Arabuluculuk ve Tahkimi Bir Arada Içeren Uyuşmazlık Çözüm Yolu

Abstract

ÖzÇok basamaklı tahkim anlaşmalarında, tarafların, öncelikle arabulucuya başvuracakları ve uyuşmazlığın arabuluculuk yoluyla çözümlenememesi hâlinde tahkime başvurulabilecekleri kararlaştırılmaktadır (Arabuluculuk -Tahkim Yolu). Çok basamaklı tahkim anlaşmaları, uyuşmazlığın arabuluculuk yoluyla çözümlenememesi hâlinde tahkim yoluyla çözüleceğine dair taraf iradelerini herhangi bir tereddüde yer vermeyecek şekilde yansıtabiliyorsa geçerlidir. Taraflardan birisinin arabuluculuk yoluna hiç başvurmadan ya da süreç devam ederken tahkim yoluna başvurması hâlinde, hakemler öncelikle arabuluculuk yoluna başvurulmasının tahkim yoluna başvurulabilmenin bir ön koşulu olup olmadığını incelemelidir. Arabuluculuk bir ön koşulsa yargılamayı durdurup tarafların arabuluculuk aşamasına başvurmalarına ve arabuluculuk başarılı olmazsa tahkime devam edilmesine karar vermeleri gerekir. Arabulucunun hakem olarak da görev almasının isabetli olup olmadığı tartışmalıdır zira arabulucunun tahkim yargılamasında hakem olarak görev almasının önemli sakıncaları vardır. Amerika, Avrupa ve Türkiye'de benimsenen arabuluculuk ve tahkimle ilgili etik kurallara göre arabulucu ancak tarafların yazılı olarak muvafakat vermeleri hâlinde hakem olarak görev yapabilir. Bu hâlde bile, gizli bilgi ve belgelerin paylaşılması ve hakemin arabulucu olarak geliştirdiği önyargıları olması ihtimali vardır.Bir diğer husus da arabuluculuk aşamasında teati edilen bilgi ve belgelerin tahkim aşamasında delil olarak kullanılmasının hukuka uygun olup olmayacağı konusudur. Bu konuda arabuluculuk süreci nedeniyle ve bu sürece özgü olarak hazırlanan belgeler ve vakıaları ispata yarayan belgeler arasında ayrım yapılmaktadır.

Yabanci Mahkeme Kararlarinin Taninmasi Ve Tenfi̇zi̇nde Kamu Düzeni̇ Müdahalesi̇

“…For example, while the enforcement decision given in Turkish law, the intention of requirement of reciprocity condition is to protect the political interests of the state in the sight of other states and help the foreign policies of the state in this way 60 .…”

“…The aim is to provide a protection norm, "where the sentence has been given in a subject the Turkish state courts non authoritative", in areas where the state's sovereignty authority is absolutely established 61 .…”

“…It is not possible for the judge to decide on a decision which does not comply with the relevant requirements by using his discretion. And again, the judge must enforce a foreign court decision in accordance with the conditions in question, even in the case of errors in the proceedings or in the judgment 64 . Otherwise, the case claimed in a foreign state court will be litigate in the Turkish courts again 65 .…”

“…The extenuated effect of public order is not absolute. In French law, it is stated that "although the acquisition of a right is contrary to public order, the effects of this right should be recognized if their effects are not contrary to public order 58 ." The detention of recognition or enforcement of the given foreign court decision by public order is only possible if there is an unjustifiable violation of the Turkish public order.…”

“…The effect of vested rights does not completely eliminate public order intervention. It is unclear at what point the extenuated effect of public order will be considered absolute, as it is in its definition does not have definite lines 59 .…”