7. Sınıf Matematik Ders Kitaplarında Dönüşüm Geometrisi İşlenişinin Öğretim Programları Açısından Değerlendirilmesi

Abstract

ÖZ. Bu araştırmanın amacı 7. sınıf matematik ders kitaplarında yer alan dönüşüm geometrisi işlenişlerini 2009 yılı ilköğretim matematik dersi öğretim programını dikkate alarak incelemektir. Nitel araştırma desenlerinden doküman analizine göre yapılandırılan çalışmada, bu öğretim programının uygulanma sürecinde ücretsiz olarak öğrencilere verilen dört adet 7. sınıf matematik ders kitapları incelenmiştir. Veriler Öğretim, Beceriler ve Ölçme-Değerlendirme boyutları temel alınarak oluşturulan kod matrisine yerleştirilerek incelemeler yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, kitaplar öğretim programındaki işlenişle ilgili aşamalardan birçoğunu gerçekleştirmeye çalışmış olsa da en büyük eksikliğin Keşfetme aşamasında olduğu tespit edilmiş olup bazı kitaplarda da birkaç kazanımın işlenişinde bu aşamanın hiç uygulanmadığı görülmüştür. İkinci boyut olan Beceriler boyutunda ise öğretim programının temel becerileri bağlamında bir inceleme yapılmıştır. Bunlardan, İlişkilendirme becerisine kitaplarda sık sık yer verildiği görülürken özellikle gerçek yaşamla ilişkilendirmenin daha fazla kullanıldığı gözlenmiştir. Sosyal bilgiler veya görsel sanatlar kapsamında yer alan tarihten ve sanattan yapılan ilişkilendirmelerin de bazı kitaplarda kullanıldığı dikkati çekmektedir. İletişim becerisinin tüm kitaplarda ilgili kazanımların işlenişlerinde yer aldığı ancak bu beceri kapsamında olan farklı gösterim biçimlerine az yer verildiği tespit edilmiştir. Özellikle matematiksel dili yazılı/sözlü olarak kullandırılması ile ilgili işleniş tüm kitaplarda ilgili kazanımlar için yer almıştır. Akıl yürütme becerisine dair incelenen kitapların öğrencilerin mantıklı çıkarımlar ve genellemeler yapmasını belirli bir oranda sağladığı görülmüştür. Ölçme değerlendirme boyutunun içeriğini sorulan soruların çeşitliliği ve öz değerlendirme ile akran değerlendirmeleri incelenmesi oluşturmaktadır. Kısa cevap gerektiren sorular tüm kitaplarda tercih edilirken, sadece iki kitapta eşleştirme, boşluk doldurma veya doğru-yanlış soru çeşitleri kullanılmıştır. Öz değerlendirme için ise sadece iki kitapta formların bulunduğu görülmüş ancak akran değerlendirme formlarına hiçbir kitapta rastlanmamıştır. Araştırma bulgularına göre ders kitaplarının öğretim programının ön gördüğü uygulamalara sınırlı şekilde yer verdiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler. Dönüşüm Geometrisi, Yedinci Sınıf Matematik Ders Kitapları, 2009 Yılı İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı ABSTRACT. The aim of this study is to investigate teaching of transformation geometry in the 7th grade mathematics textbooks based on the 2009 mathematics curriculum. Among qualitative research designs, document analysis was used to examine four 7th grade textbooks. The data analysis was conducted by using a code matrix which is consisted of three dimensions: Instruction, Skills, Measurement and Evaluation. According to the findings, it is seen that the textbooks have tried to accomplish most of the instructional stages claimed in the mathematics curriculum, yet the Exploration stage has never been ...

Developing the Skill of Associating Mathematics with Real Life Through Realistic Mathematics Education: An Action Research

“…This situation may have resulted from the fact that students were given the opportunity of finding their own solutions and discussing in Realistic Mathematics Education, and thus the students produced shortcuts suitable for their level and gained experience. Bulut et al (2016) stated in their study that they structured it according to document analysis that in the evaluation of a subject they dealt with in the 7th-grade mathematics textbooks, especially real-life associations were included. The activities in the textbooks should be organized in accordance with the curriculum and of high quality in terms of gaining knowledge and skills.…”

Ortaokul Matematik Ders Kitaplarının İncelenmesinde Kullanılan Kavramsal Çerçeveler

“…Eğitim ve öğretimde önemli bir yere sahip olan ders kitaplarının matematik eğitimi alanyazınında araştırmalara nasıl konu edildiği dikkate değerdir. Matematik ders kitapları ile ilgili yapılan araştırmalarda matematik ders kitabının öğretmen ve öğrenci görüşlerine dayalı değerlendirmesi (Arslan & Özpınar, 2009;Bloom, 2009;Bozkurt & Kuran, 2016;Katipoğlu & Katipoğlu, 2016;Şahin & Turanlı, 2005), matematik ders kitaplarının tasarımı (Delice ve diğerleri, 2010;Erbaş, Alacacı & Bulut, 2012;Incikabi, 2011;Uluışık, 2008), matematik ders kitabının içeriği (Bulut, Boz & Yavuz, 2016;Cansız Aktaş & Aktaş, 2012;Karakuş & Baki, 2011;Pickle, 2012) ve matematik ders kitaplarındaki etkinliklerin (Kerpiç & Bozkurt, 2011;Reçber & Sezer, 2018;Wijaya, van den Heuvel-Panhuizen & Doorman, 2015;Yılmaz,2018), problemlerin (Artut & Ildırı, 2013Delil, 2006;İncikabı & Tjoe, 2013;Li, 2001), soruların Tatar, 2014;Aztekin & Taşpınar-Şener, 2015;Gül & Sözbilir, 2015;Güler, Bülbül & Danışman, 2015;Tatar, Kağızmanlı & Akkaya, 2013;Türkdoğan,Güler, Bülbül & Danışman,2015;Ulutaş & Ubuz, 2008;Yaşar & Papatğa, 2015;Yücedağ, 2010 Tez Sınıflama ve Makale Sınıflama Formunda yer alan "yayın yılı", "yayın dili", "yazar sayısı", "incelenen kitapların sınıflara göre dağılımı", "araştırma yöntemi", "analiz yöntemi" alt başlıkları altında makale ve tezler ile ilgili yer alan veriler ise betimsel analiz yöntemine göre analiz edilmiştir. Betimsel analiz yönteminde kod ve temalar bellidir.…”

“…Literatürde de birden fazla yazar sayısına sahip çalışmalar öne çıkmaktadır (Arık & Türkmen,2009;Kula-Wassink & Sadi, 2016). (Bulut, Boz & Yavuz, 2016 ( Çeliköz & Kol, 2015). 7.sınıfta öğrenciler soyut işlem döneminin başında olduğu için 7.sınıf düzeyi öğrenciler için önem arz etmektedir.…”

The Examination of 7th Grade Mathematics Textbook in the Context of Supporting Mathematical Creativity

“…Kitabın içindeki tüm problemler sınıflandırılarak kitabın yaratıcılığı destekleyici problemlere ne düzeyde yer verildiği araştırılmıştır. İlgili literatür incelendiğinde ortaokul matematik ders kitaplarında yer alan problemlerin farklı açılardan incelendiği çalışmalar olduğu görülmüştür (Akran, 2022;Bulut, Boz ve Yavuz, 2016;Engin, 2015;Kerpiç, 2011;Özdiner, 2021;Polat, 2021;Şahintepe, 2022;Tuna ve Biber, 2017, Türkmen, 2022 Ancak, bu çalışmalar içerisinde, problemlerin matematiksel yaratıcılık becerisini desteklemesine yönelik inceleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu araştırma ile literatürde yer alan bu boşluğun kısmen de olsa doldurulabileceği düşünülmektedir.…”