StreszczenieRak endometrium należy do najczęstszych nowotworów złośliwych kobiecych narządów płciowych. Zarówno z histologicznego, jak i klinicznego punktu widzenia rak endometrium dzieli się na dwa główne typy: typ I, czyli rak endometrialny -częstszy i o lepszym rokowaniu, oraz typ II, czyli rak nieendometrialny, który występuje znacznie rzadziej i charakteryzuje się gorszym rokowaniem. Wśród najlepiej poznanych czynników ryzyka choroby należy wymienić otyłość, cukrzycę i nadciśnienie tętnicze. Niemniej jednak tylko w przypadku połowy chorujących kobiet występują charakterystyczne czynniki ryzyka. W związku z tym aby lepiej poznać patofizjologię tego schorzenia, nacisk najnowszych badań nad tą chorobą kładziony jest na zrozumienie zjawisk warunkujących kancerogenezę na poziomie komórkowym i molekularnym. Nowoczesne podejście do raka endometrium nakazuje rozpatrywać tę chorobę z uwzględnieniem złożonych mechanizmów łączących przekaź-nictwo komórkowe na poziomie układu IGF i metabolizm tkanki tłuszczowej. Ostatnie badania nad produktami białkowymi adipocytów wskazały adiponektynę jako czynnik mogący stanowić klucz do zrozumienia zależności między otyłością, insulinoopornością i rakiem endometrium. Dane literaturowe wskazują jednoznacznie, że hipoadiponektynemia, szczególnie u otyłych pacjentek w wieku przed-i okołomenopauzalnym, stanowi istotny czynnik ryzyka rozwoju choroby. Zawarty w pracy aktualny przegląd piśmiennictwa powinien zarysować przed czytelnikiem aktualny stan wiedzy na temat roli adiponektyny w raku endometrium.Słowa kluczowe: rak endometrium, adiponektyna.
SummaryEndometrial cancer (EC) is one of the most common gynecologic malignancies in developed countries. Both histology and clinical practice divide ECs into two independent subgroups: type I, or endometrioid endometrial carcinoma -EEC, which is more frequent and carries a generally better prognosis, and type II -non-endometrioid endometrial carcinoma -NEEC -a disease of much lower morbidity, still not understood well enough and of rather grave prognosis. Among many well-established risk factors that determine development of EC, science has named a classic trio: obesity, diabetes and arterial hypertension. Nevertheless, not more than a half of EC patients display characteristic risk factors. Therefore, current scientific efforts are made to understand this malignancy in a more thorough way: to achieve that research has to be brought deep into cellular and molecular levels. A contemporary approach to EC demands a more complex insight into sophisticated mechanisms linking extracellular signaling within the insulin-like growth factor system and adipose tissue metabolism. Recent data on protein products of adipocytes indicate adiponectin as a potential clue factor to understand the relation between obesity, insulin resistance and EC. Present outcomes show that hypoadiponectinemia is an indisputable risk factor for developing EC, particularly in pre-and perimenopausal obese women. This paper shows an up-to-date literature review on the role of adip...