Nitel olarak tasarlanan bu çalışmada, çok sayıda bitki ve baharatın karışımıyla elde edilen, geleneksel bir gıda maddesi olan, bileşiminde 41 çeşit bitki ve baharatın bulunduğu ve içeriğindeki her ürünün insan sağlığına çeşitli faydaları olduğu bilinen mesir macunun fonksiyonel gıdalar kapsamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’nin somut olmayan kültürel miras listesinde yer alan mesir macunun fonksiyonel gıdalar kapsamında yer alıp alamayacağının yanıtı aranmıştır. Soru doğrultusunda literatür kaynakları farklı açılardan yorumlanarak mesir macunun bileşenleri, içeriğindeki baharat ve otların insan sağlığına faydaları araştırılmış ve derleme yapılmıştır. Araştırma sonucunda somut olmayan kültürel miras kapsamında yer alan mesir macunun iştah açma, gaz giderme, hastalıkları iyileştirme, kan dolaşımını düzenleme gibi etkilerinin bulunması sebebiyle fonksiyonel gıdalar arasında değerlendirebileceği sonucuna varılmıştır. Ulusal ve uluslararası alanyazında fonksiyonel gıdaların somut olmayan kültürel miras kapsamında değerlendirildiği bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Fakat fonksiyonel gıdaların kültür ile de ilişkilendirilebileceği görülmüştür. Bu sebeple yapılan bu çalışma literatürdeki boşluğu doldurmak bakımından önem arz etmektedir. Aynı zamanda, araştırmacılara Türkiye’nin somut olmayan kültürel miras listesinde yer alan diğer yiyecek ve içeceklerin de fonksiyonel özelliklerinin değerlendirilebilmesi bakımından bir bakış açısı sunacaktır. Somut olmayan kültürel miras listesine kayıtlı Türk mutfağına ait yalnızca 5 gastronomik ürün bulunmaktadır. Bu sebeple Türk kültürüne ait yiyeceklerin listeye kaydedilmesi konusundaki çalışmaların hızlandırılması, yerel halkın konuya ilişkin bilgilendirilmesi ve yapılan akademik çalışmaların arttırılması gerektiği düşünülmektedir.

Eğlence olgusunun kültürün bir parçası olduğu, kişilerin dinlerini, inanışlarını, yaşama biçimlerini, hayat anlayışlarını, kimliklerini yansıttığı ve toplumdan topluma farklılık gösterebildiği bilinen bir gerçektir. İslami gereklere uygun hizmet talep eden turistlerin dini inançlarıyla çatışmaksızın turizm faaliyetlerinden yararlanmak istemesiyle birlikte ortaya çıkan helal turizm anlayışı giderek önem kazanmaktadır. Turizm en temelde bir dinlenme ve eğlenme faaliyeti olduğundan, helal turizmin de çeşitli eğlence unsurları barındırması beklenmektedir. Ancak bir eğlencenin helal kabul edilebilmesi için İslâm dininin belirlediği çerçevenin dışına çıkılmaması gerekmektedir. Bu çalışmada Türkiye’nin UNESCO somut olmayan kültürel miras listesinde yer alan eğlence türlerinden “geleneksel sohbet toplantılarının” helal turizm konseptinde değerlendirilip değerlendirilemeyeceğinin yanıtı aranmıştır. İkincil kaynaklardan yapılan içerik analizi ile belirlenen eğlence türünün uygulanış şekilleri ve ritüelleri helal turizm kriterlerine göre değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Yapılan değerlendirme sonucunda geleneksel sohbet toplantılarının, helal turizm kapsamında bir eğlence aktivitesi olarak değerlendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Turizm insanların olağan yaşayışları içerisinde yaptıklarının dışında kalan birçok farklı aktiviteleri içeren bir keyif endüstrisidir. Bu anlamda turizm bireyler için gezme, eğlenme ve dinlenme gibi faaliyetlerin gerçekleştiği bir zemin olarak düşünülebilir. Bununla beraber insanların sosyal hayatlarında uymayı benimsedikleri -kimisi zorunlu kimisi gönüllü olmak üzere- birtakım kurallar bulunmaktadır. Bu kurallar çerçevesinde helal konseptli otel işletmelerinde konaklamayı tercih eden misafirlerin, ilgili tesislerde yapılmasının yasak olduğu şeyleri bilmesi, bütün misafirlerin hassasiyetlerinin gözetilebilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Bu çalışma literatürde “helale duyarlı” olarak adlandırılan bireylerin, turist oldukları süre içerisinde dini hassasiyetleriyle çatışmamalarını sağlamak amacıyla ortaya çıkan helal turizm anlayışı özelinde yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda helal konseptli otel işletmelerinde konaklayan bireylerin, hem konseptin yapısı gereği hem de diğer misafirlerin hassasiyetlerini korumak adına, konaklama esnasında ilgili işletmelerde uymaları gereken kurallar, “helal tesis kullanım kılavuzu önerisi” başlığı altında bir öneri olarak oluşturulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde “Helal Konseptli Tesislerde Uyulması Gereken Kurallar” başlığı altında belirtilen tüm kurallar, helal turizm anlayışı sebebiyle bir gereklilik olarak, sadece helal konseptli tesisler özelinde geçerli olmak üzere uyulması gereken kurallar olarak aktarılmak istenmiştir.

Many industries have been adversely affected by the Covid-19 outbreak. Food and beverage businesses have also been one of the sectors most affected by the epidemic. In this process, food and beverage businesses started to offer takeaway service. With the epidemic, customer expectations have changed and if these expectations are not met, consumers have turned to complaint behavior. The purpose of this research; To determine customer complaints regarding food and beverage businesses that provide takeaway service during the pandemic process. For this purpose, a total of 500 user comments made under the title of package service for 5 international chain businesses from sikayetvar.com were examined. According to the user comments examined on Sikayetvar.com, it was determined that the main reason for the complaints was the lack of delivery of package service to the region. In the second part of the research, interviews were conducted with 30 people living in Istanbul. Within the scope of the research, customer complaints about food and beverage businesses that provide takeaway service during the pandemic process were learned, and the attitude of the customers towards the negativities experienced was tried to be determined. It has been concluded that the most important problem occurring in food and beverage businesses that provide package service during the pandemic process is the delays