A Research on Measuring the Effects of Gender Roles on Environmentally Sensitive Consumption Behaviour

Abstract

Kadın ve erkek, insanların sahip oldukları biyolojik cinsiyeti tanımlayan kavramlardır. Günlük hayatta yaygın olarak kullanılan bu kavramların çizdiği sınırlar dâhilinde bireylere, belirli roller yüklenmektedir ve sosyolojik anlamda bu kavramlar, sahip olunan toplumsal rolleri ifade etmektedir. Tüketim, ihtiyaçların ortaya çıkması ile başlayan, ihtiyacın karşılanmasını ve sonrasını da kapsayan bir süreçtir. Tüketimi gerçekleştiren, mal ve hizmetleri kullanan kişiler ise tüketici olarak adlandırılmaktadır. Cinsiyet, pazarlamada kullanılan önemli bir pazar bölümlendirme ölçütüdür. Dolayısıyla toplumsal cinsiyet rolleri de tüketim ile ilişkili davranışları şekillendirmektedir. Bu çalışma bir devlet üniversitesinin Sağlık Bilimleri Fakültesinde eğitim alan öğrencilerin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Toplanan verilerin analizleri IBM SPSS İstatistik 20 paket programı aracılığıyla yapılmıştır. Yapılan analizler ile frekans ve yüzde dağılımları hesaplanmış, güvenilirlik ve faktör analizleri yapılmış ve belirli parametrik testler kullanılmıştır. Analizler sonucunda ölçeklerin alt boyutları bulunmuş, ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Çevreye duyarlı tüketim davranışı ölçeğinin alt faktörleri bulunmuş ve bu faktörlerin öğrencilerin cinsiyet rolleri ile ilişkisi irdelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre toplumsal cinsiyet rolleri ile enerji tasarrufu davranışı, geri dönüşüm davranışı ve ekolojik bilinçli karar verme davranışı arasında anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur.

Tüketi̇mde Toplumsal Ci̇nsi̇yet: Küresel Bi̇r Salgin (Covid-19) Sonrasi Yaşanan Deği̇şi̇mler

“…Aşağıda yer alan Tablo 1 ve Tablo 2, yapılan bu çalışma ile benzerlik taşıyan ve tezatlıklar içeren çalışmalardan seçilerek oluşturulmuştur. Bunlardan ilki olan toplumsal cinsiyet ve tüketime ait akademik çalışmalar aşağıdaki Tablo 1'de gösterilmektedir: Yukarıdaki Tablo 1'de, kişinin ürünlerle ilgili alışverişinde duyusal ve duygusal olarak haz veren bir eylem olan tüketici davranışı şeklinde açıklanan hedonik tüketim (Hirschman & Holbrook, 1982, s. 92) ve cinsiyet rolleri ile ilgili literatürde yer alan çalışmalar (Tifferet & Herstein, 2012;Yanıklar, 2018;Karahan & Adak, 2019;Beyaz vd., 2020), toplumsal cinsiyet bağlamında kadın-erkek eşitsizliğinin tüketime etkilerine yönelik çalışmalar (Subramanian & Deaton, 1991), moda, lüks tüketim, marka bağımlılığı ve estetik olarak tüketimi kadınlar ve erkekler üzerinden inceleyen çalışmalar (Rocha vd., 2015;.Tifferet & Herstein, 2012;Güzel, 2013;Roux vd., 2017), kadınlar ve erkeklerin gündelik tüketimi üzerine yapılmış çalışmalar (Taşdelen, 2016;Karahan & Adak, 2019), yine cinsiyet rolleri bağlamında sürdürülebilir ve çevreye duyarlı tüketici davranışları ile ilgili yapılmış çalışmalar (Aktaş & Çiçek, 2019;Dablan & Alarçin, 2020) Yukarıdaki Tablo 2'de, yaşanan Covid-19 nedeni ile Türkiye ve diğer bazı ülkelerdeki tüketici davranışlarında meydana gelen değişimin ne şekilde olduğunu ortaya koyan çalışmalar (Kayabaşı, 2020;Eftimov vd., 2020;Hall vd., 2020;Körken, 2021;Kurtoğlu & Dalkılıç, 2021;Yaman, 2021;Chen vd., 2021;Bilginer Özsaatçi & Cici Karaboǧa, 2022), salgını kontrol etmek amacıyla yapılan kısıtlamaların tüketim harcamalarını ne yönde etkilediğine yönelik yapılmış çalışmalar (Koşaroğlu vd., 2020;Hacıalioğlu & Sağlam, 2021) ve salgın sürecinde oluşan risk algısının tüketime yansımasını inceleyen çalışmalar (Duygun, 2021;Bilginer Özsaatçi & Cici Karaboǧa, 2022) yer almaktadır.…”

Environmental Behavior of Future Physician Candidates and Investigation of Some Affecting Factors

“…Bir başka çalışmada ise cinsiyet farklılığının nedeni hususunda, çevre dostu davranışların sergilendikleri alanların (özel alan ve halka açık alan) önem kazandığı ve kadınların kamusal alanlarda koruyucu çevre davranışlarını sergileme olasılığının erkeklerden daha fazla olmadığını şeklinde açıklanırken, Briscoe ve diğerleri çalışmalarında, çevre dostu davranışların aslında maliyet tasarruflu olduğu bu nedenle kadınların toplumsal cinsiyet rollerine bağlı olarak ailenin bakımını sağlamanın bir parçası olarak görebileceğini aktarmaktadır (Briscoe et al, 2019;Dzialo, 2017). Dablan ve Alarçin'de benzer şekilde, çevreci tüketim davranışında biyolojik cinsiyete bağlı herhangi bir farklılık saptanamamışken toplumsal cinsiyet rolleri açısından farklılığın olduğunu bildirmektedir (Dablan & Alarçin Yılmaz, 2020). Çevreci davranışların kadınlarda daha iyi olmasının nedeni bir başka çalışmada ise, cinsiyetler arası farkın bireylerin çevresel duyarlılıklarının farklı olmasından kaynaklanabileceğine ilişkindir (Çabuk, 2003).…”

A Content Analysis of the Gender Representations and Role Portrayals in the Crystal Apple Winning Television Ads

“…Türkiye'deki son dönem çalışmalar, tüketicilerin benimsedikleri toplumsal cinsiyet rolleriyle tüketim davranışları arasındaki ilişkiye odaklanmaktadır. Araştırmalar, tüketicilerin benimsediği toplumsal cinsiyet rollerinin satın alma davranışını etkileyen faktörlerden biri olduğunu göstermektedir (Karataş Yücel, 2018;Dablan ve Yılmaz Alarçin, 2020).…”