Gelişim evreleri açısından altı dönemde inceleyebileceğimiz havayolu taşımacılığı sektörünün ilk iki dönemi olan biçimlenme ve büyüme dönemlerinde uçaklar, dünya savaşlarının en önemli askeri stratejik aracı olarak kullanılmıştır. Olgunlaşma döneminde fiziki savaşlar yerini ekonomik savaşlara bırakmıştır. Deregülasyon dönemi, sektör için dönüm noktası olmuş, siyaset yapıcıların Neo-liberal anlayışı benimsemesi havayolları üzerindeki devlet elinin çekilmesini sağlamıştır. Deregülasyon sonrası dönemde bilgi teknolojilerinin havayolu taşımacılığı sektöründe kullanımının artması ve yüksek hizmet kalitesi bekleyen bilinçli yolcu profilinin ortaya çıkması, rekabet şiddetinin en yüksek seviyede yaşanmasına neden olmuştur. Covid-19 Pandemi Süreci dönemi olarak adlandırılabilecek içinde bulunduğumuz yeni dönem, sektörünün bugüne değin karşılaştığı en önemli tehdit olarak varlığını sürdürmektedir. Çalışmada, havayolu taşımacılığı gelişim evrelerinin politik, ekonomik, sosyal ve teknolojik açılardan içinde bulunduğu durum PEST Analizi yapılarak değerlendirilmiştir.

No abstract

Havayolunun karlılık ve sürdürülebilirliği, yolcuları tarafından algılanan hizmet kalitesi düzeyi ile yakından ilişkilidir. Farklı tecrübe ve kıdeme sahip kabin görevlilerinin tutum ve davranışlarının araştırılması ve kabin amirlerinin benimsedikleri çatışma yöntemlerinin belirlenmesi, ekip içi uyumun sağlanarak algılanan hizmet kalitesinin yüksek düzeyde tutulması açısından önem arz etmektedir. Alanyazında, kabin ekipleri tarafında uygulanan çatışma yönetimi yöntemleri hakkında yeterli sayıda çalışma bulunmamaktadır. Araştırma, Türkiye’ de faaliyet gösteren bir havayolunda nitel araştırma yapılarak gerçekleştirilmiştir. Kasti örneklem seçim yöntemi kullanılarak havayolunun en az iki yıllık kabin amirliği tecrübesine sahip kabin amirleri ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Transfer yoluyla farklı havayollarından gelen tecrübeli kabin memurları, tecrübeleriyle ekibe yardımcı olarak hizmet kalitesinin artmasına katkı sağlarken, havayolunun kabin amirliğine terfi edememiş mevcut sinyor (kıdemli) kabin memurları ekip uyumunun ve yolcular tarafından algılan hizmet kalitesinin azalmasına neden olabilmektedir. Tecrübeli ve sinyor kabin görevlilerinden yaşça küçük ve daha az tecrübeye sahip kabin amirleri; tecrübeli kabin memurları için uzlaşmacı ve sinyor kabin memurları için egemen olma çatışma yöntemini benimsemektedir. Kabin ekibi planlama faaliyetlerinde kabin amiri ve kabin görevlilerinin yaş ve deneyimlerinin dikkate alınması, çatışma düzeyininin azaltılarak hizmet kalitesinin artırılmasına katkıda bulunacaktır.

Airlines operating in Turkey strive to be international leaders in their segments by adopting different competitive strategies. The crew planning department plays an active role in achieving the goals of an airline. In this study, the crew planning departments of airline companies that adopt two different strategies are compared and the differences they encounter in practice are revealed.

Çalışanların Covid-19 risk algısına bağlı olarak artan kaygı düzeyleri ve örgütün ekonomik koşullara dayanabilirliği hakkındaki düşünceleri durumluk kaygı ile birleşerek işten ayrılma niyetini tetikleyebilmektedir. Çalışmada Türkiye’de bilişim sektörü çalışanlarının Covid-19 kaynaklı risk algıları, örgütsel dayanıklılık algıları, durumluk kaygı düzeyleri ve işten ayrılma niyetleri araştırılmıştır. Araştırmaya 267 kişi katılmış, veriler SPSS 22 ve AMOS 24 programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda Covid-19 bilişsel risk algısının işten ayrılma niyeti üzerinde negatif, duygusal Covid-19 risk algısının ve durumluk kaygının pozitif yönde etkisi olduğu bulunmuştur. Bilişsel Covid-19 risk algısının durumluk kaygı üzerinde negatif yönde, duygusal Covid-19 risk algısının pozitif yönde etkili olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bilişsel ve duygusal Covid-19 risk algılarının işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde durumluk kaygının aracılık etkisinin düşük düzeyde ve pozitif yönde olduğu saptanmıştır. Son olarak örgütsel dayanıklılık algısının bilişsel risk algısı arttıkça azalan işten ayrılma niyetini pozitif yönde ve duygusal Covid-19 risk algısı artıkça artan işten ayrılmaya niyetini negatif yönde düzenlendiği sonuçlarına ulaşılmıştır.