1847 Tarihli Kıbrıs Nüfus Defterine Göre Değirmenlik Kazasındaki Gayrimüslim Nüfus Yapısı

Abstract

ÖzBir devletin yaptığı nüfus sayımları birçok veriyi ihtiva ettiğinden yöneticilerin geleceğe yönelik planlamalarında onlara yardımcı olur. Osmanlı Devletinde nüfus sayımlarının en önemli amacı asker ve vergi mükelleflerinin sayısının tespit edilmesi olmuştur. Bu amaçla belli bir dönem sadece erkek nüfus sayılmıştır.Osmanlı Devleti'nde ilk nüfus sayımı II. Mahmut zamanında yapılmıştır. Bu sayım yapılırken askere alım için Müslümanlar, vergilerinin sağlıklı toplanabilmesi için Müslüman ahali ile birlikte gayrimüslimler hakkında da kayıtlar tutulmuştur.Değirmenlik şehir merkezindeki gayrimüslimler hakkında yapılan bu çalışmayla Osmanlı Devleti'nin bir kazası olan Değirmenlik'deki gayrimüslim unsura ait nüfus yapısı ve özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Ayrıca bu çalışmada, 19. Yüzyılın ortalarında iskân ve nüfus çalışmalarının vazgeçilmez temel kaynaklarından olan nüfus defterleri esas alınmak suretiyle, Değirmenlik'in 1847 tarihindeki gayrimüslim nüfusu tespit edilmeye çalışılmıştır. Değirmenlik'deki gayrimüslim nüfusu incelediğimiz bu çalışmamızda Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan H.1264 (M.1847) tarih ve 3754 numaralı defter kullanılmıştır.Anahtar Kelimeler: 19. yüzyıl, Hane, Kaza, İskân, Cizye Vergisi. AbstractCensuses conducted by a state help managers in planning for the future as it contains many data. The most important purpose of the census in the Ottoman State has been to determine the number of the troops and the taxpayers. For this purpose, only the male population was counted in a certain period.The first census in the Ottoman State has been made at II. Mahmud time. For this census, while the recruitment records were kept only about Muslims, the proper tax collection reports were kept both about Muslim population and non-Muslims.In this study, which is made about non-Muslims living in Değirmenlik city-centre, it was aimed to introduce the structure and properties of the non-Muslim population of Değirmenlik which is a district of Ottoman State. Also in this study, 19. Century, inhabiting and population studies of the population to be based on the basic sources of delve into, tried to determine a population history of the 1847 Değirmenlik. In the study where we examined the non-Muslim population located in Değirmenlik, the book belonging to the Prime Ministry Ottoman Archives dated as H.1264 (M.1847) and numbered as 3754 was used.Keywords: 19th Century, Households, Qada, Inhabiting, Jizya(Capitation) GirişDevletlerin geleceğe yönelik planlamaları açısından önemli bir konuma sahip olan nüfus farklı bilim dalları tarafından ele alındığı gibi tarih bilimi tarafından da ele alınmaktadır. Günümüz dünyasında doğum oranlarının eksilerde ya da düşük olduğu ülkelerde nüfusun artışı için çeşitli politikalar uygulanmaktadır.Nüfus kelimesi Arapça da "nefs" kelimesinin çoğulu olup şahıs, kişi anlamlarına gelmektedir 1 fus, belirli bir mekânda belirli bir zaman diliminde yaşayan insan sayısı olarak da tanımlanabilir. Günümüzde insanoğlunun geliştirdiği kültür ve teknoloji doğal ortama olan bağımlılığ...