This paper focuses on the forms of interaction that occur in a mathematics class. It explores ways to assist students in adopting the practice of questioning and improving their ability to participate in the mathematics lesson. In particular, the study examines how the practice of student questioning can affect communication. By describing the shaping process of an inquiry-based learning class, it proposes an exploratory method to introduce students to the mathematical practice of questioning. The main outcome of the study is that the dynamic presence of student inquiry can significantly transform traditional mathematical communication in the classroom into alternative forms.

No abstract

Η παρούσα διατριβή μελετά μια κοινότητα πρακτικής/διερεύνησης, ως μορφή επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στα Μαθηματικά. Η σύσταση της κοινότητας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας, που ξεκίνησε στα τέλη του ακαδημαϊκού έτους 2009-2010 και αναπτύσσεται τα τελευταία τέσσερα έτη. Τα χρόνια αυτά πραγματοποιήθηκαν μια σειρά από δράσεις, που συνέβαλαν στη συγκρότηση μιας κοινότητας, ενός διακριτού κόσμου με τους δικούς του τρόπους ‘πράττειν, ομιλείν και σκέπτεσθαι’, τις δικές του δραστηριότητες και ενδιαφέροντα, τη δική του αντίληψη για ζητήματα, που αφορούν στη διδασκαλία και μάθηση των μαθηματικών, το δικό του λόγο (discourse). Το δυναμικό αυτό περιβάλλον επέτρεψε την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών αλλά και της διδασκαλίας των μαθηματικών και οδήγησε στην εξέλιξη κρίσιμων πτυχών της διδακτικής πράξης των εκπαιδευτικών. Η διατριβή διαρθρώνεται σε έξι επιμέρους κεφάλαια. Στο 1ο κεφάλαιο, που αποτελεί το θεωρητικό μέρος της μελέτης, γίνεται μία βιβλιογραφική ανασκόπηση ζητημάτων, που αφορούν στο σχεδιασμό πρωτοβουλιών για την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών στα μαθηματικά και υιοθετείται η Θεωρία της Δραστηριότητας ως πλαίσιο για τη μελέτη μιας κοινότητας πρακτικής. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται το ερευνητικό σχέδιο της μελέτης, που στηρίζεται στην ‘αναπτυξιακή έρευνα’. Τα αποτελέσματα της μελέτης καταδεικνύουν τον κεντρικό ρόλο των ιστορικά εξελισσόμενων αντιφάσεων στην ανάπτυξη της κοινότητας, η επίλυση των οποίων πραγματοποιήθηκε μέσα από επεκτατικούς αναπτυξιακούς μετασχηματισμούς που οδήγησαν στην κατασκευή και εφαρμογή νέων τρόπων λειτουργίας του συστήματος δραστηριότητας της κοινότητας. Η ‘προσωπική ιστορία’ ανάπτυξης δυο εκπαιδευτικών-μελών της κοινότητας φανερώνει ότι η συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε μια κοινότητα επαγγελματικής ανάπτυξης αποτελεί μια διαδικασία μάθησης και δημιουργίας ταυτότητας και πραγματοποιείται, καθώς αναπτύσσονται οι πρακτικές της κοινότητας και αυξάνεται η συμμετοχή των εκπαιδευτικών σ’ αυτές, με την ανάληψη ατομικής δράσης για την ανάπτυξη της διδασκαλίας τους. Η ‘προσωπική ιστορία’ ανάπτυξης, ωστόσο, διαφοροποιείται, καθώς ο κάθε εκπαιδευτικός διαθέτει διαφορετικά προσωπικά γνωρίσματα, που φανερώνονται στις πρακτικές της τάξης και τη συμμετοχή στην κοινότητα και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις διαδικασίες ανάπτυξης. Τέλος, η αναπτυξιακή διαδικασία που ακολούθησε η αλληλεπίδραση στην τάξη των μαθηματικών των δυο εκπαιδευτικών της μελέτης, με την αλλαγή στις κοινωνικές και κοινωνικομαθηματικές νόρμες της τάξης φανέρωσε μια διαφοροποίηση της φύσης και της ποιότητας του μαθηματικού συλλογισμού των μαθητών και επέτρεψε μια διαφορετική διαχείριση των επιστημολογικών χαρακτηριστικών των μαθηματικών.