Резюме: Улучшение качества стоматологической помощи населению является как медицинской, так и не менее значимой социальной и экономической проблемой. Стоматологическое здоровье населения, безусловно, является неотъемлемой частью общественного здоровья государства. Организаторами здравоохранения признается тот экономический ущерб, который требует предотвращения осложнений и заболеваний воспалительного генеза путем организации медицинской помощи пациентам стоматологического профиля, учитывая, что большинство заболеваний хорошо поддаётся профилактике. Цель исследования: изучить распространённость заболеваний полости рта, а также организацию стоматологической помощи в зарубежных странах Материалы и методы. Стратегия поиска. Были изучены статьи, находящиеся в открытом доступе, с использованием следующих баз данных научных публикаций и специализированных поисковых систем глубиной за последние 10 лет: PubMed, Mendeley, Scopus, Web of Science, Google Scholar. Критерии включения: Публикации уровня доказательности А, В: мета-анализы, систематические обзоры, когортные и поперечные исследования. Критерии исключения: мнение экспертов в виде коротких сообщений, рекламные статьи. Результаты исследования. По запросу было найдено 57 публикаций, критериям включения соответствовали 29 из них. Болезни полости рта широко распространены в странах с любым уровнем развития, поражая 60–90% детей и большинство взрослых. Невылеченный кариес постоянных зубов был наиболее распространенным состоянием здоровья в 2010 г., от него пострадало 35% населения мира, или 2,4 миллиарда человек во всем мире. Рак губ и полости рта входит в число 15 наиболее распространенных видов рака в мире: в 2018 г. было зарегистрировано 500 550 случаев заболевания или стандартизированный по возрасту показатель (ASR) в 2,8 на 100 000 мужчин и 1,2 на 100 000 женщин. В 2010 г. тяжелый пародонтит был шестым по распространенности состоянием здоровья, поражая 10,8% людей, или 743 миллиона человек, во всем мире. Заключение. Распространенность рассматриваемых стоматологических нозологий в разных возрастных группах достаточно высока даже в развитых странах, что на сегодняшний день нашло отражение в усилении усовершенствования организационных мероприятий в виде принятых Государственных и негосударственных программ страхования здоровья населения. Благодаря чему, охват стоматологическими услугами значительно расширен, включая уязвимые категории населения.

Нарықтық экономикаға көшу отандық стоматологияның дамуына стратегиялық әсер етеді. Жекеменшік медициналық орталықтар мен ақылы стоматологиялық қызметтердің көбеюі медициналық көмектің сапасын арттыратыны сөзсіз, дегенмен, Қазақстан Республикасының қарқынды дамуына қарамастан, бүгінгі таңда халықтың өмір сүру деңгейі қалаған шегіне жеткен жоқ. Осылайша, республикалық бюджет есебінен білікті көмекке деген қажеттілік жоғары күйінде қалып отыр. 2020 жылы міндетті медициналық сақтандыру жүйесін енгізумен қаржыландыруды реттеу және бөлу, медициналық көмектің сапасын бақылау бойынша бірқатар мәселелер туындады, бұл Қазақстандағы стоматологиялық қызметтерді қаржыландырудың ағымдағы жағдайын талдауды жаңартады. Зерттеудің мақсаты: Қазақстандағы стоматологиялық қызметті қаржыландыру ерекшеліктерін зерттеу. Іздеу стратегиясы: Бұйрықтар, бұйрықтарға қосымшалар, қаулылар, мақалалар, міндетті медициналық сақтандыру қорының жылдық есептері, электронды ресурстар, қоғамдық игіліктердегі мақалалар соңғы 10 жылдағы ғылыми жарияланымдар мен мамандандырылған іздеу жүйелерінің мәліметтер базасы арқылы зерттелді: PubMed, Mendeley, Scopus, Web of Science, Google Scholar. Стоматологиялық қызметтер, қаржыландыру, медициналық сақтандыру, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі бойынша түйінді сөздер бойынша ақпараттық іздеу жүргізілді. Нәтижелер: Қазақстанда 2020 жылы CSHI жүйесі іске қосылған сәттен бастап қазіргі уақытқа дейін стоматологиялық қызметтерді қаржыландыру көлемі артып келеді. Алайда, Республикалық бюджет есебінен стоматологиялық көмекті халықтың белгілі бір санаты ғана ала алады. Біз Қазақстандағы МӘМС және ГОБМП есебінен стоматологиялық көмек көрсету қажеттілігі туралы деректерді таппадық. Қазақстандағы стоматологиялық көмектің сапасы мен қамтылуымен халықтың қанағаттанушылығын зерттеу қажет. OSMI және GOBMP — бұл халық үшін, әсіресе қалтасынан үлкен төлемдер жасай алмайтындар үшін тіс денсаулығының екі тірегі.

Резюме: За последнее десятилетие стремление к Всеобщему охвату услугами здравоохранения получило значительный импульс, став приоритетной областью в достижении целей устойчивого развития к 2030 году. Однако вопросы здоровья полости рта в значительной степени отсутствовали в обсуждении ВОУЗ, а в борьбе с заболеваниями полости рта был достигнут только ограниченный прогресс во всем мире за последние двадцать лет. Цель исследования: изучить охват стоматологическими услугами в зарубежных странах Материалы и методы. Стратегия поиска. Были изучены статьи, находящиеся в открытом доступе, с использованием следующих баз данных научных публикаций и специализированных поисковых систем глубиной за последние 10 лет: PubMed, Mendeley, Scopus, Web of Science, Google Scholar. Критерии включения: Публикации уровня доказательности А, В: мета-анализы, систематические обзоры, когортные и поперечные исследования. Критерии исключения: мнение экспертов в виде коротких сообщений, рекламные статьи. Результаты. По запросу было найдено 121 публикаций, критериям включения соответствовали 90 из них. Обзор литературы показал, что в большинстве зарубежных стран стоматологическая помощью в основном оплачивается за счет собственных средств пациента. В последнее 10-тилетие активно внедряются элементы страховой медицины, однако через страховую медицину реализуется только часть стоматологических услуг. Некоторые услуги стоматологической помощи покрываются за счет средств добровольного медицинского страхования и только небольшая часть за счет обязательного медицинского страхования. Заключение. В целом, обзор литературы и опыт стран подчеркивает, что несмотря на некоторые недостатки систем страхования в качестве инструмента повышения доступности стоматологической помощи, от наличия такой системы больше преимуществ, чем у отсутствия.