SažetakEndodontski irigansi imaju važnu ulogu u eliminaciji mikroorganizama iz kanalnog sistema zuba, rastvaranju organskih tkiva, uklanjanju debrisa i razmaznog sloja. Natrijum hipohlorit (NaOCl)
UvodEndodontski irigansi imaju važnu ulogu u eliminaciji mikroorganizama iz kanalnog sistema zuba, rastvaranju organskih tkiva, uklanjanju debrisa i razmaznog sloja [1][2][3][4] .Mnoga istraživanja su pokazala da između pojedinih iriganasa postoje interakcije koje su nepoželjne i mogu kompromitovati endodontsku terapiju 5,6 .Cilj ovog istraživanja bio je razmatranje podataka iz literature o interakcijama koje nastaju kada se natrijum hipohlorit, hlorheksidin, etilen-diamin-tetra-acetat i limunska (ili maleinska) kiselina koriste zajedno u toku endodontske terapije.Za dobijanje informacija o interakcijama između endodontskih iriganasa urađeno je pretraživanje literature preko PubMed baze podataka i ključnih reči: interakcija i endodontski irigansi, natrijum hipohlorit i hlorheksidin, natrijum hipohlorit i EDTA, hlorheksidin i EDTA, NaOCl i limunska (ili maleinska kiselina), helatni agens i hlorheksidin". Pretraživanje literature urađeno je u junu 2013. godine.
Irigansi u endodoncijiNajčešće korišćen irigans je natrijum hipohlorit (NaOCl), koji predstavlja snažno antiseptično sredstvo sa sposobnošću rastvaranja organskog dela dentina, razgradnje vitalnog i nekrotičnog tkiva, neutralizacije toksičnih produkata i lubrikacije 1,2 . Uklanjajući debris, ovaj irigans sprečava "zatrpavanje" apeksnog dela kanala strugotinama dentina i ostacima mekih tkiva, kao i istiskivanje inficiranog materijala u periapeksni prostor 13 .Svoje antimikrobno dejstvo NaOCl ostvaruje preko hipohlorne kiseline, koja rastvara organsko tkivo i oslobađa hlor. Reakcijom između hlora i amino-grupa formiraju se hloramini koji remete ćelijski metabolizam. Hlor ispoljava antimikrobno dejstvo tako što dovodi do ireverzibilne oksidacije SH grupa esencijalnih bakterijskih enzima 4,7 .Iako se u literaturi sreću podaci da se NaOCl u endodontskoj terapiji može koristiti u koncentracijama od 0,5%, 1%, 1,25%, 2,6% i 5,25%, još uvek ne postoji usaglašeno mišljenje u vezi sa ovom temom. Činjenica je da antibakterijski efekat ovog irigansa raste sa