StreszczenieWprowadzenie i cel pracy. Niepłodność jest istotnym problemem zdrowia reprodukcyjnego oraz wpływa negatywnie na życie i funkcjonowanie kobiet. Zdrowie kobiety zależy w dużej mierze od sposobu żywienia i stylu życia. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie w świetle literatury przedmiotu wpływu masy ciała, składników odżywczych, witamin i składników mineralnych na płodność kobiet. Omówione zostało również oddziaływanie używek i rola aktywności fizycznej. Skrócony opis stanu wiedzy. Zarówno niedobór, jak i nadmierna masa ciała mogą negatywnie wpływać na płodność kobiet. Istotne wydaje się zastąpienie białka zwierzęcego białkiem roślinnym w celu obniżenia ryzyka niepłodności. Waż-ną rolę odgrywa odpowiedni dobór kwasów tłuszczowych i rozwaga w spożyciu kwasów tłuszczowych trans. Spożycie produktów bogatych w błonnik pokarmowy oraz produktów o niskim indeksie glikemicznym może poprawiać płodność. Szczególne znaczenie w diecie mają witaminy i składniki mineralne, zwłaszcza antyoksydanty: witamina C, E, β-karoten, selen i cynk. Kofeina i alkohol mogą obniżać płodność kobiet. Aktywność fizyczna powinna być nieodłącznym elementem stylu życia kobiet, a intensywność ćwiczeń musi być dostosowana do ich aktualnego stanu zdrowia. Podsumowanie. Utrzymanie prawidłowej masy ciała, zachowanie właściwego sposobu żywienia, w tym podaży odpowiednich składników odżywczych, witamin i składników mineralnych, mogą sprzyjać utrzymaniu oraz poprawie płodności kobiet. Ważne jest również zmniejszenie spożycia kofeiny i alkoholu oraz zadbanie o włączenie umiarkowanej aktywności fizycznej w celu poprawy zdrowia reprodukcyjnego kobiet. Słowa kluczowedieta, płodność, ruch, stan odżywienia WSTĘP Niepłodność, ze względu na negatywne konsekwencje, stanowi bardzo duży problem dla kobiet i definiowana jest jako niemożność zajścia w ciążę pomimo regularnego współżycia płciowego, utrzymywanego powyżej 12 miesięcy, bez stosowania jakichkolwiek środków zapobiegawczych [1]. Wśród kobiet, które doświadczyły niepłodności zaobserwowano zwiększone ryzyko dystymii i zaburzeń lękowych [2], co może świadczyć o negatywnym wpływie niepłodności na ich życie i funkcjonowanie.Zdrowie kobiety zależy od wielu czynników, m.in. stylu życia, sposobu żywienia, stosowania używek, aktywności fizycznej, środowiska społecznego oraz pracy, uwarunkowań genetycznych i opieki zdrowotnej. Istotna jest również prawidłowo zbilansowana dieta, zasobna w niezbędne składniki odżywcze, w tym witaminy i składniki mineralne, które mogą pomóc utrzymać płodność oraz zdrowie. Prawidło-wa masa ciała sprzyja właściwemu funkcjonowaniu układu rozrodczego [3,4,5]. Aktywność fizyczna może zmniejszać ryzyko niepłodności owulacyjnej, poprawia wrażliwość na insulinę oraz pomaga w utrzymaniu odpowiedniej masy ciała [6].Odżywianie się i styl życia niewątpliwie należą do najbardziej obiecujących i niedocenionych czynników, które wpły-wają na zachowanie przez kobiety zdrowia oraz płodności [7], przez co zasługują na szczególną uwagę. W niniejszej pracy przedstawiono wpływ wybranych czynnik...