Balıkesir Mixed Feed Production and Current Situations of Feed Mills in Province

Abstract

Bu çalışmada, Balıkesir ilindeki yem fabrikalarının mevcut durumlarının tespit edilmesi ve karma yem sektörünün sorunlarına yönelik çözümler önerilmesi amacıyla ildeki fabrikaların idari ve teknik alt yapıları, üretim, pazarlama, hammadde, kalite, kapasite kullanım oranı (KKO), istihdam ve sorunları araştırılmıştır. Bu amaçla, ildeki faal haldeki 24 yem fabrikası ziyaret edilmiş ve toplam 48 sorudan oluşan anket uygulanarak elde edilen veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, Balıkesir ilindeki yem fabrikalarının kurulu kapasitelerinin yaklaşık 4.5 milyon ton yıl yem olduğu, bu kurulu kapasiteye karşılık 2018 yılında 1.87 milyon ton yem üretimi ile KKO'nun %41.5 olduğu tespit edilmiştir. İldeki yem fabrikalarının 17'si anonim şirket, 7'si limitet şirket iken; fabrikaların %37.5'inin otomatik, %41.7'sinin yarı otomatik ve %20.8 'inin ise manüel olduğu ve yem fabrikalarında toplam 1005 kişinin istihdam edildiği saptanmıştır. Anket sonuçlarına göre ildeki yem fabrikalarının %66.7'sinde hammadde ve yem analiz laboratuvarlarının bulunduğu ve %83.3'ününde bir rasyon hazırlama programı kullandıkları, fabrikaların %95.8'i hammadde ve yem depolamada kullanılmak üzere hem dikey hem yatay siloya sahip olduklarını bildirmişlerdir. İlde 2018 yılında üretilen karma yemin %50'sini kanatlı, %45'ini büyükbaş, %5'ini ise küçükbaş hayvan yemleri oluşturmuştur. Üretim maliyetlerinin %79'unun hammadde, geri kalan %21'inin ise işletme maliyetlerinden oluştuğu tespit edilmiştir. Hammadde fiyatlarının yüksekliği ve temin zorluğu, döviz kuru yüksekliği ve kur oynaklığı, haksız rekabet ve kayıtsız üretim ile iç talep yetersizliği en önemli sorunlar olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, ildeki yem fabrikalarının çoğunluğunun idari ve teknik donanımları ile laboratuvar altyapılarının yeterli olduğu, fabrikaların en önemli sorunlarının ise KKO'larının düşüklüğü ve hammadde fiyatlarının yüksek olması olarak belirlenmiştir.