelerinin kurmaca metne sağladığı anlamsal katkılar -metinlerden örneklerle desteklenerek-değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Romanlarda 6 atasözü, 230 deyim, 160 ikileme, 58 yansıma söz varlığı ögesi ve 48 ilişki sözü olmak üzere toplam 502 öge saptanmıştır. Çalışmanın ana amacı yapıtlardaki söz varlığını nicelik olarak belirlemek olmasa da inceleme sonucunda kitaplarda en sık kullanılan dilsel yapıların deyim ve ikileme; en azının da atasözü olduğu görülmüştür. Tüm bunlar doğrultusunda çalışmada, yazarın yapıtlarının Türkçenin söz varlığını yansıttığı ve bu ögelerden yararlanarak anlatımına özgünlük, akıcılık, şiirsellik, zenginlik kattığı; yapıtların çocuk okurun sözcük dağarcığını ve kavram alanını genişletebilecek nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Çeviri çocuk edebiyatı yapıtlarında karakter eğitimi bağlamında çocuk karakterlerin kişilik özelliklerinin incelenip değerlendirildiği bu çalışmada, veri kaynağını Rus yazar Vladimir Tumanov’un Haritada Kaybolmak ve Kraliçeyi Kurtarmak adlı romanları oluşturmaktadır. Çocukluk dönemi, insan karakterinin büyük ölçüde şekillenmeye ve yavaş yavaş yerleşmeye başladığı dönemdir. Özellikle bu dönemde çocukların etkileşimde bulunduğu, çocuğa görelik ve çocuk gerçekliği ilkelerini gözeterek hazırlanmış, çocukların yaş ve ilgilerine uygun biçimde kurgulanmış nitelikli çocuk edebiyatı ürünleri; çocukların benlik ve karakter gelişimine olumlu yönde katkı sağlayabilecek uyaranlardır. Türk çocuk edebiyatındaki yapıtlar kadar çeviri çocuk edebiyatı ürünleri de çocukların yaşam alanına giren ve onların ilgisini çeken araçlardır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Vladimir Tumanov’un Türkiye’nin önde gelen yayınevleri tarafından 100’ü aşkın tekrar baskısı yapılan, çok okunan ve çok satan çocuk kitapları listesinde yer alan Haritada Kaybolmak ve Kraliçeyi Kurtarmak romanlarındaki çocuk karakterlerin kişilik özelliklerini karakter eğitimi açısından değerlendirmektir. Veriler, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla elde edilmiştir. Çalışmada, romanlardaki çocuk karakterlerin kişilik özellikleri saptanmış; bu özelliklerin çocuk ve genç okurların karakter eğitimine olası katkıları yorumlanmıştır. İncelenen çocuk karakterlerin “araştırmacı ve sorgulayan, yardımsever, çalışkan, dürüst ve güvenilir, arkadaşlığa önem veren, kendine güvenen” karakterler oldukları görülmüştür. Bu olumlu özeliklerinin yanı sıra bazı olumsuz özellikleri de söz konusudur. Bu durum yazarın gerçeklikle bağdaşmayan, idealize edilmiş karakterler yaratmadığının göstergesidir. İnceleme sonucunda, romanlardaki çocuk karakterlerin büyük oranda olumlu kişilik özellikleriyle öne çıktığına; Tumanov’un romanlarının çocuk ve genç okurların karakter eğitimine katkı sağlayabilecek nitelikte olduğuna ulaşılmıştır.