No abstract

Gök kubbe altında oluşmuş destanlar, sadece içinde yaşadıkları toplumların geçmişlerini yansıtan ayna değil; aynı zamanda geçmiş ile gelecek arasında kurulmuş olan bir kültür basamağıdır. Bu yönü ile destanlar bünyelerinde, anlatıldıkları her dönemin kendine has özellikleri barındırır. Doğrudan tarihi birer belge değildirler ancak destanların tarihe kaynaklık etme gibi özellikleri vardır. Böylece ait olduğu toplumun hayat felsefesine, gelenek ve göreneklerine tanıklık ederek geçmiş ile gelecek arasında kurulmuş olan kültür basamağı üzerindeki yerlerini alırlar. Destanlar aracılığıyla toplum içerisinde meydana gelen birtakım olayların oluşum ve gelişim sürecinin takibini, destan kahramanlarının üzerinden yapabiliriz zira kahramana ait iyi veya kötü tüm özellikler, destanın içinde yaşadığı halk tarafından verilir. Bu noktada halkın inandığı temel kıymetleri, tip temsil eder. Başkurtların sözlü edebiyat ürünlerinden biri olan destanların kahramanları ise genellikle tip konumundadırlar ve bu tipler, motif ile birlikte hareket ederler. Başkurt destanlarında yer alan tiplerden yola çıkarak onların dünya görüşü, tarihi ve kültürel dokusu hakkında çıkarım yapmak mümkündür. Zengin bir konu ve motif içeriğine sahip olmasından dolayı bu çıkarım, Ural Batır, Akbozat ve Zayatülek ile Hıvhılıv destanlarından yapılmaya çalışılmıştır.

No abstract

The chart showing all the members of the genealogy, starting from the farthest ancestor of a person or family to him, is defined as the genealogy. These genealogies, called "Şejire" (шежіре) in Kazakh Turkish, are an important genre in Kazakh oral literature, and have long been sung by representatives of oral utterance tradition such as aqyn and zhyrau in oral tradition and delivered to the present day, and today they have been substantially in written form. Genealogies, although have undergone major changes when being verbally transmitted from generation to generation, are one of the most important sources of oral history. So much so that we learn many historical personalities and events, Oghuz Khan for the beginning, which is of great importance in Turkish history, from the so-called "Oghuznāma". Kazakh genealogy is seen to be particularly influenced by the works of Shajara-i Tarākima (Genealogy of the Turkmens) by Abu al-Ghazi Bahadur Khan and Jāmiʿ al-tawārīkh (Compendium of Chronicles) by Rashīd al-Dīn Hamadanī. In this article, we will focus on the genealogy tradition of Kazakh Turks and the perception of Turks in genealogies linking the Kazakhs to the Turkish origin and the individuals considered common among Turks will be tried to be pointed out.

Her devletin kendine ait bir eğitim sistemi olup kendi değerleri doğrultusunda hedef ve içerikleri belirlenmiştir. Kazak Türklerinin eğitim sisteminde de devlet politikasına uygun hedef ve içerikler belirlenerek bireylerin eğitimine çok küçük yaşta başlanmış, okul öncesi eğitim verilen kurumlarda çocuklar eğitilmiştir. Kazakistan eğitim siteminin belirlenmesinde Kazakistan'ın tarihi ve kültürel yapısı etkili olmuş, Çarlık Rusya ve Sovyetler Birliği dönemlerinde yaşanan baskı, asimilasyon ve diğer değişimlerin etkisi eğitim sisteminde de görülmüştür. Bu dönemlerde tüm Kazak halkının Sovyet tipi bireylere dönüşmesi istenmiş ve eğitimde bu hedefi gerçekleştirecek politikalar uygulanmıştır. N. İlminskiy'nin Kazak eğitim sisteminde Kazak Türkçesinin ayrı dil olarak sunulması, Rusçanın eğitim dili olarak öğretilmesi, Rus okullarının açılması gibi etkileri olurken I. Altınsarin, Kazak eğitim sisteminin ve Kazak okullarının kurucusu kabul edilmiştir. Sovyet Birliği'nin dağılması ve 16 Aralık 1991 tarihinde bağımsızlığın ilan edilmesiyle kökleri daha eski dönemlerde atılan Kazak eğitim sisteminde bazı değişiklikler olmuş, milli kültür bilincine yönelik hedef ve içerikler eğitim sistemine dâhil edilmiştir. Çalışmamızda Kazakistan hakkında genel bilgilere yer verildikten sonra Kazak eğitim sistemi ve okul öncesi eğitim ele alınmış, ardından Kazakistan genelinde ve Kazak anaokullarında kutlanan özel gün ve bayramların adına yer verilmiştir. Çalışma yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ve doküman analizi yöntemiyle yapılmıştır. Rastgele seçilmiş Kazak katılımcılarla yapılan görüşmelerin değerlendirilmesi sonucu Kazakistan okul öncesi eğitimindeki anlatı geleneği ve kutlamalara dikkat çekilmiş, bu tür faaliyetlerle kültür aktarımının eğitim aracılığıyla küçük yaşlarda başladığı ve çocukların bu faaliyetlere etkin katılarak kültürle iç içe oldukları tespit edilmiştir.