The cognitive nature of Ukrainian nickname constructionThis article is devoted to the study of the cognitive nature of the informal anthroponym creation mechanisms in the everyday communication of Ukrainian speakers. The article traces the role of the associative factors, nominational motives, and cultural, historical and social circumstances that play a direct role in the emergence of informal naming. The article also examines the wide variations in unofficial anthroponyms in spoken Ukrainian, their uniqueness, and their temporal and local character. On one hand, nicknames are not codified. They are prone to variation and susceptible to temporality. On the other hand, they are regulated by certain lexical and word-building norms, as well as custom. It is observed that nicknames reveal both a direct and an indirect (metaphorical) nomination. The article emphasises the cognitive nature of informal names, which is based on a direct or metaphorical resemblance to well-known public figures from the past or present: politicians, actors, artists, musicians, athletes, artists, writers, television characters, etc. Occupations and professions are also analysed as sources of semantic associations which give rise to informal names. It has been revealed that there is a large number of teacher nicknames based on internal associative connections, in which sarcasm is especially expressive. The article also examines the cognitive-axiological mechanisms of nicknames, the emergence of which is associated with an unusual event or a special situation in the life of the named individual. Poznawcza natura tworzenia przezwisk w języku ukraińskimNiniejszy artykuł poświęcony jest badaniu poznawczej natury mechanizmów tworzenia potocznych antroponimów w codziennej komunikacji Ukraińców. Autorzy przedstawiają rolę czynników asocjacyjnych, przyczyny nominacji, uwarunkowania kulturalno-historyczne i społeczne, które bezpośrednio wpływają na pojawienie się potocznego nazewnictwa. Autorzy wskazują również na szeroką różnorodność nieoficjalnych antroponimów w ukraińskim języku mówionym, ich szczególny koloryt, charakter okolicznościowy i lokalny. Z jednej strony przezwiska nie są skodyfikowane, nie podlegają zmianom, nie są podatne na upływ czasu, z drugiej strony są regulowane przez pewne normy leksykalne i słowotwórcze, prawo zwyczajowe. Należy zauważyć, że przezwiska wykazują zarówno bezpośrednią, jak i pośrednią (metaforyczną) nominację. Autorzy podkreślają poznawczą naturę nieoficjalnych nazw, które powstały w oparciu o bezpośrednie lub metaforyczne podobieństwo do innych znanych osób w życiu publicznym kiedyś i obecnie: polityków, aktorów, artystów, muzyków, sportowców, artystów, pisarzy, bohaterów telewizyjnych itp. Przeanalizowano również korzenie i związki semantyczne w nieoficjalnym nazewnictwie, motywowane zajęciem lub profesją ludzi. Stwierdzono, że istnieje duża liczba przydomków nauczycieli, które pojawiły się poprzez wewnętrzną asocjację, w której delikatna natura i sarkazm są szczególnie wyraziste. Zwrócono również uwagę na poznawczo-aksjologiczne mechanizmy pseudonimów, których pojawienie się wiąże się z nietypowym zdarzeniem lub szczególnym przypadkiem w życiu osoby go noszącej.
