Σκοπός της έρευνας ήταν να εξετάσει το υπόβαθρο των εφήβων μαθητών και τη συμπεριφορά τους όσον αφορά την παραγωγή γραπτού λόγου, τις ικανότητες, όπως τις αντιλαμβάνονται οι ίδιοι και τέλος τις στάσεις τους απέναντι σε αυτή την ακαδημαϊκή δεξιότητα. Για την καταγραφή της στάσης των μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με και χωρίς Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ) απέναντι στο γράψιμο, χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο στάσεων των νέων απέναντι στην παραγωγή γραπτού λόγου “Young people’s attitude towards writing” του βρετανικού ιδρύματος National Literacy Trust το οποίο μεταφράστηκε και προσαρμόστηκε στην ελληνική πραγματικότητα με σκοπό να αξιολογηθούν: α) πόσο απολαμβάνουν το γράψιμο οι νέοι, β) με ποιες μορφές παραγωγής γραπτού καταπιάνονται και πόσο συχνά, γ) πόσο καλοί «συγγραφείς» νομίζουν ότι είναι και τι πιστεύουν για το γράψιμο και δ) ποιος είναι ο ρόλος της τεχνολογίας στην παραγωγή γραπτού λόγου των νέων. Στη διαδικασία συμμετείχαν 40 μαθητές γυμνασίων και λυκείων του νομού Αττικής με επίσημη διάγνωση ΕΜΔ και 20 χωρίς διάγνωση. Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου συγκρίθηκαν με τα αντίστοιχα των μαθητών στην αντίστοιχη έρευνα του National Literacy Trust στην Αγγλία και εμφανίστηκαν ομοιότητες στις προτιμήσεις των μαθητών και από τις δύο χώρες κυρίως ως προς α) τις μορφές γραπτού που προτιμούν οι έφηβοι περισσότερο, β) τις μορφές γραπτού που αποφεύγουν οι έφηβοι περισσότερο, γ) γιατί θεωρούν ότι είναι «καλοί» στο γράψιμο δ) πόσο σημαντικό είναι το γράψιμο για τη ζωή κ.α.

Σκοπός της έρευνας ήταν η καταγραφή των επιδόσεων και οι πιθανές βελτιώσεις στην ορθογραφία και συγκεκριμένα του Δείκτη Ορθογραφικής Ικανότητας εφήβων μαθητών με και χωρίς Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ) κατά την παραγωγή γραπτού λόγου με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή με τη γραφή στο χέρι, σε σχέση με τη γραφή στον υπολογιστή. Στην έρευνα συμμετείχαν 40 μαθητές γυμνασίου και λυκείου με επίσημη διάγνωση Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών και 20 μαθητές χωρίς διάγνωση οι οποίοι κλήθηκαν να γράψουν από δύο εκθέσεις, μία με τον κάθε ένα από τους δύο παραπάνω τρόπους. Για την ποσοτικοποίηση των δεδομένων και τις διαφορές που θα προέκυπταν στα κείμενα σε επίπεδο ορθογραφίας επιλέχθηκε το «Εργαλείο Διαγνωστικής Διερεύνησης Δυσκολιών στο Γραπτό Λόγο των Μαθητών Γ΄- Στ΄ Δημοτικού», από το οποίο όμως χρησιμοποιήθηκε μόνο ο Δείκτης Ορθογραφικής Ορθότητας. Από τον παραπάνω τύπο (αριθμός σωστών λέξεων/ συνολικός αριθμός λέξεων επί εκατό) προέκυψε ότι η μέγιστη δυνατή επίδοση στην ορθογραφία ήταν ο αριθμός εκατό. Οι μαθητές με ΕΜΔ είχαν μέσο όρο 69,9 στην ορθογραφία τους στο γραπτό στο χέρι, ενώ βελτιώθηκαν στο 93,7 στο γραπτό στον υπολογιστή. Οι μαθητές χωρίς ΕΜΔ είχαν μέσο όρο 96,9 στο χέρι και 98,4 στον υπολογιστή. Βελτιώθηκαν λοιπόν και αυτοί, όχι ωστόσο στην ίδια κλίμακα με αυτή των μαθητών με ΕΜΔ.

Με βάση τα υπάρχοντα ερευνητικά δεδομένα, η παραγωγή γραπτού λόγου αποτελεί μια από τις πλέον σπουδαίες και απαιτητικές μαθησιακές δραστηριότητες. Οι έφηβοι μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν περιορίζονται πλέον ως προς την παραγωγή γραπτού λόγου στο σχολείο ή στο φροντιστήριο και στο παραδοσιακό χαρτί∙ αντίθετα γράφουν στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, στο κινητό τηλέφωνο, στο τάμπλετ που χρησιμοποιούνται ως μέσα μάθησης, έκφρασης και επικοινωνίας. Μέσα σε αυτό το δυναμικό πλαίσιο οι έφηβοι μαθητές με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ) καλούνται και αυτοί να επικοινωνήσουν και να εκφραστούν γραπτώς μέσα από ένα μήνυμα στο κινητό τους έως μια έκθεση στο σχολείο. Η βιβλιογραφία αναφέρει εκτενώς μια σειρά από δυσκολίες που αντιμετωπίζει αυτή η κατηγορία μαθητών κατά την παραγωγή γραπτού λόγου, ενώ τα τελευταία χρόνια αναδεικνύει και τον θετικό ρόλο των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην αντιμετώπιση των δυσκολιών τους. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να καταγράψει τις στάσεις και τις απόψεις μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με και χωρίς ΕΜΔ πάνω στην παραγωγή γραπτού λόγου και τη χρήση των ΤΠΕ μέσα σε ένα ευρύ και γενικό πλαίσιο. Παράλληλα, η έρευνα επιδιώκει να εξετάσει και να προτείνει πρακτικές, εργαλεία και τρόπους βελτίωσης της παραγωγής γραπτού λόγου των μαθητών με ΕΜΔ στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με τη βοήθεια της τεχνολογίας, τόσο ως διαδικασία αυτο-διόρθωσης όσο και ως τελικό αποτέλεσμα. Στην έρευνα συμμετείχαν 40 μαθητές με επίσημη διάγνωση ΕΜΔ και 20 μαθητές χωρίς διάγνωση. Αμφότερες οι ομάδες κλήθηκαν, έπειτα από σύντομη παρέμβαση στη χρήση έντυπων και ηλεκτρονικών εργαλείων διόρθωσης και εμπλουτισμού του γραπτού τους, να γράψουν από δύο εκθέσεις, μία στο χέρι και μία στον υπολογιστή. Στη συνέχεια τα γραπτά κωδικοποιήθηκαν και δόθηκαν για διόρθωση σε διορθώτριες- φιλολόγους ώστε να βαθμολογηθούν και να καταγραφούν τα λάθη σε επίπεδο ορθογραφίας. Παράλληλα, τα γραπτά αναλύθηκαν με βάση λογισμικό αναγνωσιμότητας ελληνικών κειμένων. Οι μαθητές απάντησαν επίσης σε ερωτηματολόγιο στάσεων απέναντι στην παραγωγή γραπτού λόγου. Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου έδειξαν ότι οι μαθητές γράφουν σχεδόν σε καθημερινή βάση τόσο με έντυπα όσο και ηλεκτρονικά μέσα με κυρίαρχες τις σχολικές σημειώσεις και ασκήσεις και στη συνέχεια τα μηνύματα στο κινητό και τα σύντομα μηνύματα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κατά την παραγωγή γραπτού λόγου οι μαθητές και των δύο ομάδων δείχνουν να χρησιμοποιούν περισσότερο τα ηλεκτρονικά εργαλεία βελτίωσης και επιμέλειας του κειμένου, να εφαρμόζουν καλύτερες στρατηγικές και τέλος να παράγουν καλύτερα κείμενα, ως προς πολλούς δείκτες, με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή έναντι της γραφής στο χέρι. Τέλος, οι μαθητές με ΕΜΔ έδειξαν να ωφελούνται περισσότερο από τη χρήση των ΤΠΕ σε σχέση με τους μαθητές χωρίς ΕΜΔ.