Avrupa Komşuluk Politikası’nda Demokrasi Teşviki: Ermenistan Örneği ve İç Dinamiklerin Değerlendirilmesi

Abstract

Soğuk Savaş'ın sona ermesi ile birlikte uluslararası ilişkilerin güvenlik gündeminin değişmesi ile Avrupa Birliği (AB) 1990'ların sonundan itibaren demokrasiyi teşvik eden uluslararası bir aktör olarak evrilmiştir. AB, Avrupa Komşuluk Politikası'nda demokrasi teşvikini; Birlik normlarının, değerlerinin ve standartlarının komşu ülkelere aktarılması yoluyla güvenlik stratejisi temelinde ele almaktadır. AB'nin demokratikleşme süreçlerinin ülke içi dinamikler ile iç içe olduğunu kabul ettiği demokrasi teşviki politikalarının başarısı, üçüncü ülkelerin istek, irade ve yetkinliklerine bağımlı kalmaktadır. Bu çalışmada, AB'nin demokrasi anlayışı ve demokrasi teşviki politikası Komşuluk Politikası ve Ermenistan örneği üzerinden incelenmektedir. AB'nin Ermenistan ile kurumsal ilişkileri demokrasi teşviki bağlamında tarihsel olarak incelenmekte ve AB'nin koşulluluk ve sosyalleşme mekânizmalarına ne ölçüde başvurduğu analiz edilmektedir. Ermenistan'ın kurumsal yapısı, geleneksel yönetim anlayışı, sivil toplumun gelişmesinin önündeki engeller ve ülkedeki siyasi, iktisadi, sosyal ve askeri Rusya nüfuzu Ermenistan'da demokrasi teşviki sürecindeki AB etkisini belirleyici unsurlar olarak ele alınmaktadır.