ÖZ AMAÇ:Günümüzde antimetabolit grubunun kullanılan tek formu olan Metotreksat (MTX) meme, mesane ve testis kanserlerinin tedavisinde kullanılmaktadır. Bu çalışma-da MTX kullanımına bağlı, testiste oluşan histopatolojik değişikliklere karşı Shilajitin (PS)'in etkilerinin histopatolojik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM:Yirmi dört adet Spraque Dawley erkek sıçan 4 gruba ayrıldı. Kontrol grubuna herhangi bir uygulama yapılmadı. MTX grubuna, tek doz intra peritoneal (i.p.) 20 mg/kg MTX, MTX+PS grubuna deney süresinin (7 gün) ilk gününde tek doz i.p. 20 mg/kg MTX ve MTX verilmeden 15 dk önce 2 ml/kg distile suda 100 mg/kg PS çözülerek gavaj yoluyla verildi. İlk günü takiben gün aşırı, toplamda üç kez olacak şekilde 2 kez daha 2 ml/kg distile suda 100 mg/kg PS çözülerek gavaj yoluyla verildi. PS grubuna, ilk gün ve akabinde gün aşırı toplamda üç kez olacak şekilde sadece 2 ml/kg distile suda 100 mg/kg PS çözülerek gavaj yoluyla verildi. Yedinci günün sonunda, hayvanların tümü sakrifiye edilerek sol testisleri alındı. Testis doku örnekleri ışık mikroskobunda histopatolojik olarak değerlendirildi.BULGULAR: Gruplar arası, vücut ve testis ağırlıkları karşılaştırıldığında kontrol ve deney grupları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmadı (p>0.05). Histopatolojik değerlendirmede; MTX grubunda seminifer tübül çapında ve tübül epitel kalınlığında anlamlı derecede azalma gözlenirken (p<0.04), MTX+PS grubunda MTX grubuna göre seminifer tübül çapında ve tübül epitel kalınlığında ki azalmanın daha az olduğu gözlendi (p<0.04). Morfolojik değerlendirmede; MTX grubuna ait testis kesitlerinde, lümende olgunlaşmamış seminifer tü-bülepitel hücreleri ve spermatozoa azlığı, seminifer tübül epitelinde ve bazal membranında düzensizlikler ve interstisyel alanda ödem izlendi. MTX+PS grubuna ait testis kesitlerinde ise, seminifer tübül epitelinde düzensizlik olan ve lümenine olgunlaşmamış seminifer tübül epitel hücrelerinin dökülmüş olduğu birkaç tübül dışında herhangi bir patolojiye rastlanmadı. SONUÇ:Bulgularımız, MTX'in testiküler dokuda hasar meydana getirdiğini ve PS uygulamasının bu hasarı önemli ölçüde düzeltebileceğini göstermektedir. Sonuç olarak PS'nin, MTX tedavisinde oluşan testis hasarının ön-lenmesinde yararlı olabileceğini düşünmekteyiz. ANAHTAR KELİMELER:Metotreksat, Shilajit, Sıçan, Testis ABSTRACT OBJECTIVE: Methotrexate, only using form of antimetabolite group, has been used for breast, bladder and testicular cancer treatment. In this study, we aimed to examine histopathologicly the effects of Shilajit (PS) on Methotrexate (MTX) induced testis damage. MATERIALS AND METHODS: Twenty four SpraqueDawley male rats were divided up four groups. Control group was not treated. Group MTX was exposed to a single dose intraperitoneal (i.p.) 20 mg/ kg MTX, Group MTX+PS was exposed to 100 mg/kg PS in 2ml/kg saline by gava-ge before 15 minutes and then a single dose i.p. 20 mg/kg MTX. After first dosage of PS, it was given at the same dosage two times at the every other day during the expe-riment (7da...