<p>Πολυάριθμες έρευνες, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, επικεντρώνονται στο ψηφιακό χάσμα, καθώς εφαρμόζονται πολιτικές για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ και την προώθηση της ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης στην ανώτατη εκπαίδευση. Η παρούσα εισήγηση βασίζεται στην επισκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας και τα δεδομένα μιας ποσοτικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε φοιτητές ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, με σκοπό να διερευνηθεί η σχέση ανάμεσα στην κοινωνική τάξη και τις αντιλήψεις τους για τα ηλεκτρονικά μαθήματα του e-course. Τα δεδομένα της έρευνας παρέχουν ενδείξεις ότι η κοινωνική τάξη διαφοροποιεί τους λόγους χρήσης του διαδικτύου και τις αντιλήψεις των φοιτητών για τα ηλεκτρονικά μαθήματα. Όλοι σχεδόν οι φοιτητές κάνουν χρήση του διαδικτύου, κυρίως για τη συμμετοχή στα κοινωνικά δίκτυα και ψυχαγωγία και λιγότερο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Οι περισσότεροι φοιτητές έχουν θετικές αντιλήψεις για τα ηλεκτρονικά μαθήματα, αλλά αυτές διαφοροποιούνται ανάλογα με τη συχνότητα χρήσης του διαδικτύου και την κοινωνική τάξη. Συμπεραίνεται ότι υπάρχει ψηφιακό χάσμα, το οποίο οξύνεται, καθώς αναπτύσσεται η ασύγχρονη τηλεκπαίδευση και αυξάνεται ο αριθμός των ηλεκτρονικών μαθημάτων. Το ψηφιακό χάσμα αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για το πανεπιστήμιο, γιατί αναπτύσσει νέες μορφές ανισοτήτων που πλήττουν, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, τους φοιτητές από τις χαμηλότερες κοινωνικές κατηγορίες. Τα ιδρύματα της ανώτατης εκπαίδευσης χρειάζεται να εφαρμόσουν πολιτικές για την άμβλυνση του ψηφιακού χάσματος που έχει σοβαρές επιπτώσεις στις εμπειρίες των φοιτητών από τις σπουδές και στις μελλοντικές επαγγελματικές τους διαδρομές.</p>

Οι πολιτικές για τη δια βίου εκπαίδευση, στις οποίες εντάσσεται και η λειτουργία των ανοιχτών πανεπιστημίων, είναι προτεραιότητα των κυβερνήσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Βασίζονται στην υπόθεση ότι η ανάπτυξη της δια βίου εκπαίδευσης είναι προϋπόθεση για τη δημιουργία της κοινωνίας της γνώσης. Η υπόθεση αυτή έχει υπόβαθρο την θεωρία του ανθρωπίνου κεφαλαίου, σύμφωνα με την οποία η δια βίου εκπαίδευση ωφελεί τα κράτη και τα άτομα, τα οποία αποφασίζουν για τη συμμετοχή στους θεσμούς της με βάση έναν ορθολογιστικό υπολογισμό και κριτήριο τα μελλοντικά υλικά οφέλη. Στο άρθρο αυτό παρουσιάζονται τα δεδομένα μιας έρευνας που βασίζεται στην ποιοτική μέθοδο και έγινε σε φοιτητές που ολοκληρώνουν τις σπουδές τους, με σκοπό να διερευνηθούν οι επιλογές και τα σχέδια συμμετοχής στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Υποστηρίζεται ότι η συμμετοχή των ενηλίκων στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και, γενικότερα, στους θεσμούς της δια βίου εκπαίδευσης προσδιορίζεται από το ευρύτερο πλαίσιο των κοινωνικών σχέσεων. Δεν μπορεί να γίνει κατανοητή με τη μονοδιάστατη, οικονομική προσέγγιση της θεωρίας του ανθρωπίνου κεφαλαίου. Χρειάζεται να μελετηθεί από μια κοινωνιολογική σκοπιά, η οποία έχει σημασία για την επιστημονική συζήτηση και τις πολιτικές για τη δια βίου εκπαίδευση.