Analiza skali marnotrawstwa żywności i możliwości jej ograniczania na etapie transportu produktów mleczarskich z wykorzystaniem metody „muda”

Abstract

Strata, zwana także marnotrawstwem (w jęz. japońskim „muda”), definiowana jest jako aktywność pochłaniająca zasoby bez tworzenia wartości dla klienta. Straty zajmują wiele czasu w procesie produkcyjnym. W związku z tym należy szukać rozwiązań eliminujących marnotrawstwo, które nie przynosi zysków oraz skupić się na czynnościach dodających wartość. Celem pracy była próba zastosowania klasyfikacji „muda” do analizy strat i marnotrawstwa produktów mleczarskich na etapie ich dystrybucji i transportu. Klasyfikacja "muda" wyróżnia osiem podstawowych kategorii (nadprodukcja, zapasy, braki, ruch, przetwarzanie, oczekiwanie, transport oraz niewykorzystanie potencjału ludzkiego), w kontekście których rozpatrzono problem marnotrawstwa procesów oraz zasobów. Opracowania dokonano na podstawie przeglądu dostępnej literatury z zakresu marnotrawstwa żywności na etapie transportu wyrobów mleczarskich. Na podstawie analizy wykazano, że na etapie transportu produktów mleczarskich występują problemy ujęte we wszystkich kategoriach klasyfikacji „muda”. Mimo stosowania obowiązujących zasad podczas transportu produktów mleczarskich w pewnych obszarach nadal brakuje działań, które przyczynią się do zmniejszenia skali strat i marnotrawstwa żywności na tym etapie. Największa masa strat powstająca podczas transportu wyrobów mleczarskich związana jest z koniecznością zachowania łańcucha chłodniczego w czasie całego transportu, szczególnie produktów z krótkim terminem przydatności do spożycia. Przyczyną niedostarczania produktów do odbiorcy w odpowiednim czasie z zachowaniem ciągłości łańcucha chłodniczego są uszkodzenia urządzeń chłodniczych oraz jednostek transportowych. Istotny czynnik przy powstawaniu strat stanowią także błędy popełniane przez ludzi od momentu załadunku do momentu wyładunku produktów u odbiorcy, które przyczyniają się do powstawania uszkodzeń mechanicznych opakowań. Odnalezienie i wyeliminowanie wszystkich strat klasyfikowanych według kategorii “muda” pozwoli na usprawnienie procesów oraz zmniejszenie ponoszonych niepotrzebnie kosztów na poszczególnych etapach transportu produktów mleczarskich.