Η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2007 από τις Ηνωμένες Πολιτείες με την κατάρρευση αρκετών μεγάλων εταιρειών παγκόσμιας φήμης δημιούργησε πολλά ερωτηματικά σχετικά με την ποιότητα του ελέγχου των δημοσιευμένων καταστάσεων των εταιρειών και την ανεξαρτησία των ορκωτών ελεγκτών, ενώ παράλληλα επηρέασε το οικονομικό περιβάλλον και, ως εκ τούτου, είχε σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων. Επιπλέον, η χρηματοοικονομική κρίση της Ευρωζώνης προκάλεσε οικονομικές δυσκολίες για πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες και ένας αριθμός από αυτές οδηγήθηκε προς την χρεοκοπία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι χρηματοοικονομικές κρίσεις προκαλούν μεγάλες αλλαγές στο οικονομικό περιβάλλον. Η μείωση του ΑΕΠ είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό μιας οικονομίας που επηρεάζεται από την χρηματοοικονομική κρίση. Σε οικονομίες που υποφέρουν από ύφεση μπορεί κανείς να παρατηρήσει τη μείωση της παραγωγής, την έλλειψη ρευστότητας και την αύξηση του αριθμού των πτωχεύσεων των επιχειρήσεων. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από ύφεση προσπαθούν να επιβιώσουν με τη βοήθεια μέτρων περικοπής δαπανών, καθώς επίσης παρουσιάζοντας μία ενισχυμένη οικονομική θέση. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι να διερευνηθούν πως συμπεριφέρονται οι παράγοντες που αφορούν τον εξωτερικό έλεγχο υπό το πρίσμα της χρηματοοικονομικής κρίσης, η οποία είχε αντίκτυπο στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον. Αρχικά, γίνεται μία βιβλιογραφική ανασκόπηση όπου αναλύονται οι έννοιες που αφορούν τον εξωτερικό έλεγχο όπως η σημασία της ποιότητας του ελέγχου και της ανεξαρτησίας του ορκωτού ελεγκτή. Στο πλαίσιο αυτό αναλύονται οι παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα του ελέγχου όπως η θητεία του ορκωτού ελεγκτή, το μέγεθος της ελεγκτικής εταιρείας, οι ελεγκτικές και μη ελεγκτικές αμοιβές. Στη συνέχεια, η εμπειρική ανάλυση διερευνά την επιρροή της χρηματοοικονομικής κρίσης στον εξωτερικό έλεγχο στις τέσσερις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης: τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία για την περίοδο 2005-2013. Χρησιμοποιούνται δύο διαφορετικές ενδείξεις παρουσίας της χρηματοοικονομικής κρίσης. Η μία είναι η μεταβολή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και η εναλλακτική ένδειξη όπως έχει ήδη χρησιμοποιηθεί βιβλιογραφικά είναι με διαχωρισμό των ετών για την περίοδο 2005-2013 που εξετάζεται στη συγκεκριμένη μελέτη σε δύο υποπεριόδους: προ κρίσης και κρίσης. Στο εμπειρικό μέρος εξετάζεται η σχέση της θητείας του ελεγκτή με την ποιότητα του ελέγχου και κατ’ επέκταση της ανεξαρτησίας του ορκωτού ελεγκτή κατά τη διάρκεια της χρηματοοικονομικής κρίσης καθώς και ποια η σχέση της ποιότητας ελέγχου με το μέγεθος της ελεγκτικής εταιρείας Στη συνέχεια διερευνάται η σχέση των ελεγκτικών και μη ελεγκτικών αμοιβών μεταξύ τους αλλά και με τη θητεία του ορκωτού ελεγκτή καθώς και με το μέγεθος της ελεγκτικής εταιρείας σε περίοδο ύφεσης. Κατόπιν εξετάζεται αν η οικονομική ύφεση επηρεάζει την ποιότητα του ελέγχου σε σχέση με τις ελεγκτικές και τις μη ελεγκτικές αμοιβές.Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι σε περίοδο χρηματοοικονομικής κρίσης η θητεία του ίδιου ορκωτού ελεγκτή στην ίδια ελεγχόμενη εταιρεία δεν αποτελεί παράγοντα επηρεασμού της ποιότητας του ελέγχου για τις γερμανικές, γαλλικές και ιταλικές επιχειρήσεις. Μόνο στην περίπτωση των ισπανικών επιχειρήσεων η μακροχρόνια θητεία του ορκωτού ελεγκτή επιδρά θετικά στην ποιότητα του ελέγχου και κατ’ επέκταση στην ανεξαρτησία του ορκωτού ελεγκτή. Σε ότι αφορά το μέγεθος της ελεγκτικής εταιρείας σε συνδυασμό με την θητεία του ελεγκτή δεν συμπεραίνεται από την παρούσα έρευνα ότι η μακροχρόνια παραμονή του ίδιου ορκωτού ελεγκτή στην ίδια ελεγχόμενη εταιρεία ανεξάρτητα αν ο ορκωτός ελεγκτής ανήκει ή όχι σε μία από τις μεγάλες ελεγκτικές εταιρείες ότι συμβάλλει θετικά ή αρνητικά στην ποιότητα του ελέγχου κατά τη διάρκεια της χρηματοοικονομικής κρίσης, αφού τα αποτελέσματα είναι αντικρουόμενα στις τέσσερις μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης υπό εξέταση. Σχετικά με τη σχέση της θητείας του ορκωτού ελεγκτή στην ίδια ελεγχόμενη εταιρεία με τις ελεγκτικές αμοιβές, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η μακροχρόνια παραμονή του ορκωτού ελεγκτή στις γερμανικές, γαλλικές και ιταλικές επιχειρήσεις έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των ελεγκτικών αμοιβών κατά τη διάρκεια της κρίσης σε αντίθεση με τις ισπανικές επιχειρήσεις όπου η θητεία του ορκωτού ελεγκτή δεν αποτελεί παράγοντα καθορισμού των ελεγκτικών αμοιβών κατά την περίοδο της ύφεσης. Ίδια συμπεριφορά παρατηρείται και για τη σχέση της θητείας του ορκωτού ελεγκτή με τις μη ελεγκτικές αμοιβές για όλες τις επιχειρήσεις των τεσσάρων χωρών που εξετάζονται.Όσο αφορά τη σχέση της ποιότητας του ελέγχου και των ελεγκτικών αμοιβών κατά την περίοδο της ύφεσης τα αποτελέσματα είναι αντικρουόμενα. Η σχέση της ποιότητας του ελέγχου με τις μη ελεγκτικές αμοιβές τόσο για τις γερμανικές όσο και για τις γαλλικές επιχειρήσεις σύμφωνα με τα αποτελέσματα δείχνουν ότι συμβάλλουν στη μείωση της ποιότητας του ελέγχου σε αντίθεση με τις ιταλικές και τις ισπανικές επιχειρήσεις όπου οι μη ελεγκτικές αμοιβές συμβάλλουν στην αύξηση της ποιότητας του ελέγχου κατά τη διάρκεια της κρίσης με αποτέλεσμα την αύξηση της ανεξαρτησίας του ορκωτού ελεγκτή.Τέλος, το μέγεθος της ελεγκτικής εταιρείας σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας επιδρά θετικά τόσο στις ελεγκτικές όσο και στις μη ελεγκτικές αμοιβές σε όλες τις επιχειρήσεις υπό εξέταση σε περίοδο ύφεσης, σε αντίθεση με τις ισπανικές επιχειρήσεις όπου το μέγεθος του ελεγκτή δεν αποτελεί παράγοντα επηρεασμού των ελεγκτικών αμοιβών.