Η εργασία αυτή, αποτέλεσμα επίπονης προσπάθειας, δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί και φυσικά να ολοκληρωθεί, χωρίς την αμέριστη επιστημονική στήριξη κάποιων ανθρώπων, στους οποίους αισθάνομαι βαθιά την υποχρέωση να τους ευχαριστήσω θερμά. Επιθυμώ κατ' αρχήν να εκφράσω τις ειλικρινείς ευχαριστίες μου στην τριμελή συμβουλευτική επιτροπή, η οποία με εμπιστεύθηκε και δέχθηκε να αναλάβει την απαραίτητη επιστημονική παρακολούθηση της εργασίας μου. Ο καθηγητής Γιώργος Τσιάκαλος, η αναπληρώτρια καθηγήτρια Δήμητρα Κογκίδου και η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ευαγγελία Τρέσσου, όλοι διδάσκοντες του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, στήριξαν επιστημονικά την προσπάθειά μου αυτή, παρέχοντας μου ακούραστα τις πολύτιμες γνώσεις τους και τις απαραίτητες κατευθύνσεις τους κάθε φορά που τους ζητήθηκαν. Ιδιαίτερα θα ήθελα να σταθώ στην καταλυτική παρουσία του ακαδημαϊκού Δασκάλου Γιώργου Τσιάκαλου, ο οποίος αποτέλεσε και την ουσιαστική αφορμή προκειμένου να ξεκινήσω αυτή μου την προσπάθεια. Αφορμή, η οποία μου αφύπνισε τα ενδιαφέροντα ενασχόλησής μου με την επιστημονική έρευνα με τη ζέση με την οποία ο ίδιος αντιμετώπισε τη μετάδοση της επιστημονικής γνώσης του σ' όλους εμάς που σταθήκαμε τυχεροί να παρακολουθήσουμε τις διαλέξεις του στο αμφιθέατρο της Παιδαγωγικής Σχολής. Η στήριξη που μου προσέφερε τόσο στο επιστημονικό -καθοδηγητικό, όσο και σε ηθικό επίπεδο ήταν χαρακτηριστική και για μένα ιδιαίτερα σημαντική. Θα ήταν οπωσδήποτε παράλειψή μου να μην εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην επταμελή επιτροπή που ανέλαβε το επίπονο έργο του σχολαστικού ελέγχου της εργασίας αυτής και προέβη στις αναγκαίες διορθώσεις -επισημάνσεις. Θερμές ευχαριστίες βέβαια οφείλονται και σε όλους τους αφανείς υποστηρικτές του εγχειρήματός μου αυτού, οι οποίοι στήριξαν κάθε προσπάθεια στη συγκέντρωση του απαραίτητου υλικού που χρησιμοποιήθηκε. Τέλος, θα ήθελα να μνημονεύσω τη συμβολή της οικογένειά μου, η οποία ανέχτηκε να «συμμετάσχει» -με την ηθική στήριξη που μου προσέφερε αλλά και με την ανοχή που πολλές φορές επέδειξε -στο επίπονο αυτό έργο της διεξαγωγής μιας ερευνητικής εργασίας. Για τη στήριξή της αυτή θερμά την ευχαριστώ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περιεχόμενα…………………………………………………………………….σ. 1 ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Εισαγωγή………………………………………………………………………….σ. 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο Κοινωνικός αποκλεισμός και εκπαίδευση -Θεωρητικές προσεγγίσεις ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4 7. 2. 1 Πρόσβαση των αποφοίτων Εσπερινών ΤΕΛ στα ΤΕΙ, ΑΣΕΤΕΜ / ΣΕΛΕΤΕ, ΑΣΤΕ…………………………………………..σ. 7. 2. 2 Πρόσβαση των αποφοίτων των Εσπερινών ΤΕΕ (Β' Κύκλου) στα ΤΕΙ, ΑΣΕΤΕΜ / ΣΕΛΕΤΕ. ΑΣΤΕ………………………………...σ. 7. 3 Επισημάνσεις που αφορούν στην πρόσβαση των αποφοίτων της εσπερινής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση…..σ. 185