6.-8. Sınıf Matematik Ders Kitaplarındaki Geometri, Veri ve Olasılık Sorularının TIMSS Bilişsel Düzeylerine Göre Sınıflandırılması

Abstract

Dünyadaki eğitim alanındaki gelişmeler ve Türk öğrencilerinin uluslararası sınavlarda aldıkları sonuçlar göz önüne alınarak, 2005 yılında ilköğretim matematik eğitim programında değişiklikler yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, matematik programında yapılan değişiklik öncesi ve sonrası basılmış olan ilköğretim ikinci kademe matematik kitaplarındaki soruların bilişsel düzeylerini, 2007 yılında uygulanan TIMSS sınıflandırmasına göre belirlemektir. Program değişimi öncesinde ve sonrasında kitaplardaki soruların bilişsel düzeylerinin kıyaslaması 2004 ve 2008 yıllarında basılan matematik kitaplarındaki geometri, veri ve olasılık öğrenme alanları ile ilgili sorular üzerinden yapılmıştır. Çalışmanın sonuçları, hem program öncesinde hem de sonrasında hazırlanmış kitaplarda geometri sorularının %10'unun, veri ve olasılık sorularının ise %20'sinin akıl yürütme düzeyinde olduklarını göstermektedir. Matematik öğretmenlerinin uygulamada genellikle ders kitaplarını takip ettikleri ve örnekleri de ders kitaplarından seçtikleri bilinmektedir. Öğrencilere sunulan öğrenme imkânları ile birlikte matematik ders kitaplarındaki akıl yürütme soruların çeşitliliğinin artırılması, öğrencilerin uluslararası karşılaştırmalı sınavlardaki performanslarını olumlu yönde etkileyeceği düşünülmektedir.

Ortaokul Matematik Ders Kitaplarında Yer Alan Veri İşlemeye Yönelik Görevlerin İncelenmesi

“…Ülkemizde de sınırlı olmakla birlikte çeşitli ortaokul matematik ders kitaplarının incelenmesine yönelik farklı konularda çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmaların araştırma konuları şu şekilde sıralanabilir: matematik ders kitaplarının; öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Arslan ve Özpınar, 2009); içeriklerinin teknolojik uygunluk açısından değerlendirilmesi (Sevimli ve Kul, 2015), görsel öğeleri kullanımı açısından değerlendirilmesi (Delice, Aydın ve Kardeş, 2009); etkinlik tasarım ve uygulama prensipleri açısından değerlendirilmesi (Kerpiç ve Bozkurt, 2011), içerdiği soruların PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması (Aydoğdu-İskenderoğlu ve Baki, 2011); geometri, veri ve olasılık sorularının TIMSS bilişsel düzeylerine göre sınıflandırılması (Güner, 2015); Türk, Singapur ve Amerikan örneklerinin karşılaştırması (Erbaş, Alacacı ve Bulut, 2012); ABD, Singapur ve Türkiye örneklerindeki soruların karşılaştırmalı (Özer ve Sezer, 2014); geometri problemlerinin analizi (Delil, 2006); öğretmen ve öğrenci görüşleriyle değerlendirilmesi (Çakır, 2009); çağdaş eğitim ölçütlerine uygunluğunun incelenmesi (Özdemir ve Pusmaz, 2007). Bu çalışmalar matematik ders kitaplarındaki soruların çeşitlilik ve öğrencilere sağladığı öğrenme imkânları açısından geliştirilmesi gereğini vurgulasa da, özellikle Veri İşleme öğrenme alanına yönelik detaylı bilgi vermemektedir.…”

An Investigation of Tasks in the Mathematics Textbooks and Objectives in Mathematics Curriculum from 4th to 8th Grade Related with Data Content Domain According to TIMSS 2019 Cognitive Domains

“…It has been noted that studies examining textbooks have generally focused on certain grade levels or certain learning areas (Coşar, 2010;Çilingir & Dinç-Artut, 2016;Delil, 2006;Güner, 2015;Keskin, 2018;Toptaş, Elkatmış & Karaca, 2012). Coşar (2010) compared the problems in a 6th grade mathematics textbook in the 2008-2009 academic year with the questions published in TIMSS 2007 by classifying them according to TIMSS 2007 cognitive domains.…”

“…He revealed that 72% of the problems included computation and application components. Güner (2015), on the other hand, examined the data and probability learning area in addition to the geometry learning area, and classified the cognitive levels of the questions in the primary school second grade mathematics textbooks published before and after the 2005 mathematics curriculum change, according to TIMSS 2007. The obtained data revealed that while 31.3% of the questions related to the data handling learning area included the learning area of knowing before the change, this rate became 33% after the change.…”

“…For example, it is seen that studies focusing on curriculums focus either on old curriculums (İncikabı et al, 2016;Kılıç et al, 2014) or primary school curriculums (Delil et al, 2020). Studies focusing on textbooks focus either on certain grade levels (Coşar, 2010;Çilingir & Dinç-Artut, 2016;Toptaş et al, 2012) or on specific learning areas (Çilingir & Dinç-Artut, 2016;Delil, 2006;Güner, 2015;Keskin, 2018). Güner (2015) examined the textbooks before and after 2005 by focusing on the data handling learning area as well as the geometry learning area.…”

Evaluation of Reading Skills Subtest Results of Countries Participating in the PISA 2009 Application via Profile Analysis

“…Ayrıca yapılan birçok araştırma ile Türkiye'deki öğretim programları, ders kitaplarındaki sorular, etkinlikler ve merkezi sınav sistemleri, uluslararası sınavların değerlendirme çerçevelerine göre incelenmiştir (Aşıcı, Baysal ve Şahenk Erkan, 2012;Aydoğdu İskenderoğlu ve Baki, 2011;Aydoğdu İskenderoğlu, Erkan ve Serbest, 2013;Coşkun, 2013;Delil ve Yolcu Tetik, 2015;Güner, 2015;Savran, 2004). Bu araştırmaların sonuçları dikkate alındığında, PISA uygulamalarında kullanılan maddelerin içerikleri ve psikometrik özelliklerinin de öğrencilerin performanslarını etkileyebileceği düşünülmektedir.…”