Çevre Ve İnsan Haklari İli̇şki̇si̇ne Yeni̇ Bi̇r Yaklaşim: Ameri̇kalilar Arasi İnsan Haklari Mahkemesi̇’ni̇n Oc-23/17 Sayili Tavsi̇ye Görüşü

Abstract

Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alınmış olan yaşam hakkı ve kişinin fiziksel, zihinsel ve ruhsal bütünlüğünün korunması hakkı bakımından Taraf Devletlerin yükümlülüklerini ortaya koyan bir tavsiye görüşü yayımlamıştır. Kolombiya Hükümetinin istemi üzerine ortaya konan bu Tavsiye Görüşü, sağlıklı bir çevrede yaşam hakkının bağımsız bir temel hak olarak tanınmasından, devletlerin çevrenin korunması ile ilgili maddi ve usuli yükümlülüklerine, devletlerin kendi sınırları içerisinde gerçekleştirdikleri faaliyetlerin neden olduğu sınır aşan çevresel tahribattan dolayı sorumluluklarından uluslararası çevre hukukuna ilişkin düzenlemelerin bu hususta kaynak olarak kullanılıp kullanılamayacağına kadar çevrenin korunması ve insan hakları ilişkisi bağlamında pek çok konuyu ele almış olup, başta iklim değişikliği olmak üzere çevre ile ilgili pek çok güncel hukuki meseleye ışık tutmaktadır. OC-23/17 sayılı Tavsiye Görüşü ile ilk kez, maddi ve usuli yükümlülükler yönünden de ele alınmak suretiyle çevre ve insan hakları ilişkisi bu denli detaylı ve titiz bir şekilde bir uluslararası yargı merci tarafından ortaya konmuş olup benzer konulara ilişkin ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünde başvurulabilecek zengin bir içtihat yaratılmıştır.