Aydinlanma Epi̇stemoloji̇si̇ni̇n Oluşumu

Abstract

ÖzDescartes'ın öncülüğünü yaptığı 17. yüzyıl rasyonel epistemolojisi akılda bulunan ilkeler yardımıyla varlığa ait bütün hakikatin ortaya konulabileceği varsayımından hareket etmekte idi. Bu yapı varlığa gitmeden soyutlamalar yaparak epistemolojisini kurguladığı için 18. yüzyıl düşünürleri tarafından eleştirilmiştir. 18. yüzyıl düşünürleri bu tutumun karşısında olgusal olandan yola çıkarak epistemoloji oluşturmaya çalışmışlardır. Bu düşünürler olgusallıkla sınırlı bir epistemoloji ile bilginin sınırı ve kaynağının ne olduğunu sorgulamışlar, kesin ve evrensel bilginin olabilmesi için nasıl bir teorik zemin olması gerektiği üzerinde durmuşlardır. Bu çalışmamızda dönemin önemli düşünürleri olan John Locke, David Hume ve Immanuel Kant örnekleri üzerinden fenomenden bilince doğru bilgi edinme kurgusu incelenerek 17. yüzyıl epistemolojisi ile benzer ve farklı yönleri gösterilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Rasyonel Epistemoloji, Metafizik, Deneyim, Olgusallık, Evrensellik. AbstractSeventeenth century rational epistemology led by Descartes is based on n assumption that the whole truth related to the existence can be revealed by means of principles in mind. That structure was criticized by 18 th century philosophers as it built its epistemology by making an abstraction before getting existence. 18 th century philosophers tried to create an epistemology on the basis of factual being against that manner. Those philosophers questioned what the source and limit of knowledge is by limited epistemology and they concentrated on the question of how a theoretical ground should be in order to create a precise and universal knowledge. In this study, by examining knowledge acquisition from phenomenon to consciousness through significant philosophers of era such as John Locke, David Hume and Immanuel Kant, we have tried to show similar and different aspectswith 17 th epistemology.

Axiomatic Structure of Accounting Science In The Light of Axiological Realism and Factuality As A Basic Reflection of Accounting Philosophy

“…Son çağda Hume ile başlayan bu karşıt görüşlerde, Hume, olgusal bir durumu betimleyen önermeler ile değer yüklü önermeler arasındaki ilişkiyi vurgulamakta ve olgusal önermeler aracılığıyla yapılabilen mantıksal çıkarımlardan bahsetmektedir. Böylelikle Hume, aklın rol ve statüsünü sorgulamanın yolunu da açmaktadır (Stroud, 1977;Kahraman, 2016). Olgusal önermeler ile değersel önermeler arasındaki geçiş ilişkisi, Hume' dan sonra pek çok filozofun da tartışıp görüş beyan ettiği bir konu haline gelmiştir.…”

“…Çünkü felsefenin tarihsel serüvenindeki farklı dönemlerde değer kavramına çok farklı anlamlar atfedildiği gibi, farklı bilim insanları değer kavramını çeşitli şekillerde yorumlamışlardır (Kılıç, 1996). Tarihsel süreç içerisinde de 18. yüzyıl düşünürleri, metafiziksel inançlardan kurtulabilmek için fenomenler aracılığıyla epistemolojiyi oluşturmaya ve böylelikle bilimsel refleksiyonla olgusallık temelinde bilgiyi inşa etmeye çalışmışlardır (Kahraman, 2016). Ayrıca Gordon (1991), batı entelektüel tarihinin içerisinde sosyal bilimler tarihinin mevcudiyetinden bahsedebilmek için Rönesans döneminde doğal bilimlerin gelişiminden başlamanın gerektiğini belirtmektedir.…”