Celem artykułu była prezentacja i analiza najważniejszych postanowień regulacji traktatowych Rady Europy w zakresie problematyki praw osób z niepełnosprawnościami. W bogatym dorobku normatywnym Rady nie znajdujemy szczegółowej konwencji na ten temat, ale problematyka ochrony praw takich osób została uregulowana w innych konwencjach tej organizacji. Najważniejsze znaczenie w tym zakresie mają postanowienia Europejskiej Karty Społecznej i Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej. W związku z tym autorzy zaprezentowali treść i interpretację art. 15 obu Kart oraz stanowisko Europejskiego Komitetu Praw Społecznych w tych sprawach. Autorzy zwrócili również uwagę na najważniejsze postanowienia Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczące zwłaszcza zakazu dyskryminacji, oraz na wybrane, najbardziej reprezentatywne orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

The essay presents the issue of the principle of self-determination from the perspective of international human rights law. The author highlights the close relationship between the principle of self-determination and the principle of respect for human rights and fundamental freedoms. In practice, the principle of self-determination is a prerequisite for the effective guarantee of human rights, and, at the same time, guaranteed protection of human rights is a prerequisite for implementing the principle of national self determination. The author presents the issue of self-determination in the context of the basic regulations of international human rights law, considering regulations of both a ‘hard’ and ‘soft’ law character.

Prawie dokładnie w 25 rocznicę powstania w Polsce pierwszego po wojnie demokratycznego rządu premiera Tadeusza Mazowieckiego z udziałem Profesora Krzysztofa Skubiszewskiego jako ministra spraw zagranicznych, Rada Miasta Poznania na sesji 30 września 2014 r. przyjęła uchwałę o nazwaniu imieniem Profesora ronda u zbiegu ulic: Grunwaldzkiej, Smoluchowskiego i Jawornickiej. W wykonaniu tej uchwały, 12 grudnia 2014 r. odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy z nową nazwą tego ronda. W uroczystości tej uczestniczyli przedstawiciele władz miasta i województwa, przedstawiciele władz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Uniwersytetu Ekonomicznego oraz innych uczelni wyższych Poznania, przedstawiciele władz Instytutu Zachodniego, profesorowie i pracownicy Wydziału Prawa i Administracji UAM oraz Rodzina Profesora Krzysztofa Skubiszewskiego, w której imieniu zabrał głos Jego brat -prof. Piotr Skubiszewski. Uroczystość ta została połączona z obchodami jubileuszu 70-lecia Instytutu Zachodniego, objętymi patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W czasie tych obchodów została odsłonięta specjalna tablica umieszczona na fasadzie siedziby Instytutu, upamiętniająca postać Profesora, związanego z Instytutem przez swoją działalność naukową, zwłaszcza w zakresie problematyki stosunków polsko-niemieckich po II wojnie światowej. Ponadto w jednym z pomieszczeń Instytutu został oficjalnie otwarty i udostępniony do użytku "Gabinet Ministra Skubiszewskiego", w którym znalazły się zbiory przekazane przez Rodzinę Profesora Skubiszewskiego, w tym meble, książki, dokumenty i przedmioty codziennego użytku. Gabinet ten będzie nie tylko upamiętniał postać Ministra Krzysztofa Skubiszewskiego, ale będzie również miejscem prowadzenia badań naukowych i rozwijania edukacji praktycznej. W czasie tej uroczystości profesorowie Piotr Skubiszewski i Władysław Bartoszewski podzielili się swoimi osobistymi, bardzo ciepłymi refleksjami i wspomnieniami o Ministrze Krzysztofie Skubiszewskim.Na łamach "Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego" ukazały się już wcześniej materiały poświęcone pamięci Profesora Krzysztofa Skubiszewskiego 1 . Redakcja uznała jednak za stosowne przygotowanie i opublikowanie krótkiego tekstu o charakterze informacyjnym, związanego z ubiegłorocznymi uroczystościami, tym bardziej że w lutym br. minęło pięć lat od śmierci Profesora Skubiszewskiego, który przez prawie 30 lat był związany z Wydziałem Prawa i Administracji UAM. Symbolicznym wyrazem tych więzi była uroczystość odnowienia doktoratu Profesora, którą z inicjatywy Katedry Prawa Międzynarodowego i Organizacji Międzynarodowych zorganizowały władze Uczelni i Wydziału w grudniu 2004 r. Pamięć o Profesorze Krzysztofie Skubiszewskim jest dla Wydziału Prawa i Administracji UAM szczególną wartością, którą pracujący jeszcze na Wydziale przyjaciele i uczniowie Profesora chcieliby zachować dla następnych pokoleń społeczności wydziałowej. Jest to szczególnie ważne również z tego powodu, że Profesor Krzysztof Skubiszewski należy do tej nielicznej grupy byłych profesorów Wyd...

SummaryThis article addresses the problem of the legality and legitimacy of humanitarian intervention in the light of contemporary international law and practice. The Author discusses this issue in the context of a potential conflict between State's sovereignty and its obligations under international human rights law. He points to the new concepts aimed at the legitimization, form the point of view of international law, of the use of force in defence of humanitarian values.

Problematyka artykułu nawiązuje do klasycznej, ale niezwykle ważnej i aktualnej w praktyce międzynarodowej problematyki zakazu użycia siły, zwłaszcza siły zbrojnej. Dotyczy bowiem możliwości podejmowania i realizowania przez państwa działań zbrojnych pod postacią samoobrony. Prawo każdego państwa do użycia siły w ramach samoobrony było i jest postrzegane jako jedno z praw fundamentalnych, gwarantowanych zarówno przez zwyczajowe, jak i pozytywne prawo międzynarodowe. Jego realizacja w praktyce budzi jednak wiele kontrowersji i pytań. Są one związane zarówno z ewolucją samej instytucji samoobrony, jak również z nowymi tendencjami w zakresie legalizowania różnych akcji zbrojnych dokonywanych poza ramami Karty Narodów Zjednoczonych. Autor prezentuje te tendencje, zwłaszcza w kontekście działań zbrojnych podejmowanych przez państwa w sytuacji potencjalnego zagrożenia atakami terrorystycznymi, a określanych jako uprzedzające i prewencyjne użycie siły. W konkluzji autor stwierdza, że o ile w wypadku zbrojnej operacji uprzedzającej uzasadnione jest odwoływanie się do konstrukcji prawnej samoobrony, o tyle w wypadku zbrojnej operacji prewencyjnej jest to znacznie bardziej ryzykowne, a wręcz nieuprawnione. Prewencyjne użycie siły zbrojnej nie spełnia bowiem kryteriów legalności samoobrony – zarówno tych określonych w Karcie Narodów Zjednoczonych, jak i tych wynikających z prawa zwyczajowego.