Soil salinization and their annual increase in volume is not only one of the main problems of arid and subarid regions, but it is becoming global. Studying the problem of salinization and its spatial distribution using operational remote sensing methods is very important for Kazakhstan, where almost half of the agricultural land is exposed to salinization, but it is at the initial stage of development in the use of space technologies of research. The main goal of this study is to conduct a field study of soil salinity in corn fields, one of the most common crops in the arid region of the country, located in the Shaulder irrigated massif, using space-based methods, and to create algorithms for compiling a salinity map based on remote sensing data. For this purpose, firstly, using Sentinel-2 images, the method of separating corn from other dominant crops in the region by creating NDVI dynamics covering all phases of growth of agricultural crops was shown. Then, a regression analysis was performed on soil and vegetation indices calculated using satellite images and data on soil salinity obtained through field studies. As a result of the analysis, the main predictor of deciphering salinized soils was determined. By dividing the predictive image into quartiles, contours of salinized soils were determined and a soil salinity map was created. With the help of the soil salinity map, it was found that, non-saline soils -2912.2 ha; slightly saline soils -3288.4 ha, moderately saline soils -2615.2 ha, and strongly saline soils -1284.3 ha in the study area.

To provide the population with food, it is very important to re-cultivate "abandoned lands" that have been retired from agricultural use. Conversion of arable land into agricultural abandoned lands in the south of Kazakhstan is, first of all, was primarily associated with salinity. For the purposes of sustainable development, there is a need to develop proposals for re-mastering by studying their current state, reviewing world studies on the reclamation of salt-affected soils. Therefore, this study was devoted to the study of the current environmental and reclamation conditions of the abandoned lands of Otyrar district in the south Kazakhstan, as well as discussion and recommendations on their development. In the course of the research, the historical method is used in the study of the emergence and formation of abandoned lands, the method of geographical analysis during the territorial analysis of the research object, the statistical and comparison methods in showing the complexity and intensity of the problems, the cartographic, geo-informational and field research (reconnaissance) methods in the study of the condition of the abandoned lands in the research object and methods of grouping and analysis were used in the work with scientific data on the topic of research. By deciphering space images with the help of geoinformation technologies, it was revealed that the area of abandoned lands in the research object is 13688.9 ha, including the area of non-saline soils – 83.9 ha, weakly saline soils – 984.4 ha, medium saline soils – 2398.3 ha, highly saline soils – 10222,1 ha. A review of the methods and technologies proposed by scientists for the development and melioration of salt-affected lands was made. Taking into account the ecological and reclamation state of the object of research along with the material and technical capabilities of farms, 2 methods of developing abandoned lands (organic and agro-innovative) in the research object are proposed and the need for their use in case of soil salinization has been scientifically justified.

Топырақ құнарлылығының маңызды көрсеткіштерінің бірі болып табылатын топырақтың электр өткізгіштігі (ЭӨ) кеңістікте және уақытта өте құбылмалы, әсіресе суармалы алқаптар топырағында. Бұл жұмыстың мақсаты Сырдария өзенінің бассейнінде топырақтың ЭӨ-н қолдана отырып, тұзданудың мезгілдік динамикасын зерттеу болды. Нәтижесінде ЭӨ-тің кеңістіктегі өзгергіштігі жоғары болғаны анықталды. Мәселені зерттеу үшін тәжірибе учаскелеріндегі топырақтардың тұздануына жылдың 3 мезгілінде бақылау жүргізіп, оның мезгілдік динамикасын анықтадық. Тұзданудың мезгілдік динамикасын бақылау барысында осы кеңістіктік таралған тұздардың жазғы сурару жұмыстарының әсерінен топырақтың 0-20 см және 20-50 см қабатындағы тұздар күзге қарай 50-100 см қабатына миграцияланатыны анықталды. Сондай-ақ, жалпы алғанда көктем мезгілінде тұздану қарқыны барлық қабаттарда басқа мезгілдермен салыстырғанда төмен болатыны анықталды. Далалық зерттеу жұмыстары кезінде алынған топырақтардың ЭӨ-гі туралы мәліметтер және топырақ үлгілерін химиялық талдау нәтижелері зерттеу нысанында тұзданудың барлық категориялары кездесетінін көрсетті. Жалпы алғанда, Отырар ауданындағы тұздану үрдісінің қарқындылығы – әртүрлі агроландшафттық бірліктерде бірдей дәрежеде жүрмейді және олар геоморфологиялық, гидрогеологиялық және географиялық орналасуына табиғи және антропогендік жағдайларға байланысты жүзеге асатыны анықталған.