SeRumSki biomARkeRi SepSe Sažetak: Sepsa je imunološki odgovor na sistemsku infekciju i širom sveta predstavlja sve veći problem u pogledu hospitalnog morbiditeta i mortaliteta. Brzi molekularni testovi, razvijeni da odgovore na potrebu brze i adekvatne dijagnostike, nisu uvek kadri da pruže jednoznačan odgovor. Izazovi sa kojim se suočavaju istraživači relevantnih biomarkera sepse leže u nedostatku jedinstvenog protokola i metodologije i nivoa dokaza. Pod sepsom se podrazumeva ceo skup poremećaja funkcije vitalnih organa i organskih sistema, koji dovode do multiorganske disfunkcije, otkazivanja funkcije osovine vitalnih organa i na kraju do smrti. Jedan od osnovnih problema u sepsi predstavlja činjenica da vrlo često nedostaju tipične i rane kliničke manifestacije. Za sada, ipak, zlatni standard dijagnoze sepse predstavlja tradicionalna upotreba mikrobnih kultura krvi (hemokultura). Glavno ograničenje upotrebne vrednosti kulture krvi je u dužini vremena potrebnom za detekciju uzročnika sepse. Biomarkeri bakterijske sepse: C-reaktivni protein je opšti protein reaktanta akutne faze Prokalcitonin je prekursor hormona kalcitonina i moćan je biomarker za bakterijske infekcije, serumski amiloid A (SAA) je važan apolipoprotein. Biomarkeri za infekcije izazvane gljivicama: Antitela mannan i anatimannan koriste se za otkrivanje gljivičnih infekcija zbog prisustva manna u ćelijskim zidovima invazivnih gljivičnih patogena. Glavni nedostatak dijagnostike upotrebom samo Mannan i Antimannan antitela je visoka stopa lažno pozitivnih i negativnih rezultata. Biomarkeri za virusne infekcije: interferon Gamma inducible protein 10 (IP-10) proinflamatorni hemokin je važan biomarker za dijagnostiku virusnih infekcija. Drugi biomarkeri (na raspolaganju ili u istraživanju): IL-10, proteinski vezani lipopolisaharid, 1 Mihajlovski Mirjana, Klinika za urgentnu hirurgiju Urgentnog centra KCS 2 Klinika za anesteziologiju i reanimatologiju KCS gnosing viral infections.

TeRApiJA bolA koD pAciJenATA SA poliTRAumom Sažetak: Politrauma označava povredu dva ili više organskih sistema ili fizičke regije, kod kojih je povreda bar jedne regije i/ili vitalnog organa opasna po život, što rezultira kognitivnim, fizičkim, psihosocijalnim ili psihološkim funkcionalnim invaliditetom, prolaznim ili trajnim. Pacijenti sa politraumom pate od različitih vrsta bolova u zavisnosti od prirode zadobijene povrede. Postoje dve osnovne klasifikacije bola: nociceptivni i neuropatski bol. Nociceptivni bol rezultat je nepravilnog funkcionisanja nervnog sistema tela. Pacijenti koji pate od neuropatskog bola (drugi tip) nastalog posle povređivanja pokazuju karakteristike potpunih ili delimičnih promena inervacionih regija. Održiva opcija izrade algoritma terapije neuropatskog bola je procena relativne sigurnosti i efikasnosti koristeći broj potreban da se nanese šteta (NNH) i broj potreban za lečenje (NNT) pristup. Postoje različiti oblici terapije za pacijente koji pate od neuropatskog bola; razne vrste terapija koje mogu pomoći pacijentima s traumom da razumeju vezu uma i tela. Anesteziološke ili neurohirurške tehnike neurolize mogu biti efikasne. Farmakoterapija i druge strategije lečenja bola prvenstveno zavise od potreba i životnog stila pacijenta. Studije pokazuju da pacijenti koji pate od neuropatskog bola pozitivno reaguju na holistički pristup. Ključne reči: politrauma, nociceptivni bol, neuropatski bol, terapija Politrauma je stanje u kome pacijenti imaju dve ili više povreda organskih sistema ili fizičkih regija, pri čemu je bar jedna opasnost po život. To rezultira kognitivnim, fizičkim, psihosocijalnim ili psihološkim funkcionalnim onesposobljenjem ili oštećenjima. Ostale definicije politrauma uključuju one koje je predložila Rezolucija o rehabilitaciji, Politrauma o zdravstvu veterana SAD, navodeći da je to povreda više delova tela, koja za posledice ima kognitivna, fizička, psihosocijalna ili psihološka funkcionalna 1. Ostale definicije navode stanja kao što su trauma sa vrednošću na bodovnoj skali težine povrede (ISS) većom od 15, kombinaciju povreda toraksa, abdomena 1 Mihajlovski Mirjana, Klinika za urgentnu hirurgiju Urgentnog centra KCS 2 Klinika za anesteziologiju i reanimatologiju KCS

Traumatska povreda dijafragme (DI) je jedinstveni klinički entitet i zbog svoje specifičnosti može se lako prevideti tokom dijagnostičkih procedura traumatizovanih pacijenata. Do povrede dijafragme može doći u sklopu zatvorene, tupe torakoabdominalne povrede i u sklopu otvorene, penetrantne torakalne, abdominalne i torakoabdominalne povrede. Znaci i simptomi povrede dijafragme su nespecifični i često su u senci ozbiljnih udruženih povreda, koji odvlače pažnju hirurga, što otežava dijagnozu. S obzirom na to da je retka, malo se misli o njoj. Zbog svega navedenog preoperativna dijagnoza se postavlja kod manje od 1/2 pacijenata, intraoperativno zadesno ili na autopsiji u 44%, a odloženo u periodu i od više godina u oko 14% slučajeva. Akutna faza-sama ruptura dijafragme, koja najčešće nije prepoznata, jer obično preovlađuju simptomi povreda udruženih organa; Latentna faza-u kojoj organi abdomena delimično prolabiraju kroz otvor dijafragme. Karakterišu je blagi simptomi neprijatnosti i nelagodnosti u hipohondrijumu i hemitoraksu povređene strane. Znaci dispneje, ortopneje su umereni, a može postojati nalaz na RTG grudnog koša; Opstruktivna faza-u kojoj dolazi do prodora organa abdomena u grudni koš i dolazi do pojave simptoma kao posledice opstrukcije ili ishemije. Obično je karakteriše Borchardt-ova trijada (jak bol u epigastrijumu, povraćanje i nemogućnost plasmana nezogastrične sonde), uz RTG znake pomeranja medijastinuma, sa evidentnim prodorom abdominalnih organa u pleuralni prostor. Svaka povreda dijafragme zahteva operativno lečenje, s obzirom na to da nema spontanog zarastanja povrede ovog organa. I povrede manjih dimenzija se moraju ušiti zbog prevencije kasnijih posledica u vidu dijafragmalnih kila i njenih posledica. Uvod Povreda dijafragme je rano uočena i pravilno shvaćena u istoriji hirurgije, ali je ostala kao povreda praćena kasnim dijagnostikovanjem i visokim mortalitetom. O povredama dijafragme podatke nalazimo od XVI veka (Sennertus i Ambrois Pare). Najraniji opis povrede dijafragme i prodora trbušnih organa kroz rascep na

No abstract

No abstract