Οι τοξικές ή ναρκωτικές ουσίες είναι γνωστό ότι επιδρούν σε διάφορους ιστούς και όργανα, μεταξύ αυτών και στα εγκεφαλικά αγγεία. Αναφορικά με τις αλλοιώσεις των εγκεφαλικών αγγείων έχουν δημοσιευτεί κάποια μεμονωμένα περιστατικά ή κάποιες μικρές σειρές, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει γίνει μια συστηματική μελέτη των ιστοπαθολογικών αλλοιώσεων των εγκεφαλικών αγγείων συνεπεία χρήσης τοξικών ουσιών.Στα πλαίσια της παρούσας διατριβής έγινε συλλογή 65 δειγμάτων εγκεφάλων από την Ιατροδικαστική Υπηρεσία Αθηνών. Οι εγκέφαλοι/δείγματα εντάχθηκαν σε δύο κατηγορίες, βάσει του ιστορικού και της τοξικολογικής εξέτασης: τους εγκεφάλους από χρήστες ναρκωτικών ουσιών (n=48) και τους εγκεφάλους από υγιή άτομα, παρόμοιας ηλικίας με αρνητική τοξικολογική εξέταση (n=17), που αποτέλεσαν και την ομάδα ελέγχου. Τα δείγματα εγκεφάλων αρχικώς εξετάστηκαν μακροσκοπικώς και στη συνέχεια ελήφθησαν τομές από τις κάτωθι περιοχές: μετωπιαίος λοβός, παρεγκεφαλίδα, βασικά γάγγλια, ιππόκαμπος και γέφυρα. Οι τομές μονιμοποιήθηκαν και κατόπιν έγινε χρώση τους με αιματοξυλινη-ηωσίνη και μελέτη τους στο μικροσκόπιο. Αναζητήθηκαν ιστολογικές αλλοιώσεις των εγκεφαλικών αγγείων στις προαναφερθείσες περιοχές και ταξινομήθηκαν σε τρεις κατηγορίες: αλλοιώσεις του αγγειακού αυλού, αλλοιώσεις του αγγειακού τοιχώματος και περιαγγειακές αλλοιώσεις. Στο σύνολο των εγκεφάλων από χρήστες ναρκωτικών ουσιών ανευρέθησαν ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις των εγκεφαλικών αγγείων. Από το σύνολο των αλλοιώσεων αυτών παρατηρήθηκε σε στατιστικά σημαντικό βαθμό προσκόλληση λεμφοκυττάρων στο ενδοθήλιο των εγκεφαλικών αγγείων και διατοιχωματική διήθηση από φλεγμονώδη κύτταρα σε όλες τις θέσεις που μελετήθηκαν σε εγκεφάλους χρηστών ναρκωτικών ουσιών σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Επίσης, ινιδοειδής εκφύλιση του αγγειακού τοιχώματος παρατηρήθηκε σε βαθμό στατιστικά σημαντικό στην ωχρά σφαίρα, στον ιππόκαμπο και στη γέφυρα, αλλά όχι στον μετωπιαίο λοβό ή την παρεγκεφαλίδα (φλοιό ή οδοντωτό πυρήνα). Τέλος, περιαγγειακή διήθηση από φλεγμονώδη κύτταρα παρατηρήθηκε σε στατιστικά σημαντικό βαθμό στην ωχρά σφαίρα, ενώ περιαγγειακό οίδημα και αιμορραγία παρατηρήθηκαν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό στον ιππόκαμπο των χρηστών ναρκωτικών ουσιών σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.