Son y›llarda ya¤ kalitesi ve sa¤l›k üzerine olumlu etkilerinin belirlenmesiyle bitkisel ya¤larda ya¤ asidi kompozisyonu önemli hale gelmifltir. Ya¤l› tohumlar›n ya¤ asitleri kompozisyonu sürekli sabit olmay›p türlere özgü karakteristik farkl›l›klar gösterdi¤i gibi, genetik, ekolojik, morfolojik, fizyolojik ve kültürel faktörlere ba¤l› olarak de¤iflmektedir. Bu nedenle, bitkisel ya¤larda ya¤ asitleri kompozisyonunda hangi koflullarda nas›l bir de¤iflim meydana gelece¤inin bilinmesi, ya¤ kalitesi aç›s›ndan önemlidir. Ya¤ asitleri kompozisyonunu de¤ifltirmek amac›yla bir çok çal›flma yap›lmaktad›r. Özellikle oleik asit miktar› art›fl›n›n ya¤›n raf ömrü, oksidasyon stabilitesi ve sa¤l›k (kalp, damar hastal›klar›, kanser) üzerine olumlu etkileri yap›lan çal›flmalarla belirlenmifltir. Bu derlemede bitkisel ya¤larda oleik asit miktar›n›n art›r›lmas›na yönelik çal›flmalar, ya¤ kalitesi üzerine etkileri ve g›da sanayinde kullan›m alan› üzerinde durulmufltur.Anahtar kelimeler: Bitkisel ya¤lar, ya¤ asitleri, oleik asit, kalite. INCREASING LEVEL OF OLEIC ACID IN VEGETABLE OIL AND IT'S EFFECTS ON OIL QUALITY AbstractIn recent years fatty acid composition of vegetable oil has become important due to determination of its positive effects on oil quality and health. Fatty acid composition of oil seed is not always constant and characteristic differences among species exist. In addition to that fatty acid composition varies depending on genetic, ecological, morphological, physiological and cultural factors. Thus, it is important to determine how fatty acid composition changes at which conditions because it effects oil quality. Many scientific studies have been done to alter fatty acid composition. It was determined that particularly increase of oleic acid content has positive effects on shelf and life oxidation stability of oil, and health (heart, vascular diseases and cancer). In this review it had been focused on the studies to increase oleic acid level in vegetable oil, its effects on quality of vegetable oil and its usage areas in food industry.

This study was conducted to determine applicability of the Inward Processing Regime (IPR) in enterprises which are vegetable oil producers and exporters. The data was obtained from 26 vegetable oil producer and exporter enterprises by using survey method. Frequency tables, indices, and percentage calculating were used to analyse Data. Also, SWOT analysis was used to determine the strengths, weaknesses, opportunities and threats in the sector, and relationship among some variables were examined with correlation coefficient. According to research findings, 25 of the enterprises (96%) utilised the IPR. Since the enterprises started to use that system; availability of cheap raw material, rate of capacity utilisation, market share, and export value all have increased. In addition, raw material was found as an important expense item, and the most important problems were qualified as raw material inadequacy and high input prices. Bu çalışma, bitkisel yağ üretimi ve dış ticareti yapan işletmelerde dâhilde işleme rejiminin uygulanabilirliği ve etkilerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla 26 bitkisel yağ işletmesine yüz yüze ve/veya posta yoluyla anket uygulanmıştır. Anket çalışmasının yanında yağlı tohum ve bitkisel yağlara ait üretim, ihracat ve ithalat verileri yardımcı veri olarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans tabloları, yüzde oranlar kullanılmıştır. Ayrıca sektörün güçlü ve zayıf yönleri ile sektördeki fırsat ve tehditlerin belirlenmesi amacıyla GZFT analizi ve bazı değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla korelasyon analizi kullanılmıştır. Ankete katılan 25 işletmenin (%96) dâhilde işleme rejiminden faydalandığı belirlenmiştir. Dâhilde işleme rejiminin uygulanmasıyla birlikte işletmelerin hammaddeyi kolay ve ucuz temin eder olduğu, kapasite kullanım oranının arttığı, pazar payı ve ihracat değerlerinin arttığı belirlenmiştir. Ayrıca, bitkisel yağ sanayindeki önemli gider kalemlerinden biri hammadde olup, en önemli sorunların hammaddenin kalite ve miktarındaki yetersizlik ve girdi fiyatlarındaki yükseklik olduğu tespit edilmiştir.