Ö ÖZ ZE ET T Kanser türleri içinde önemli bir yer tutan mesane kanseri, Batı ülkelerinde yapılan çalışmalara göre sıklık sıralamasında erkeklerde dördüncü sırayla tüm kanserlerin %5-10'unu, kadınlardaysa sekizinci sıradaki yeriyle % 4'ünü oluşturmaktadır. Mesane kanserinin etiyolojisi, büyük oranda bilinmemekle birlikte, çevresel, demografik ve genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Mesane kanserinin gelişiminde rol oynayan çevresel faktörler; sigara, mesleki karsinojenler, şistozomiyazis, kronik sistit, tedavi amaçlı siklofosfamid kullanımı ve pelvik radyoterapidir. Mesane kanserinin gelişiminde rol oynayan demografik faktörler cinsiyet, ırk ve yaştır. Mesane kanserinin gelişiminde çok sayıda onkogenlerin ve tümör süpresör genlerin çeşitli seviyelerdeki mutasyonları önemli rol oynamaktadır. Onkogenler, hücresel seviyede dominant etkiye sahip genlerdir; yani aktive edildiklerinde veya ekspresyon seviyeleri arttığında tek bir mutant allel, bir hücreyi normal fenotipten malign fenotipe dönüştürmeye yetebilir. Mesane kanseriyle ilişkili en iyi bilinen onkogenler; H-ras, erb-B2 ve c-myc'dir. Tümör baskılayıcı genlerse onkogenlerin tersine hücre çoğalmasını inhibe edici özelliktedir. Tümör baskılayıcı genlerin, kanser gelişiminde etkili olabilmesi için her iki allelinin fonksiyonunu yitirmesi gerekir ve dolayısıyla bu genler, kanser gelişimindeki etkileri bakımından resesif özelliktedirler. Kromozom 13q'daki retinoblastoma geni (Rb) ve kromozom 17p'deki p53 geni, en iyi çalışılmış tümör baskılayıcı gendir. Kanserin ilerlemesinde anjiyogenez gelişimi, hücre dışı matriks ve hücre adezyon moleküllerindeki çeşitli anormallikler etkili olmaktadır. Ayrıca mesane kanserinin gelişiminde ve ilerlemesinde, mikrosatellit kararsızlığıyla çeşitli epigenetik faktörlerin de etkili olduğu gösterilmiştir. Mesane kanserinin gelişiminde ve ilerlemesinde rol oynayan karmaşık mekanizmaların anlaşılması için yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.A An na ah h t ta ar r K Ke e l li i m me e l le er r: : Mesane tümörleri; onkojenler; genler, tümör baskılayıcı; karsinojenler; mutasyon; hücre yapışma molekülleri; çok biçimlilik, genetik A AB BS S T TR RA AC CT T Studies performed in Western countries has proven that the bladder carcinoma, which occupies an important place among all cancers, constitutes 5-10% of all male cancers and is the fourth most common cancer in males, while it is eighth most common cancer in females and constitutes 4% of all female cancers. Although etiology of bladder carcinoma is not clearly known, environmental, demographic and genetic factors are thought to be influential. The environmental factors that play role in the development of bladder carcinoma are smoking, occupational carcinogens, schistosomiasis, chronic cystitis, administration of cyclophosphamide for therapeutic purposes and pelvic radiotherapy. Demographic factors that play a role in the development of bladder carcinoma are gender, race and age. The mutations on the different levels of tumor suppressor genes and oncogenes have an important role in...