A Comparative Evaluation of 2019 Turkish Lesson Curriculum and Education Yearbook in terms of Reading Skills

Abstract

Ortaokul Türkçe derslerinin amacı, kapsamı, işlenişi, ölçme ve değerlendirmeleri gibi konular öğretim programlarında belirtilmektedir. Yayımlanan Türkçe Dersi Öğretim Programlarında küçük değişiklikler olmakla birlikte son olarak 2019 yılında yayımlanan Türkçe Dersi Öğretim Programında temel olarak dört ana beceriden/kazanımdan bahsedilmektedir. Bunlar: Okuma, yazma, dinleme/izleme ve konuşmadır. Osmanlı Devleti 2. Abdülhamid Devri’nde, ilki 1316 Hicri 1899/1900 Miladi tarihinde olmak üzere altı yıl boyunca Salname-i Nezaret-i Maarif-i Umumiye (Maarif Salnamesi) adıyla hacimli eğitim yıllıkları yayımlanmıştır. Bu yıllıklarda; eğitim tarihi, Osmanlı Devleti’nin kapsadığı sınırlar içinde yer alan idareciler, öğretmenler, öğrenciler, okullar, okullarda gösterilen dersler, derslerin işlenişini, vb. veriler toplu olarak görülebilmektedir. Bu açıdan dönemin öğretim programı özelliği taşıyan bu yıllıklar eğitim tarihi açısından önemlidir. Bu çalışmada ortaokul Türkçe dersi okuma becerisi, ilk olması sebebiyle 1316 H Maarif Salnamesi ve son program olan 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı kaynak alınarak karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Doküman incelemesi yöntemi kullanılarak oluşturulan çalışmada içerik analizi yönteminden de faydalanılmıştır. Osmanlı Türkçesi olarak basılan 1316 H tarihli Maarif Salnamesi araştırmacı tarafından günümüz Türkçesine çevrilmiştir. Araştırma kapsamına giren ortaokullar, Türkçe dersleri, derslerin ayrıntılı açıklamaları, nizamnameler, talimatnameler vb. konular ayrıca üzerinde durularak analiz edilmiştir. 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan başlıklar doğrultusunda karşılaştırmalı inceleme yapılmıştır. Geçmiş ve günümüz ortaokulları, Türkçe dersleri ve okuma becerisi bahsi geçen iki kaynak ele alınarak karşılaştırmalı olarak incelenmiş, okuma becerisi kazandırma hedefi nitelik ve nicelik olarak karşılaştırılmış, ölçme-değerlendirme yaklaşımları ortaya konulmuştur. Sonuç olarak 1316 H Maarif Salnamesinde dönemin ortaokullarında yer alan Türkçe ders saatlerinin daha az olduğu görülmüş, Türkçe derslerinin farklı isimlerle (hüsn-i hat, imla, kıraat, kitabet vb.) ders çizlgelerinde yer aldığı tespit edilmiş, bu derslerin işlenişi, yöntem-teknik açısından verilen ayrıntıların 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programına göre daha fazla olduğu bununla birlikte hedef kazanımların ayrıntılandırılmadığı görülmüştür. Ölçme-değerlendirme açısından incelendiğinde hem 1316 H Maarif Salnamesinde hem de 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programında süreç odaklı bir değerlendirme ön plana çıkmaktadır. Bunula birlikte 1316 H tarihli Maarif Salnamesinde nizamnamelerde, çeşitli mesleklerin giriş sınavlarında ve farklı okullara ya da bir üst kademedeki okulların giriş sınavlarının talimatnamelerinde Türkçe dersi okuma becerisinin çok iyi düzeyde olması beklentisi açıkça görülmektedir.