Corporate management: Genesis, models and problems

Abstract

UvodKorporativno upravljanje, kao skup mehanizama kojima se jedna korporacija vodi, raste i razvija na trzistu, od fundamentalnog je znacaja za razvijene zemlje sveta (Sjedinjene Arnericke Drzave -SAD, Ujedinjeno Kraljevstvo -UK, Nemacka, Kanada, Francuska i Japan).Iako su se izdiferencirala dva prepoznatljiva sistema upravljanja korporacijom, jednomodni i dvomodni, postavljaju se pitanja: koji od njih je efikasniji, pravicniji i za koji se moze reci da predstavlja praksu dobrog korporativnog upravljanja? Kako su se zemlje u tranziciji snasle u ovom polju ekonomije?Takode, za preduzeca su veoma bitni i investitori, investicije i investiranje, koji potpomazu razvoj iste i sirenje na nova trzista, pa korporacije moraju prvenstveno da uspostave ravnotezu na relaciji vlasnistvo vs kontrola vs upravljanje i rese tzv. agencijski problem, odnosno da ne dozvole da se on negativno odrazi na poslovanje i odnose unutar firrne.Otuda, smo zaintrigirani da se vise posvetimo korporativnom upravljanju i da pokusamo da sagledamo sa cirne se sve susrecu preduzeca tokom obavljanja svoje poslovne aktivnosti. U skladu sa tim, rad promovise istorijski razvoj korporativnog upravljanja u smislu zakonske regulative, a potom prikazuje modele vodenja korporacije, stanje korporativnog upravljanja u zemljama u tranziciji i izazove i probleme sa kojima se kompanije srecu u svom poslovanju: znacaj investicija i investiranja za vodenje preduzeca, agencijski problem i korupcija. Geneza korporativnog upravljanjaIako je udruzivanje sa ogranicenom materijalnom odgovornoscu bilo prisutno jos od 19-tog veka, termin korporativno upravljanje se nije pojavio, ni u profe-" Student TV godine, Ekonomski Iakultet Subotica -Odeljenje u Novom Sadu. Rad je primljen septembra 2005. Rad je nagraden Izuzetnom nagradom na Konkursu za izradu naucnih i strucnih radova studenata Univerzitcta u Novom Sadu 2004. I NYSE -New York Stock Exchange; NASDAQ -National Association ofSecurities Dealers Automated Quotations-sistem u SAD koji se bavi prodajom i kupovinom akcija.