Determination of Antimicrobial and AntioxidantActivities of Wastes (Tea Seed, Orange, and Mandarin Peel) of Some Local Product Grown in Rize Province ÖZ Bu çalışmada Doğu Karadeniz Bölgesi'nin Rize ilinde yetiştirilen yöresel ürünlerin atıklarından (çay tohumu, mandalina kabuğu ve portakal kabuğu) elde edilen çeşitli ekstrelerin antimikrobiyal ve antioksidan potansiyelleri tespit edilmiştir. Çay tohumu, mandalina ve portakal kabukları iki farklı sıcaklıkta (60°C ve 80°C) kurutulduktan sonra farklı oranlarda (%5, %10 ve %25) etanol (E), ılık su (IS) ve sıcak su (SS) ekstreleri hazırlanmıştır. Ekstrelerin antioksidan özelliklerinin belirlenmesinde 2,2 difen il-1-pikri hidra zil (DPPH) radikalini giderme yöntemi kullanılmış ve troloks cinsinden antioksidan değerleri de hesaplanmıştır. Ekstrelerin antimikrobiyal etkisinin belirlenmesinde ise disk difüzyon yöntemi kullanılarak bu ekstrelerin Listeria monocytogenes, Escherichia coli, Salmonella enterica ve Staphylococcus aureus bakterilerine karşı etkinliği araştırılmıştır. Ekstrelerin DPPH serbest radikal giderme potansiyelleri incelendiğinde 80°C'de kurutulan çay tohumunun %25'lik sıcak su ekstresinin %85,47; 80°C'de kurutulan mandalina kabuklarının %10'luk sıcak su ekstresinin %83,73 ve 60°C kurutulan portakal kabuklarının %25'lik sıcak su ekstresinin ise %86,27 oranında DPPH radikallerini giderdiği tespit edilmiştir. Çay tohumunun (80°C) etanol ekstrelerinin antimikrobiyal etkileri incelendiğinde tüm konsantrasyonlarının S. aureus bakterilerine karşı etkin olduğu, ancak en yüksek antimikrobiyal etkiyi %25'lik etanol ekstresinin gösterdiği tespit edilmiştir. Portakal kabuğunun (80°C), %5'lik ve %25'lik etanol ekstrelerinin L. monocytogenes bakterisine karşı antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu tespit edilmiş ve bu ekstrelerin ortalama zon çapları sırasıyla 8,66 mm ve 12,02 mm olarak belirlenmiştir. Portakal kabuğunun %5'lik sıcak su ekstresinin S. aureus bakterisine karşı antimikrobiyal etki gösterdiği ve ortalama zon çapının 13,21 mm olduğu tespit edilmiştir. Mandalina kabuğu ekstreleri çalışmada kullanılan patojen bakterilere karşı herhangi bir antimikrobiyal göstermemiştir. Elde edilen bulgulara göre atık olarak görülen çay tohumu, mandalina ve portakal kabukları yan ürünlerinin doğal antioksidan ve antimikrobiyal kaynaklar olarak değer lendi rileb ilece ği sonucuna varılmıştır.