İklim değişikliği tüm insanlığı ve insanlığın gerçekleştirdiği tüm ekonomik faaliyetleri doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Bu ekonomik faaliyetler arasında iklim değişikliğinden en çok etkilenecek sektör tarım sektörüdür. Tarımda risk ve belirsizlik söz konusudur. Tarımsal üretim fonksiyonu içerisinde iklim bağımsız bir değişken olarak yer almakta ve sınırlı bir tahmin durumu bulunmaktadır. Tarımsal faaliyetin beklenen şekilde gerçekleşmesi için iklim koşullarının uygun olması gerekmektedir. Bu sebeple iklimde meydana gelecek olan küçük değişiklikler bile, iklimle doğrudan bağlantısı bulunan tarımsal faaliyeti etkileyecektir. Çalışma, geleceğe dönük projeksiyonlarda 3-5 °C’lik sıcaklık artışları ve %10-20 aralığında yağış azalması beklenen ve bu açıdan risk altında bulunan Küçük Menderes Havzası bazında iklim değişikliğinin etkilerini incelemek ve üreticinin bu konudaki farkındalıklarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmada, Küçük Menderes Havzası’nda iklim değişikliğinden kaynaklanan sıcaklık ve yağıştaki değişimler için daha önce yapılmış senaryolara dayalı çalışma sonuçlarından yararlanılmıştır. Bunun yanında, iklim değişikliği karşısında havza üreticilerinin farkındalıkları ve olası etkilere yönelik çözümler üreticilerle (171 üretici) yapılan yüz yüze anketler yolu ile elde edilen veriler yardımıyla ortaya konmuştur.

This study aims to identify the methods and associated indicators that are commonly used in value chain analyses (VCA) and to determine the areas of interest that have been excluded. Value chain analysis generally includes four different dimensions, which are institutional/functional, economic/financial, social, and environmental. This study has two main sources of literature. The first is the guidelines and the other is case studies on value chain analysis. The case study review is limited by the time between 2000 and 2022. The results showed that the researchers mainly focused on the institutional/functional analysis of the value chain, which is the first step of the analysis. Studies were mostly concentrated on the mapping of value chains, which includes the mapping of agents, core activities, and the marketing channels and flows of products. The second important area of interest is economic/financial analysis. Value added analysis is a top research area on the economical side of the value chain (VC). Consumer behavior and financial analysis are also included in the case studies. The research on consumer behavior of the value chain analysis has focused on the preferences, attitudes, and behaviors of the consumers. Financial analysis is another area of interest which generally concentrates on the cost of intermediate inputs, total output value, net present value, internal rate of return, cash flows and cost of fixed assets, and break-even point. The social and environmental sides of the value chain have been studied with less attention. This is much more important for a sustainable food VC.

No abstract

Amaç: Su isteği yüksek tarımsal ürünlerin üretildiği Gediz Havzasında, iklim değişikliğiyle birlikte zaten mevcut olan su kıtlığı ve su tahsisi problemlerinin, kapsam ve boyut açısından daha da artacağı beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı da, iklim değişikliği altında, üreticilerin tarımsal sulama yöntemi kararında alternatif sulama yöntemlerini tercih ağırlıklarını belirlemektir. Tasarım/metodoloji/yaklaşım: Araştırma, su talebinin yaklaşık %80’inin tarımsal sulama amaçlı olduğu ve iklim değişikliğine ilişkin projeksiyonlarda önemli sıcaklık artışı ve yağış azalmaları beklenen Gediz Havzası’nda yürütülmüştür. Araştırma alanını oluşturan Manisa ili Merkez, Turgutlu, Ahmetli, Salihli ve Alaşehir ilçelerinde 166 üretici ile anket yapılmıştır. Anketlerden elde edilen verilerin analizinde Grid Analizi yönteminden yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırma yöresinde sulama yöntemi tercihini etkileyen kriterlerden düşük sulama maliyeti ilk sırada yer almakta, bunu çevre ve toprağın korunması, sonrasında ise su kaynaklarının korunması izlemektedir. Üreticilerin sulama yöntemi tercihlerinde ise ilk sırayı damla sulama yöntemi almaktadır. Özgünlük/değer: Uluslararası düzeyde, spesifik olarak iklim değişikliği ve sulama konusunu üretici çerçevesinden ele alan çalışmalar sınırlıdır. Mevcut çalışmalarda da, araştırmanın yürütüldüğü ülke ve bölgelerin iklim, sulama ve üretici koşullarının farklılığı ve konunun ele alınışındaki farklılıklar nedeniyle bu araştırmanın özgün olduğu düşünülmektedir.

Amaç: Çalışmada, iklim değişikliğine uyum çerçevesinde Küçük Menderes Havzasındaki üreticilerin çevresel tutumlarının belirlenmesi ve mevcut tutumlarının iyileştirilmesine yönelik çeşitli öneriler getirmek hedeflenmiştir. Materyal ve Yöntem: Çalışma verileri 171 üretici yapılan ile yüz yüze anketler yardımı ile elde edilmiştir. Üreticilerin çevresel tutumları Çevresel tutum envanteri yardımı ile belirlenmiş ve faktör analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma Bulguları: 12 faktör ve 24 ifadeden oluşan çevresel tutum envanteri araştırmaya dahil olan üreticiler açısından değerlendirildiğinde; 12 faktörden 5’inin üreticilerin çevresel tutumlarını yansıttığı sonucuna ulaşılmıştır. Havza üreticilerinin genel çevresel tutumlarının ise orta düzeyde (Ort=4,31, Std Sapma=2,30, α= 0,66) olduğu ve daha da geliştirilmesi için çalışmalar yapılması gerektiği saptanmıştır. Sonuç: Havzadaki üreticilerin çevre bilincinin arttırılması ve tarım-çevre etkileşiminin üreticiye doğru şekilde aktarılması için çeşitli çiftçi toplantıları ve etkinlikler ile yayım çalışması yapılmalıdır. Ayrıca üreticilerin, davranışlarında yapacakları pozitif değişiklikleri çeşitli şekillerde ödüllendirilerek teşvik edilmesi tarımın sürdürülebilirliği açısından önemlidir. Bunun yanı sıra, üreticileri çevreyi koruma adına teşvik edici tarım-çevre politikaları ile de yapılan çalışmalar desteklenmelidir.