Akış Sitometrisinin (Flow Cytometry) Sperma Kalite Analizlerinde Kullanımı

Abstract

Öz: Spermanın kalite analizleri, infertilitenin tanımlanmasında ve yardımcı üreme teknikleri yönünden günümüz bilim dünyasında değer kazanmaya başlamıştır. Bu analizlerde tercih edilen yöntemlerin en gelişmişlerinden biri olan akış sitometrisi, akış halindeki bir süspansiyon içindeki çeşitli boyut ve yapıdaki hücre, nükleus ve benzeri hücre komponentleri, kromozomal yapılar ve çeşitli partikülleri de kapsayan taneciklerin, lazer ve özelleştirilmiş dedektörler yardımıyla nitelik ve nicelik özelliklerinin ölçülmesine dayanan bir yöntemdir. Bu amaçla, florokrom moleküllerle boyanmış örneklere ait partiküllerin tek sıralı hale getirilmesinin ardından optik sistemden saçılan lazer ışınına maruz kalmakta, geri dönen ışınlar ise toplanarak elektronik sinyallere dönüştürülmektedir. Elektronik sinyaller ise yazılımlar ile değerlendirilmektedir. Akış sitometrisinin, geniş kullanım yelpazesi içerisinden, gelişen infertilite teşhis metodları ve yardımcı üreme teknikleri sayesinde ilk olarak beşeri androloji laboratuvarlarında, hemen ardından ise veteriner androloji laboratuvarlarında, spermatozoanın konsantrasyonu; plazma membran ve akrozom bütünlüğü; apoptosis; mitokondriyal membran potansiyeli; kapasitasyon; oksidatif stres; lipid peroksidasyonu; DNA bütünlüğü ve cinsiyetin belirlenmesi vb. amaçlar ile kullanılmaya başlanmıştır. Bu derlemede akış sitometrisi ve analizlerinin sperma kalitesini belirlemedeki rolü ve önemi açıklanarak ilgili sperm kalite parametrelerinin ölçümünde kullanılan protokoller hakkında detaylı bilgilendirme sağlanması hedeflenmiştir.